Κορνήλιος Καστοριάδης, Υστερόγραφο στην ασημαντότητα

Απ' όλα τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου κόσμου -κρίσεις, αντιφάσεις, αντιθέσεις, τομές-, εκείνο που με εντυπωσιάζει περισσότερο είναι η ασημαντότητα.

Ας πάρουμε τη διαμάχη ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά. Στις ημέρες μας έχει χάσει το νόημα της. Όχι επειδή δεν υπάρχει υλικό, για να τροφοδοτηθεί μια πολιτική διαμάχη, και μάλιστα μια πολύ σοβαρή διαμάχη. Αλλά επειδή τόσο η Δεξιά όσο και η Αριστερά, λίγο έως πολύ, λένε τα ίδια πράγματα.

ές λέγοντας "εγώ θα κάνω κάτι άλλο" και, τελικά, έκανε κι αυτός τα ίδια.
Οι πολιτικοί είναι ανίσχυροι. Αυτό είναι βέβαιο. Το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να "πηγαίνουν με το ρεύμα», δηλαδή να εφαρμόζουν μια υπερ-φιλελεύθερη πολιτική, η οποία είναι της μόδας. Κατά τη γνώμη μου, δεν πρόκειται για πολιτικούς αλλά για μικροπολιτικούς που επιδίδονται σε ψηφοθηρία με οποιοδήποτε μέσον, με το marketing, κ.λπ. Ουσιαστικά, αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν κανένα πρόγραμμα. 

Στόχος τους είναι: είτε η παραμονή τους στην εξουσία, είτε η επιστροφή τους σ' αυτήν. Και για να τον πετύχουν, είναι ικανοί για όλα. Ο Μπιλ Κλίντον, για παράδειγμα, στήριξε την προεκλογική του εκστρατεία αποκλειστικά και μόνον στις μετρήσεις· το επιτελείο του, σε κάθε περίπτωση, θεωρούσε ότι η επικρατούσα γνώμη μιας μέτρησης ταυτίζεται με την κοινή γνώμη...

Οπωσδήποτε, υπάρχει ενδογενής σχέση ανάμεσα στη μηδαμινή πολιτική αυτού του είδους -ουσιαστικά, πρόκειται για το μη γίγνεσθαι της πολιτικής- και στην ασημαντότητα που χαρακτηρίζει τους άλλους τομείς' την ασημαντότητα στις τέχνες, στη φιλοσοφία, στη λογοτεχνία. Είναι το πνεύμα του καιρού μας. Όλα συνεργούν προς αυτήν την κατεύθυνση, προς τα ίδια αποτελέσματα. Όλα οδηγούν στην ασημαντότητα.

Περίεργο επάγγελμα η πολιτική, ακόμη κι αυτή εδώ η μηδαμινή πολιτική. Γιατί; Διότι προϋποθέτει δύο ικανότητες που δεν συνδυάζονται μεταξύ τους.
Η πρώτη ικανότητα είναι η κατάκτηση της εξουσίας (μπορεί να έχει κανείς τις καλύτερες ιδέες, αλλά αυτό δεν χρησιμεύει, εάν δεν έχει κατακτήσει την εξουσία).
Η δεύτερη είναι, μετά την κατάκτηση της εξουσίας, να την αξιοποιήσει κανείς, δηλαδή να κυβερνήσει.
Τίποτα όμως δεν εγγυάται ότι κάποιος που είναι ικανός να κυβερνήσει, είναι επίσης ικανός να ανέβει στην εξουσία. Στο παρελθόν, στις απόλυτες μοναρχίες, η άνοδος στην εξουσία προϋπέθετε να κολακεύει κανείς τον βασιλιά ή να είναι ευνοούμενος της Μαντάμ Πομπαντούρ. Σήμερα, στις ψευδοδημοκρατίες μας, η άνοδος στην εξουσία προϋποθέτει να κολακεύει κανείς την κοινή γνώμη ή να έχει τηλεοπτική φωτογένεια.
Χρησιμοποίησα τον όρο «ψευδο-δημοκρατία», διότι ανέκαθεν πίστευα και πιστεύω ότι η λεγόμενη "αντιπροσωπευτική δημοκρατία" δεν είναι αληθινή δημοκρατία. Οι αντιπρόσωποι της ελάχιστα αντιπροσωπεύουν τους εκλογείς. Κατά κύριο λόγο, αντιπροσωπεύουν τον εαυτό τους, ιδιαίτερα συμφέροντα, λόμπυ, κ.λπ.  'Οταν λέμε ότι κάποιος με αντιπροσωπεύει για τέσσερα χρόνια, χωρίς να έχω τη δυνατότητα ανάκλησης του, αυτό σημαίνει ότι απεκδύομαι της κυριαρχίας μου. (Ο Ζαν-Ζακ Ρουσσώ το έχει πολύ καλά διατυπώσει: "οι Άγγλοι νομίζουν ότι είναι ελεύθεροι, επειδή εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους κάθε πέντε χρόνια, πλην όμως είναι ελεύθεροι μόνον μία ημέρα κάθε πέντε χρόνια - την ημέρα των εκλογών».)

