Αγνωστη παραμένει η τύχη εκατοντάδων ουκρανών στρατιωτών που αντιστάθηκαν επί εβδομάδες εγκλωβισμένοι στα υπόγεια της χαλυβουργίας Azovstal στη Μαριούπολη, μετά την παράδοσή τους και τη μεταφορά τους σε εδάφη ρωσικού ελέγχου.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό Άμυνας της Ουκρανίας, οι στρατιώτες αυτοί θα επιστραφούν με ανταλλαγή κρατουμένων. Όμως, σύμφωνα με ρώσους αξιωματούχους, ίσως δικαστούν ή ακόμη κι εκτελεστούν.
Όπως μετέδωσε το πρακτορείο Tass, η ρωσική ερευνητική επιτροπή θα ανακρίνει τους Ουκρανούς μαχητές που παραδόθηκαν στο χαλυβουργείο Azovstal της Μαριούπολης. Η ανάκριση θα διεξαχθεί στο πλαίσιο της ευρύτερης έρευνας που έχει ξεκινήσει η Μόσχα για «εγκλήματα του ουκρανικού καθεστώτος» επισημαίνεται.
Ανταλλαγή κρατουμένων
Το ρωσικό Κοινοβούλιο θα εξετάσει το ενδεχόμενο να απαγορεύσει την ανταλλαγή Ρώσων αιχμαλώτων πολέμου με μαχητές του ουκρανικού τάγματος Αζόφ, δήλωσε ο πρόεδρος της Κρατικής Δούμας, μετά την παράδοση των ουκρανών υπερασπιστών. Βουλευτές στη ρωσική Δούμα γνωστοποίησαν πως θα προτείνουν νέο νόμο που θα βάζει φρένο στις ανταλλαγές κρατουμένων που η Μόσχα χαρακτηρίζει «τρομοκράτες».
Η Ρωσία αποκάλεσε την επιχείρηση στο Azovstal «μαζική παράδοση», ενώ ο ουκρανικός στρατός υποστήριξε πως οι στρατιώτες που υπερασπίζονταν το εργοστάσιο, «ολοκλήρωσαν την αποστολή τους» και ο βασικός στόχος ήταν να σώσουν τις ζωές τους.
«Η Ουκρανία χρειάζεται τους ήρωές τους ζωντανούς» διεμήνυσε άλλωστε ο πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. 
«Εκτέλεση για τα ζώα με ανθρώπινη μορφή»
Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας που οδήγησε στην εκκένωση των χαλυβουργικών εγκαταστάσεων παραμένουν άγνωστες, κι έκτοτε ξεκίνησε μια παραφιλολογία για την τύχη τους.
Όπως δεσμεύτηκε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, οι στρατιώτες αυτοί θα αντιμετωπιστούν «βάσει του διεθνούς δικαίου». Δέσμευση που λίγο μετά υποβάθμισαν οι εκρηκτικές δηλώσεις δύο ρώσων αξιωματούχων.
Όπως πρότεινε ο Λεονίντ Σλάτσκι, Ρώσος βουλευτής που έχει πάρει μέρος στις κατά καιρούς διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία, η Ρωσία πρέπει να άρει το μορατόριουμ για τη θανατική ποινή για μαχητές από το τάγμα Αζόφ, μια από τις βασικές υπερασπίστριες δυνάμεις του Azovstal, αποκαλώντας τα μέλη του «ζώα ανθρωπόμορφα».
«Οι ναζί εγκληματίες δεν πρέπει να ανταλλαχθούν» είπε από την πλευρά του ο Βιατσεσλάβ Βολοντίν, ένας από τους πιο ισχυρούς αξιωματούχους και πρόεδρος της Δούμας, κατά την ομιλία του σήμερα. «Η χώρα μας αντιμετωπίζει ανθρώπινα όσους παραδόθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν. Όμως, όσον αφορά τους ναζί, η θέμα μας παραμένει αμετάβλητη: είναι εγκληματίες και πρέπει να κάνουμε τα πάντα ώστε να δικαστούν».
