Τις δικές του απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα για το σύμπαν, το μέλλον
της ανθρωπότητας αλλά και τη ζωή δίνει μετά θάνατον ο Στίβεν Χόκινγκ με
το βιβλίο που κυκλοφορεί από την Τρίτη 16 Οκτωβρίου ταυτόχρονα σε
Ηνωμένες Πολιτείες, Βρετανία, Ιταλία, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία.
«Ανέκαθεν οι άνθρωποι ψάχνουν τις απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα. Από πού ερχόμαστε; Υπάρχει άλλη έξυπνη ζωή στο σύμπαν; Τι υπάρχει μέσα σε μια μαύρη τρύπα; Πώς θα επιβιώσουμε στη Γη;
Πώς μπορούμε να εποικίσουμε το Διάστημα; Ποιος είναι ο σχεδιασμός, το βαθύ νόημα πίσω από κάθε πράγμα; Υπάρχει κανένας εκεί πάνω;» συνοψίζει ο Bρετανός αστροφυσικός στο βιβλίο του «Σύντομες απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα».
Ποιες είναι οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα λοιπόν; Ο αστροφυσικός, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή τον περασμένο Μάρτιο, απαντά και με έναν προσωπικό απολογισμό:
«Είχα μια καταπληκτική ζωή σε αυτόν τον πλανήτη, ενώ συγχρόνως διέτρεχα με το μυαλό μου ολόκληρο το σύμπαν και τους νόμους της Φυσικής. Έφτασα στα πέρατα του γαλαξία, ταξίδεψα σε μια μαύρη τρύπα και γύρισα στις απαρχές του χρόνου. Στη Γη είδα αναταράξεις και ηρεμία, επιτυχία και πόνο. Ήμουν πλούσιος και φτωχός, οργανικά ικανός και ανίκανος. Δέχθηκα συγχαρητήρια και επικρίσεις, αλλά ποτέ δεν αγνοήθηκα. Χάρη στη δουλειά μου είχα το εξαιρετικό προνόμιο να συμβάλω στην κατανόηση του σύμπαντος».
«Ελπίζω μια μέρα να βρούμε τις απαντήσεις σε όλες μας τις ερωτήσεις. Πώς θα μπορέσουμε να θρέψουμε έναν παγκόσμιο πληθυσμό όλο και μεγαλύτερο; Να του προσφέρουμε πόσιμο νερό, να παράγουμε ανανεώσιμη ενέργεια, να προλαμβάνουμε και να θεραπεύουμε ασθένειες, να επιβραδύνουμε την κλιματική αλλαγή; Ελπίζω η επιστήμη και η τεχνολογία να μας δώσουν τις απαντήσεις. Είμαστε όλοι ταξιδιώτες του χρόνου, πορευόμαστε προς το μέλλον» γράφει.
«Η επιστήμη αποδεικνύεται πολλές φορές πιο παράξενη από την επιστημονική φαντασία. Και προσφέρει μεγαλύτερη ικανοποίηση» εξηγεί, για να προχωρήσει σε μια προσωπική εξομολόγηση:
«Εγώ είμαι ένας επιστήμονας με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τη Φυσική, την Κοσμολογία, το σύμπαν και το μέλλον της ανθρωπότητας. Χάρη στους γονείς μου καλλιέργησα μια ακόρεστη περιέργεια, ενώ δεν έπαψα ποτέ να προσπαθώ, όπως ο πατέρας μου, να απαντώ στα πολλά ερωτήματα που θέτει η επιστήμη».
Πού τον οδήγησε αυτή η ακόρεστη περιέργεια;
«Πέρασα όλη μου τη ζωή ταξιδεύοντας στο σύμπαν χωρίς να βγω ποτέ από το μυαλό. Κάποια στιγμή πίστεψα ότι θα ζούσα το τέλος της Φυσικής όπως τη γνωρίζουμε. Σήμερα, αντίθετα, πιστεύω πως και μετά το βιολογικό μου τέλος οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν το θαύμα των επιστημονικών ανακαλύψεων. Είμαστε κοντά σε κάποιες από αυτές τις απαντήσεις. Αλλά ακόμη δεν έχουμε φτάσει».