Το πρόβλημα δεν είναι μήπως στις εκλογές γίνει νοθεία και αλλοιωθούν τα αποτελέσματα. Αλλού έγκειται το πρόβλημα. Οι εκλογές είναι υπονομευμένες, διότι οι επιλογές των ψηφοφόρων έχουν καθοριστεί εκ των προτέρων.

Θα σας θυμίσω μια φράση του Αριστοτέλη: "Ποιος είναι πολίτης; Πολίτης είναι ο ικανός να κυβερνήσει και να κυβερνηθεί".
Στη Γαλλία, υπάρχουν τριάντα εκατομμύρια πολίτες. Γιατί δεν είναι ικανοί να κυβερνήσουν; Διότι όλη η πολιτική ζωή στοχεύει ακριβώς στο να μη μαθαίνουν οι πολίτες πώς να κυβερνούν και, τελικά, να εμπιστεύονται στους ειδικούς το έργο της διακυβέρνησης. Υπάρχει δηλαδή μια αντι-πολιτική εκπαίδευση.  Ενώ οι άνθρωποι έπρεπε να αναλαμβάνουν όλων των ειδών τις πολιτικές ευθύνες και να παίρνουν ανάλογες πρωτοβουλίες, τελικά, εθίζονται στο να ακολουθούν και να ψηφίζουν τις πολιτικές επιλογές που άλλοι τους παρουσιάζουν έτοιμες.

Στις νεωτερικές κοινωνίες -ας πούμε από την εποχή της Αμερικανικής και της Γαλλικής Επανάστασης έως περίπου τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο- υπήρχαν φλέγουσες κοινωνικές και πολιτικές συγκρούσεις. Αυτούς τους δύο αιώνες τους σημάδεψαν σημαντικοί αγώνες. Τότε, οι άνθρωποι έκαναν διαδηλώσεις. Όμως δεν διαδήλωναν απλώς για μια σιδηροδρομική γραμμή (χωρίς αυτό να είναι περιφρονητέο), αλλά για μεγάλα πολιτικά ιδεώδη. Τότε, οι άνθρωποι έκαναν απεργίες. Όμως δεν απεργούσαν απλώς για τα μικρά συντεχνιακά συμφέροντα τους, αλλά για μεγάλα ζητήματα που αφορούσαν όλους τους μισθωτούς.

Σήμερα, παρατηρείται σαφής υποχώρηση της πολιτικής δραστηριότητας. Όσο οι άνθρωποι εγκαταλείπουν την πολιτική δραστηριότητα και αποσύρονται στην ιδιωτική τους σφαίρα, τόσο οι γραφειοκράτες και οι μικροπολιτικοί προελαύνουν. Και οι τελευταίοι έχουν για δικαιολογία ότι "ο κόσμος δεν κάνει τίποτα... γι' αυτόν τον λόγο αναλαμβάνουμε εμείς πρωτοβουλίες...".