Το υπουργείο Δικαιοσύνης απευθύνθηκε σήμερα στο Ανώτατο Δικαστήριο ώστε να κηρυχθεί το τάγμα Αζόφ τρομοκρατική οργάνωση. Συγκεκριμένα, το γραφείο του γενικού εισαγγελέα της Ρωσίας ζήτησε από το Ανώτατο Δικαστήριο να αναγνωρίσει ως «τρομοκρατική οργάνωση» το Τάγμα Αζόφ.
Το Ανώτατο Δικαστήριο θα εξετάσει το θέμα αυτό στις 26 Μαΐου.
Γιατί η μάχη στο Azovstal μπορεί να άλλαξε την πορεία του πολέμου
Πριν καν αρχίσει ο πόλεμος, ο ουκρανικός στρατός αποφάσισε να επικεντρώσει τις προσπάθειες και τους πόρους του στην υπεράσπιση της πρωτεύουσας, του Κιέβου. Αντιμέτωποι με μια ρωσική επίθεση από διάφορες κατευθύνσεις, απλώς δεν ήταν δυνατόν να υπερασπιστούν τη χώρα τους παντού.
Τα στρατεύματα στη Μαριούπολη έλαβαν εντολή να κρατήσουν τους Ρώσους μακριά για όσο περισσότερο μπορούσαν. Αλλά η κυβέρνηση της Ουκρανίας ποτέ δεν θεώρησε ότι ήταν εφικτό να σταματήσει την κατάληψη της Μαριούπολης.
Η τοποθεσία της στην Αζοφική Θάλασσα, ανάμεσα στη χερσόνησο της Κριμαίας – που ελέγχεται από τη Ρωσία – και στις υποστηριζόμενες από τη Ρωσία αυτονομιστικές περιοχές στο Ντονμπάς, έκανε τη Μαριούπολη βασικό στόχο για τη Μόσχα.
Ωστόσο, η κατάληψή της πήρε πολύ περισσότερο χρόνο από ό,τι περίμενε κανείς. Το πρωί της Τρίτης, ο Μιχάιλο Ποντόλιακ, ανώτερος σύμβουλος του Ζελένσκι, έκανε λόγο για τις «Θερμοπύλες του 21ου αιώνα».
Ο ίδιος είπε ότι η αντίσταση της Μαριούπολης στο Azovstal επί 83 ημέρες απέδειξε το «πραγματικό αξιόμαχο» του ρωσικού στρατού και κατέστρεψε τα σχέδια της Ρωσίας για κατάκτηση της ανατολικής Ουκρανίας.
Η άμυνα της πόλης και ιδίως το παρατεταμένο τελικό παιχνίδι στο τοπίο Αποκάλυψης των χαλυβουργείων του Azovstal, αιφνιδίασαν τη Μόσχα – και τον κόσμο. Και σε συνδυασμό με άλλες, πρόσφατες ρωσικές αποτυχίες, μπορεί να συνέβαλε στην αλλαγή της πορείας του πολέμου, γράφει ο Paul Adams, διπλωματικός ανταποκριτής του BBC.
Οι ρωσικές δυνάμεις ήταν καθηλωμένες γύρω από τη Μαριούπολη για εβδομάδες, εμποδίζοντάς τες να στρέψουν την προσοχή τους στην περικύκλωση των ουκρανικών δυνάμεων στα βόρεια, στο Ντονμπάς.
Τα περισσότερα από τα στρατεύματα που είχαν δεσμευτεί για την κατάληψη της Μαριούπολης έχουν πλέον επανατοποθετηθεί, αλλά η ανάλυση της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης, του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου, δείχνει ότι αυτή η μεγάλης κλίμακας περικύκλωση μπορεί να είναι ο τελευταίος από τους πολεμικούς στόχους του Βλαντίμιρ Πούτιν που εγκαταλείφθηκε.