Το βέβαιο για ένα από τα λαμπρότερα μυαλά των φυσικών επιστημών είναι πως τα τελευταία 50 χρόνια η οπτική μας για το σύμπαν άλλαξε πολύ. «Θα είμαι ευτυχής εάν θα έχω συμβάλει κι εγώ σε αυτήν την αλλαγή» γράφει ο Χόκινγκ και συνεχίζει με μια θέρμη φιλοσοφικής ενατένισης: «Μία από τις μεγάλες αποκαλύψεις της διαστημικής εποχής είναι η νέα οπτική κάτω από την οποία η ανθρωπότητα έμαθε να κοιτάζει τον εαυτό της: όταν παρατηρούμε τη Γη από το Διάστημα, βλέπουμε ένα ενιαίο σύνολο. Αντιλαμβανόμαστε την ενότητα, όχι τις διαιρέσεις. Είναι μια εικόνα που μέσα στην τεράστια απλότητά της μεταδίδει ένα πολύ δυνατό μήνυμα: ένας μοναδικός πλανήτης, μία και μόνο ανθρώπινη φυλή».
Ένα είναι και το συμπέρασμα για τον Στίβεν Χόκινγκ: «Το μέλλον της ανθρωπότητας βρίσκεται στο σύμπαν» σημειώνει, υπενθυμίζοντας ότι γεννήθηκε ακριβώς τρεις αιώνες μετά τον θάνατο του Γαλιλαίου. «Μου αρέσει να σκέπτομαι ότι αυτή η σύμπτωση έπαιξε ρόλο στην κατεύθυνση που πήρα στο πεδίο των επιστημών. Αν και βέβαια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου, εκείνη την ημέρα θα πρέπει να γεννήθηκαν περίπου διακόσιες χιλιάδες παιδιά. Και ποιος ξέρει πόσα από αυτά επέδειξαν κάποιο ενδιαφέρον για την αστρονομία».
Ο Χόκινγκ θα έπρεπε, πάντως, να ζήσει πολύ λιγότερα χρόνια από τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά εξαιτίας της νόσου του Λου Γκέρινγκ από την οποία προσβλήθηκε σε νεαρή ηλικία. Τελικά, κατάφερε να ζήσει για πολλές δεκαετίες ακόμη καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο. «Δεν ήμουν ποτέ ανάμεσα στους καλύτερους μαθητές - ήταν μια τάξη πολύ έξυπνων παιδιών και εγώ ήμουν πάνω κάτω στον μέσο όρο. Οι συμμαθητές μου, πάντως, με φώναζαν Αϊνστάιν. Αυτό σημαίνει ότι έβλεπαν κάτι σε μένα. Δύο συμμαθητές μου πάντως είχαν στοιχηματίσει ένα σακουλάκι καραμέλες ότι δεν θα γινόμουν κανένας» αναφέρει για τα μαθητικά του χρόνια, ενώ ανατρέχει και στην τεράστια επιτυχία που γνώρισε το βιβλίο του «Το χρονικό του χρόνου: Από τη Μεγάλη Έκρηξη ως τις μαύρες τρύπες» (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κάτοπτρο): «Δεν περίμενα τέτοια επιτυχία. Χωρίς αμφιβολία συνέβαλε το ενδιαφέρον του κόσμου για την ιστορία μου, για το γεγονός ότι κατάφερα να γίνω θεωρητικός φυσικός και συγγραφέας μπεστ σέλερ παρά την αναπηρία μου».