Με τη σειρά του ο κόσμος λέει ότι "δεν αξίζει τον κόπο να ανακατευόμαστε... φθάνουν τόσοι που ασχολούνται, στο κάτω-κάτω τι μπορούμε να κάνουμε εμείς;..." Και έτσι δημιουργείται φαύλος κύκλος.
Η υποχώρηση της πολιτικής δραστηριότητας συνδέεται και με την κατάρρευση των μεγάλοι πολιτικών ιδεολογιών, είτε επαναστατικών είτε ρεφορμιστικών, οι οποίες ήθελαν πραγματικά να αλλάξουν την κοινωνία. Για χίλιους δυο λόγους, αυτές οι ιδεολογίες έχασαν το κύρος τους- έπαψαν να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των καιρών, στις προσδοκίες των ανθρώπων, στην κατάσταση της κοινωνίας, στην ιστορική εμπειρία.
Η κατάρρευση του κομμουνισμού και η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης είναι ένα κεφαλαιώδες γεγονός. Κατονομάστε μου όμως έστω έναν πολιτικό -για να μην πω πολιτικάντη- της Αριστεράς, ο οποίος πράγματι να συλλογίστηκε τι συνέβη και γιατί.Ποιος πολιτικός της Αριστεράς αποκόμισε κάποια διδάγματα από τα γεγονότα αυτά;

Κι όμως η πορεία του κομμουνισμού -η πορεία προς τη θηριωδία, τον ολοκληρωτισμό, τα Γκουλάγκ έως την κατάρρευση- απαιτεί οπωσδήποτε πολύ βαθύ στοχασμό και συναγωγή συμπερασμάτων. Στοχασμό, για το τι ένα κίνημα -που θέλει να αλλάξει την κοινωνία- μπορεί ή δεν μπορεί, πρέπει ή δεν πρέπει, οφείλει ή δεν οφείλει να κάνει. Στην προκειμένη περίπτωση οι κύριοι της Αριστεράς παίρνουν ένα ολοστρόγγυλο μηδέν.
Πώς δημιουργείται, λοιπόν, ο καλός πολίτης; Ποιες ιδιότητες πρέπει να διαθέτει; Πρέπει να έχει γενικές ή ειδικές γνώσεις; Και τελικά, ποιοι πολίτες πρέπει να κυβερνούν; Αυτό το δίλημμα έχει τεθεί από τον Πλάτωνα.
Ο Πλάτων έλεγε ότι οι φιλόσοφοι -αυτοί που έχουν γενική θεώρηση των πραγμάτων και είναι πάνω από τους ειδικούς- πρέπει να βασιλεύουν, δηλαδή να κυβερνούν. Η εναλλακτική λύση στις θέσεις του Πλάτωνος είναι η αθηναϊκή δημοκρατία.

Ας πάμε στην Αθήνα του 5ου και 4ου π.Χ. αιώνα. Για τους Αθηναίους εκείνης της εποχής κάθε πολίτης, ανεξαιρέτως κάθε πολίτης, είναι ικανός να κυβερνήσει (θυμίζω ξανά τη διατύπωση του Αριστοτέλη: "πολίτης είναι ο ικανός να κυβερνήσει και να κυβερνηθεί»).

Και πώς γίνεται αυτό; Με κλήρωση! Ρίχνουν κλήρο!

Γιατί; Διότι πιστεύουν έμπρακτα ότι η πολιτική δεν είναι υπόθεση των ειδικών. Διότι πιστεύουν ότι δεν υπάρχει πολιτική επιστήμη. Υπάρχει μόνον γνώμη - "δόξα"στα αρχαία ελληνικά- περί της πολιτικής. Και θέλω να υπογραμμίσω ότι η ιδέα πως η πολιτική δεν αποτελεί υπόθεση των ειδικών και πως όλες οι γνώμες έχουν ίσην αξία, είναι η μόνη λογική δικαιολόγηση της αρχής της πλειοψηφίας.

Στην αρχαία Αθήνα, λοιπόν, τις πολιτικές αποφάσεις τις παίρνει ο λαός και όχι οι ειδικοί. Υπάρχουν όμως και εξειδικευμένες δραστηριότητες. Οι Αθηναίοι ασφαλώς δεν ήταν τρελοί να νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα...
Τι έκαναν, τότε, οι πολίτες της αρχαίας Αθήνας σε σχέση με αυτό το θέμα; Πώς το αντιμετώπισαν; Έκαναν κάτι πάρα πολύ ενδιαφέρον. Δημιούργησαν τις εκλογές. Σωστά ή λάθος, πάντως τις δημιούργησαν. Και αυτό είναι γεγονός ιστορικά τεκμηριωμένο.
Για τις εξειδικευμένες δραστηριότητες και μόνον γι' αυτές -για την κατασκευή ναυπηγείων, για την ανέγερση ναών, για τη διεξαγωγή του πολέμου- χρειάζονται οι ειδικοί! Και αυτούς, τους ειδικούς, οι Αθηναίοι πολίτες τους εκλέγουν! Να ποιο είναι το νόημα των εκλογών. Διότι εκλογές σημαίνει εκλογή των καλυτέρων.

Αλλά πώς μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο; Πώς επιτυγχάνεται η εκλογή των καλυτέρων; Εδώ υπεισέρχεται ο όρος «εκπαίδευση του λαού». Ο λαός καλείται να επιλέξει, να εκλέξει. Οι Αθηναίοι, λοιπόν, εκλέγουν κάποιον για πρώτη φορά. 'Εστω ότι κάνουν λάθος. '

Εστω, ότι διαπιστώνουν, για παράδειγμα, πως ο Περικλής είναι ένας θλιβερός στρατηγός. Τι κάνουν σε μιαν τέτοια περίπτωση; Απλούστατα, δεν τον ξαναεκλέγουν ή τον ανακαλούν. Όμως, προκειμένου να έχει ουσία η γνώμη -η «δόξα»- των πολιτών για τα κοινά, θα πρέπει να έχει καλλιεργηθεί. Αλλά με ποιον τρόπο καλλιεργούν τη "δόξα" τους τη σχετική με τη διακυβέρνηση οι Αθηναίοι πολίτες; Μα βέβαια κυβερνώντας! Ως εκ τούτου, η αθηναϊκή δημοκρατία -και αυτό είναι το σημαντικό αποτελεί μια υπόθεση εκπαίδευσης και αγωγής των πολιτών. (Αυτή η καίριας σημασίας διάσταση, καθώς όλοι γνωρίζουμε, λείπει εντελώς σήμερα.)

Πρόσφατα, ένα γαλλικό περιοδικό δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας έρευνας, σύμφωνα με την οποία το 60% των βουλευτών στη Γαλλία ομολογούν ότι δεν έχουν ιδέα από οικονομία! Πρόκειται για τους βουλευτές, που αποφασίζουν να αυξηθούν ή να μειωθούν οι φόροι, που αποφασίζουν συνεχώς, ενώ δεν έχουν ιδέα από οικονομία...Τελικά, οι βουλευτές, όπως και οι υπουργοί, είναι υπόδουλοι των τεχνικών συμβούλων τους. Συμβουλεύονται τους δικούς τους ειδικούς, πλην όμως έχουν και οι ίδιοι προκαταλήψεις ή προτιμήσεις.