Ο Χόκινγκ δίνει κι άλλα δείγματα ταπεινότητας αλλά και αυτοσαρκασμού: «Για πολλούς συναδέλφους μου είμαι ένας φυσικός ανάμεσα στους πολλούς. Αλλά για το μεγάλο κοινό ήμουν ο πιο διάσημος φυσικός του κόσμου. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι, με εξαίρεση τον Αϊνστάιν, οι επιστήμονες δεν γίνονται δημοφιλείς όσο οι ροκ σταρ και εν μέρει επειδή αντικατοπτρίζω το στερεότυπο της ανάπηρης ιδιοφυΐας: δεν μπορώ να καμουφλαριστώ με μια περούκα και ένα ζευγάρι μαύρα γυαλιά. Το αναπηρικό καροτσάκι με προδίδει».
«Οι υπεράνθρωποι της πλούσιας ελίτ θα αφανίσουν την ανθρωπότητα»
Λίγες μέρες πριν από τη δημοσίευση του τελευταίου του βιβλίου, ο παγκοσμίου φήμης φυσικός βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο για έναν άλλο λόγο: μια έντονη και αμφιλεγόμενη μελλοντική πρόβλεψη που προμηνύει το τέλος της ανθρώπινης φυλής όπως την ξέρουμε.
Στο τελευταίο του μήνυμα προς την ανθρωπότητα, όπως αυτό αποτυπώνεται στο τελευταίο του βιβλίο, ο Χόκινγκ υπογραμμίζει ότι η επιστήμη της γενετικής θα δημιουργήσει υπερανθρώπους και έτσι αναπόφευκτα θα αλλάξει την τροχιά της ανθρώπινης εξέλιξης.
Αναφέρει ότι προμηνύεται ένα ζοφερό μέλλον για τη μη τροποποιημένη γενετικά ανθρωπότητα, καθώς η πλούσια ελίτ θα χρησιμοποιήσει την επιστήμη της γενετικής για να διορθώσει και να αναβαθμίσει το DNA των παιδιών της.
«Εισερχόμαστε τώρα σε μια νέα φάση αυτού που θα μπορούσε να ονομαστεί αυτοσχέδια εξέλιξη, στην οποία θα είμαστε σε θέση να αλλάξουμε και να βελτιώσουμε το DNA μας» γράφει ο κορυφαίος επιστήμονας.
«Έχουμε χαρτογραφήσει το DNA, πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε διαβάσει το βιβλίο της ζωής, έτσι μπορούμε να αρχίσουμε να κάνουμε διορθώσεις σε αυτό» αναφέρεται στο βιβλίο.
«Είμαι σίγουρος ότι κατά τη διάρκεια του αιώνα μας οι άνθρωποι θα ανακαλύψουν τρόπους για να τροποποιήσουν όχι μόνο την ευφυΐα, αλλά και τα ανθρώπινα ένστικτα όπως είναι η επιθετικότητα» τονίζεται επίσης.
Ο αστροφυσικός προβλέπει ότι πιθανότατα θα ψηφιστούν νόμοι κατά της γενετικής τροποποίησης ανθρώπινων όντων αλλά κάποιοι άνθρωποι δεν θα μπορέσουν να αντισταθούν στον πειρασμό να βελτιώσουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά, όπως η μνήμη, η αντίσταση στις ασθένειες και η μακροβιότητα.
Σύμφωνα με τον επιστήμονα, οι σημαντικές ανακαλύψεις που πρόκειται να σημειωθούν σύντομα στη γενετική θα βάλουν σε πειρασμό ιδίως τους ισχυρούς και πλούσιους ανθρώπους, καθώς θα μπορούν να εξασφαλίσουν στα παιδιά τους ότι θα υπερτερούν σε διανοητικό και γονιδιακό επίπεδο, κάτι που στη συνέχεια θα έχει επιπτώσεις στους κανονικούς ανθρώπους που δεν θα μπορούν να τους ανταγωνιστούν. Έτσι, σύμφωνα με τον αείμνηστο επιστήμονα, οι υπεράνθρωποι θα υπερισχύσουν και θα αντικαταστήσουν τον άνθρωπο που ξέρουμε σήμερα.
www.zougla.gr
«Ανέκαθεν οι άνθρωποι ψάχνουν τις απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα. Από πού ερχόμαστε; Υπάρχει άλλη έξυπνη ζωή στο σύμπαν; Τι υπάρχει μέσα σε μια μαύρη τρύπα; Πώς θα επιβιώσουμε στη Γη;
Πώς μπορούμε να εποικίσουμε το Διάστημα; Ποιος είναι ο σχεδιασμός, το βαθύ νόημα πίσω από κάθε πράγμα; Υπάρχει κανένας εκεί πάνω;» συνοψίζει ο Bρετανός αστροφυσικός στο βιβλίο του «Σύντομες απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα».
Ποιες είναι οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα λοιπόν; Ο αστροφυσικός, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή τον περασμένο Μάρτιο, απαντά και με έναν προσωπικό απολογισμό:
«Είχα μια καταπληκτική ζωή σε αυτόν τον πλανήτη, ενώ συγχρόνως διέτρεχα με το μυαλό μου ολόκληρο το σύμπαν και τους νόμους της Φυσικής. Έφτασα στα πέρατα του γαλαξία, ταξίδεψα σε μια μαύρη τρύπα και γύρισα στις απαρχές του χρόνου. Στη Γη είδα αναταράξεις και ηρεμία, επιτυχία και πόνο. Ήμουν πλούσιος και φτωχός, οργανικά ικανός και ανίκανος. Δέχθηκα συγχαρητήρια και επικρίσεις, αλλά ποτέ δεν αγνοήθηκα. Χάρη στη δουλειά μου είχα το εξαιρετικό προνόμιο να συμβάλω στην κατανόηση του σύμπαντος».
«Ελπίζω μια μέρα να βρούμε τις απαντήσεις σε όλες μας τις ερωτήσεις. Πώς θα μπορέσουμε να θρέψουμε έναν παγκόσμιο πληθυσμό όλο και μεγαλύτερο; Να του προσφέρουμε πόσιμο νερό, να παράγουμε ανανεώσιμη ενέργεια, να προλαμβάνουμε και να θεραπεύουμε ασθένειες, να επιβραδύνουμε την κλιματική αλλαγή; Ελπίζω η επιστήμη και η τεχνολογία να μας δώσουν τις απαντήσεις. Είμαστε όλοι ταξιδιώτες του χρόνου, πορευόμαστε προς το μέλλον» γράφει.
«Η επιστήμη αποδεικνύεται πολλές φορές πιο παράξενη από την επιστημονική φαντασία. Και προσφέρει μεγαλύτερη ικανοποίηση» εξηγεί, για να προχωρήσει σε μια προσωπική εξομολόγηση:
«Εγώ είμαι ένας επιστήμονας με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τη Φυσική, την Κοσμολογία, το σύμπαν και το μέλλον της ανθρωπότητας. Χάρη στους γονείς μου καλλιέργησα μια ακόρεστη περιέργεια, ενώ δεν έπαψα ποτέ να προσπαθώ, όπως ο πατέρας μου, να απαντώ στα πολλά ερωτήματα που θέτει η επιστήμη».
Πού τον οδήγησε αυτή η ακόρεστη περιέργεια;
«Πέρασα όλη μου τη ζωή ταξιδεύοντας στο σύμπαν χωρίς να βγω ποτέ από το μυαλό. Κάποια στιγμή πίστεψα ότι θα ζούσα το τέλος της Φυσικής όπως τη γνωρίζουμε. Σήμερα, αντίθετα, πιστεύω πως και μετά το βιολογικό μου τέλος οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν το θαύμα των επιστημονικών ανακαλύψεων. Είμαστε κοντά σε κάποιες από αυτές τις απαντήσεις. Αλλά ακόμη δεν έχουμε φτάσει».