Εάν παρακολουθήσετε από κοντά τη λειτουργία μιας κυβέρνησης ή ενός μεγάλου γραφειοκρατικού μηχανισμού, θα διαπιστώσετε ότι οι κυβερνώντες και οι υπεύθυνοι εμπιστεύονται τους ειδικούς. Ωστόσο, επιλέγουν πάντα εκείνους τους ειδικούς που συμμερίζονται τις δικές τους απόψεις. Πάντα βρίσκεται ένας οικονομολόγος που θα πει "ναι, κύριε υπουργέ, όπως το λέτε πρέπει να γίνει". Πάντα βρίσκεται ένας ειδικός για θέματα στρατιωτικά που θα πει «ναι, χρειάζεται πυρηνικός εξοπλισμός» ή «όχι, δεν χρειάζεται πυρηνικός εξοπλισμός » και ούτω καθεξής... 

Πρόκειται για ένα εντελώς ανόητο παιχνίδι, πλην όμως έτσι κυβερνόμαστε σήμερα.
Επανέρχομαι στο δίλημμα: «ο πολίτης πρέπει να έχει γενικές ή ειδικές γνώσεις;». Η δική μου απάντηση: πρώτον, οι ειδικοί στην υπηρεσία των πολιτών και όχι στην υπηρεσία κάποιων πολιτικών δεύτερον, οι πολίτες κυβερνώντας μαθαίνουν να κυβερνούν... Αλλά, για να είναι σε θέση οι άνθρωποι να ασχοληθούν με τα κοινά, θα πρέπει να έχουν λάβει την ανάλογη παιδεία. Όμως, η σύγχρονη παιδεία δεν έχει απολύτως καμία σχέση με αυτό το αίτημα. Στο σχολείο, ουσιαστικά, παίρνουμε εξειδικευμένες γνώσεις. Το σχολείο θα έπρεπε να είναι ιδιαιτέρως στραμμένο στα κοινά.
Στο σχολείο θα έπρεπε να αναλύεται σε βάθος κάθε τι που αφορά τους οικονομικούς, τους κοινωνικούς και τους πολιτικούς μηχανισμούς. Θα έπρεπε να υπάρχουν μαθήματα πραγματικής ανατομίας της σύγχρονης κοινωνίας.

Αλλά τι λέω τώρα... Εδώ τα σχολεία είναι ανίκανα να διδάξουν ακόμη και Ιστορία. Τα παιδιά βαριούνται στο μάθημα της Ιστορίας, ένα μάθημα που θα έπρεπε να είναι συναρπαστικό.

Πολλά πράγματα πρέπει να αλλάξουν, εάν θέλουμε να μιλήσουμε για αληθινή εκπαιδευτική δραστηριότητα στο πολιτικό πεδίο. Κάτι τέτοιο, προϋποθέτει αλλαγή των θεσμών. Προϋποθέτει νέους θεσμούς που να επιτρέπουν -και όχι να αποτρέπουν, όπως οι σήμερον ισχύοντες- την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στα κοινά.
Ας εξετάσουμε, τώρα, για λίγο, τη σχέση του ανθρώπου με τη γνώση και με την πίστη. Στον 20ό αιώνα γνωρίσαμε την άκρατη κυριαρχία της ιδεολογίας -της ιδεολογικής πίστης- με την αυστηρή έννοια και, θα έλεγα, με την κακή έννοια του όρου.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα από τη δεκαετία του '70. Ας πάρουμε τις μαοϊκές ομάδες. Το πρόβλημα με τους μαοϊκούς δεν έγκειται στην άγνοια τους για το τι πραγματικά συνέβαινε στην Κίνα. Οι μαοϊκοί, είτε είχαν μυηθεί στο δόγμα από τους καθοδηγητές τους, είτε το είχαν δεχτεί από μόνοι τους χωρίς την παρεμβολή τρίτων. Το πρόβλημα λοιπόν βρίσκεται στο ότι οι ίδιοι -με τον ένα ή τον άλλο τρόπο- αποδέχτηκαν μιαν τέτοιου τύπου χειραγώγηση. Γιατί; Για ποιον λόγο; Διότι ήταν ανάγκη να είναι χειραγωγημένοι. Διότι είχαν ανάγκη να πιστεύουν. 