Το βέβαιο για ένα από τα λαμπρότερα μυαλά των φυσικών επιστημών είναι πως τα τελευταία 50 χρόνια η οπτική μας για το σύμπαν άλλαξε πολύ. «Θα είμαι ευτυχής εάν θα έχω συμβάλει κι εγώ σε αυτήν την αλλαγή» γράφει ο Χόκινγκ και συνεχίζει με μια θέρμη φιλοσοφικής ενατένισης: «Μία από τις μεγάλες αποκαλύψεις της διαστημικής εποχής είναι η νέα οπτική κάτω από την οποία η ανθρωπότητα έμαθε να κοιτάζει τον εαυτό της: όταν παρατηρούμε τη Γη από το Διάστημα, βλέπουμε ένα ενιαίο σύνολο. Αντιλαμβανόμαστε την ενότητα, όχι τις διαιρέσεις. Είναι μια εικόνα που μέσα στην τεράστια απλότητά της μεταδίδει ένα πολύ δυνατό μήνυμα: ένας μοναδικός πλανήτης, μία και μόνο ανθρώπινη φυλή».
Ένα είναι και το συμπέρασμα για τον Στίβεν Χόκινγκ: «Το μέλλον της ανθρωπότητας βρίσκεται στο σύμπαν» σημειώνει, υπενθυμίζοντας ότι γεννήθηκε ακριβώς τρεις αιώνες μετά τον θάνατο του Γαλιλαίου. «Μου αρέσει να σκέπτομαι ότι αυτή η σύμπτωση έπαιξε ρόλο στην κατεύθυνση που πήρα στο πεδίο των επιστημών. Αν και βέβαια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου, εκείνη την ημέρα θα πρέπει να γεννήθηκαν περίπου διακόσιες χιλιάδες παιδιά. Και ποιος ξέρει πόσα από αυτά επέδειξαν κάποιο ενδιαφέρον για την αστρονομία».
Ο Χόκινγκ θα έπρεπε, πάντως, να ζήσει πολύ λιγότερα χρόνια από τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά εξαιτίας της νόσου του Λου Γκέρινγκ από την οποία προσβλήθηκε σε νεαρή ηλικία. Τελικά, κατάφερε να ζήσει για πολλές δεκαετίες ακόμη καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο. «Δεν ήμουν ποτέ ανάμεσα στους καλύτερους μαθητές - ήταν μια τάξη πολύ έξυπνων παιδιών και εγώ ήμουν πάνω κάτω στον μέσο όρο. Οι συμμαθητές μου, πάντως, με φώναζαν Αϊνστάιν. Αυτό σημαίνει ότι έβλεπαν κάτι σε μένα. Δύο συμμαθητές μου πάντως είχαν στοιχηματίσει ένα σακουλάκι καραμέλες ότι δεν θα γινόμουν κανένας» αναφέρει για τα μαθητικά του χρόνια, ενώ ανατρέχει και στην τεράστια επιτυχία που γνώρισε το βιβλίο του «Το χρονικό του χρόνου: Από τη Μεγάλη Έκρηξη ως τις μαύρες τρύπες» (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κάτοπτρο): «Δεν περίμενα τέτοια επιτυχία. Χωρίς αμφιβολία συνέβαλε το ενδιαφέρον του κόσμου για την ιστορία μου, για το γεγονός ότι κατάφερα να γίνω θεωρητικός φυσικός και συγγραφέας μπεστ σέλερ παρά την αναπηρία μου».