Και αυτό ακριβώς το θέμα ήταν ανέκαθεν η μεγάλη πληγή του επαναστατικού κινήματος.
Η γνώση και η πίστη. Ο Αριστοτέλης, στον οποίο συνεχώς αναφέρομαι και για τον οποίο έχω απέραντο σεβασμό, έχει πει κάτι - δεν μπορώ να πω ότι είναι ανοησία, δεδομένου ότι πρόκειται για τον Αριστοτέλη, που δεν είναι σωστό: "ο άνθρωπος είναι ζώον, το οποίο επιθυμεί τη γνώση". Δεν συμφωνώ.

Από την πλευρά μου υποστηρίζω ότι ο άνθρωπος δεν είναι ζώον, το οποίο επιθυμεί τη γνώση, αλλά ζώον το οποίο επιθυμεί την πίστη και, ακριβέστερα, τη βεβαιότητα μιας πίστης' εξ ου η μεγάλη δύναμη των θρησκειών, εξ ου η μεγάλη δύναμη των πολιτικών ιδεολογιών.

Στο ξεκίνημα του, το εργατικό κίνημα χαρακτηριζόταν από έντονα κριτική στάση. Θυμηθείτε τους δύο πρώτους στίχους από το δεύτερο κουπλέ της Διεθνούς, που εξ άλλου είναι ο ύμνος της Κομμούνας: "δεν υπάρχει υπέρτατος Σωτήρας ούτε Θεός" (άρα, εξοβελίζεται η θρησκεία), "δεν υπάρχει Καίσαρ ούτε Αρχηγός" (άρα, έξω κι ο Λένιν)! Είδαμε όμως τι επακολούθησε .... 

Είδαμε πού οδήγησε η ανάγκη για πίστη... Άραγε, μετά από όλα όσα έχουν συμβεί, γίναμε σήμερα τουλάχιστον λίγο πιο σοφοί; Νομίζω ότι η εξέλιξη στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης καθώς και η εξέλιξη γενικώς της κοινωνίας έχουν συμβάλει, ώστε να αποκτήσουν οι άνθρωποι κάπως πιο κριτική διάθεση. Βέβαια, η ανάγκη για πίστη παραμένει. Υ'πάρχει πάντα ένα ποσοστό που διακαώς αναζητεί την πίστη' μιαν πίστη. 'Ετσι, βλέπουμε σε άλλες χώρες -όχι τόσο στη Γαλλία- φαινόμενα και, κινήματα, όπως η σαϊεντολογία, οι διάφορες σέχτες, ο φονταμενταλισμός.
Χωρίς αμφιβολία, σήμερα, η στάση των ανθρώπων είναι πιο κριτική και πιο σκεπτικιστική από ό,τι ήταν στο παρελθόν. Είναι όμως μια στάση που αναστέλλει τη δράση.

Στο σημείο αυτό θα θυμήσω ότι ο Περικλής στον Επιτάφιο λέει στους Αθηναίους πως μόνον αυτοί έχουν κατορθώσει, ώστε η σκέψη τους να μην αναστέλλει τη δράση τους! Καταπληκτικό! Και προσθέτει: "εις τους άλλους, αντιθέτως, η μεν αμάθεια γεννά θράσος, η δε σκέψις ενδοιασμόν». (Θουκιδίδου Ιστορίαι, μτφ. Ελ. Βενιζέλου, Βιβλίο Β', κεφ. 38-41.)
Τις τελευταίες δεκαετίες διανύουμε μιαν περίοδο κατάργησης των φραγμών και των ορίων σε όλους τους τομείς. Αυτό συνεπάγεται την επιθυμία του απεριόριστου. 