Ο Χόκινγκ δίνει κι άλλα δείγματα ταπεινότητας αλλά και αυτοσαρκασμού: «Για πολλούς συναδέλφους μου είμαι ένας φυσικός ανάμεσα στους πολλούς. Αλλά για το μεγάλο κοινό ήμουν ο πιο διάσημος φυσικός του κόσμου. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι, με εξαίρεση τον Αϊνστάιν, οι επιστήμονες δεν γίνονται δημοφιλείς όσο οι ροκ σταρ και εν μέρει επειδή αντικατοπτρίζω το στερεότυπο της ανάπηρης ιδιοφυΐας: δεν μπορώ να καμουφλαριστώ με μια περούκα και ένα ζευγάρι μαύρα γυαλιά. Το αναπηρικό καροτσάκι με προδίδει».
«Οι υπεράνθρωποι της πλούσιας ελίτ θα αφανίσουν την ανθρωπότητα»
Λίγες μέρες πριν από τη δημοσίευση του τελευταίου του βιβλίου, ο παγκοσμίου φήμης φυσικός βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο για έναν άλλο λόγο: μια έντονη και αμφιλεγόμενη μελλοντική πρόβλεψη που προμηνύει το τέλος της ανθρώπινης φυλής όπως την ξέρουμε.
Στο τελευταίο του μήνυμα προς την ανθρωπότητα, όπως αυτό αποτυπώνεται στο τελευταίο του βιβλίο, ο Χόκινγκ υπογραμμίζει ότι η επιστήμη της γενετικής θα δημιουργήσει υπερανθρώπους και έτσι αναπόφευκτα θα αλλάξει την τροχιά της ανθρώπινης εξέλιξης.
Αναφέρει ότι προμηνύεται ένα ζοφερό μέλλον για τη μη τροποποιημένη γενετικά ανθρωπότητα, καθώς η πλούσια ελίτ θα χρησιμοποιήσει την επιστήμη της γενετικής για να διορθώσει και να αναβαθμίσει το DNA των παιδιών της.
«Εισερχόμαστε τώρα σε μια νέα φάση αυτού που θα μπορούσε να ονομαστεί αυτοσχέδια εξέλιξη, στην οποία θα είμαστε σε θέση να αλλάξουμε και να βελτιώσουμε το DNA μας» γράφει ο κορυφαίος επιστήμονας.
«Έχουμε χαρτογραφήσει το DNA, πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε διαβάσει το βιβλίο της ζωής, έτσι μπορούμε να αρχίσουμε να κάνουμε διορθώσεις σε αυτό» αναφέρεται στο βιβλίο.
«Είμαι σίγουρος ότι κατά τη διάρκεια του αιώνα μας οι άνθρωποι θα ανακαλύψουν τρόπους για να τροποποιήσουν όχι μόνο την ευφυΐα, αλλά και τα ανθρώπινα ένστικτα όπως είναι η επιθετικότητα» τονίζεται επίσης.
Ο αστροφυσικός προβλέπει ότι πιθανότατα θα ψηφιστούν νόμοι κατά της γενετικής τροποποίησης ανθρώπινων όντων αλλά κάποιοι άνθρωποι δεν θα μπορέσουν να αντισταθούν στον πειρασμό να βελτιώσουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά, όπως η μνήμη, η αντίσταση στις ασθένειες και η μακροβιότητα.
Σύμφωνα με τον επιστήμονα, οι σημαντικές ανακαλύψεις που πρόκειται να σημειωθούν σύντομα στη γενετική θα βάλουν σε πειρασμό ιδίως τους ισχυρούς και πλούσιους ανθρώπους, καθώς θα μπορούν να εξασφαλίσουν στα παιδιά τους ότι θα υπερτερούν σε διανοητικό και γονιδιακό επίπεδο, κάτι που στη συνέχεια θα έχει επιπτώσεις στους κανονικούς ανθρώπους που δεν θα μπορούν να τους ανταγωνιστούν. Έτσι, σύμφωνα με τον αείμνηστο επιστήμονα, οι υπεράνθρωποι θα υπερισχύσουν και θα αντικαταστήσουν τον άνθρωπο που ξέρουμε σήμερα.
www.zougla.gr