Πρόκειται για μια μορφή απελευθέρωσης, που υπό μιαν έννοια αποτελεί μεγάλη κατάκτηση. Πρέπει όμως επίσης να μάθουμε -και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία- να αυτοπεριοριζόμαστε, τόσο ως άτομα όσο και ως σύνολο. Η καπιταλιστική κοινωνία σήμερα είναι μια κοινωνία που από κάθε άποψη οδεύει προς την καταστροφή της' μια κοινωνία ανίκανη να αυτοπεριοριστεί. Όμως μια πραγματικά ελεύθερη κοινωνία, μια κοινωνία αυτόνομη, πρέπει να ξέρει να αυτοπεριορίζεται.

Ο αυτοπεριορισμός ισοδυναμεί με απαγόρευση, θα υποστηρίξουν ορισμένοι. Όχι. Δεν εννοώ απαγόρευση με την έννοια της καταστολής. Εννοώ, να ξέρουμε ότι υπάρχουν πράγματα που δεν πρέπει να τα επιθυμούμε ή που δεν πρέπει να τα κάνουμε.

Παράδειγμα, το περιβάλλον. Καταστρέφουμε τον πλανήτη, στον οποίο ζούμε. Σκέφτομαι τα θαύματα: το Αιγαίο Πέλαγος, τις χιονισμένες οροσειρές, την «όψη» του Ειρηνικού ωκεανού από μια γωνιά της Αυστραλίας, το Μπαλί, τις Ινδίες, την επαρχία της Γαλλίας που την ερημώνουμε. Όσα θαύματα, τόσες καταστροφές. Καταστρέφουμε τον πλανήτη, ενώ θα έπρεπε να είμαστε οι κηπουροί του. Θα έπρεπε να τον θεραπεύουμε, δηλαδή να τον καλλιεργούμε και να τον φροντίζουμε έτσι όπως είναι. Μια τέτοια δραστηριότητα θα έπρεπε να αποτελεί βάση και προσανατολισμό της ζωής μας. Αλλά αυτή είναι πολύ δύσκολη αποστολή.

Προφανώς όμως όλα τα παραπάνω δεν έχουν σχέση ούτε με το σημερινό σύστημα, ούτε με το σημερινό κυρίαρχο φαντασιακό. Το φαντασιακό της εποχής μας είναι το φαντασιακό της απεριόριστης επέκτασης και της συσσώρευσης άχρηστων πραγμάτων... Δηλαδή; Δηλαδή, μια τηλεόραση σε κάθε δωμάτιο, ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής σε κάθε δωμάτιο και ούτω καθεξής. Σ' αυτό το φαντασιακό στηρίζεται το σύστημα. Και είναι αυτό ακριβώς που πρέπει να καταστραφεί.

Τι θα μπορούσε λοιπόν να προτείνει κανείς για τη σημερινή κατάσταση, δεδομένου ότι είναι πολύ εύκολο να παρασυρθούμε, να αφεθούμε; (Ως γνωστόν, ο άνθρωπος είναι ζώον οκνηρόν.) θα καταφύγω και πάλι στους αρχαίους. Υπάρχει μια υπέροχη φράση του Θουκυδίδη: "πρέπει να δικλέξουμε ανάμεσα στην οκνηρία και την ελευθερία»! Αλλά και ο Περικλής, εάν δεν κάνω λάθος, έλεγε στους Αθηναίους: «εάν θέλετε να είστε ελεύθεροι, πρέπει να εργάζεστε»!

Η ελευθερία είναι δραστηριότητα. Μια δραστηριότητα, η οποία ξέρει τα όρια της, ξέρει να αυτοπεριορίζεται. Η ελευθερία γνωρίζει ότι όλα μπορεί να τα κάνει, αλλά επίσης γνωρίζει ότι δεν πρέπει να τα κάνει όλα. Αυτό είναι, για μένα, το μεγάλο πρόβλημα της δημοκρατίας και του ατομικισμού.

Περισσότερα »

Ναρκοθετημένο το ταξίδι στην Άγκυρα Του Στέλιου Παπαθεμελή

Αυτό το ταξίδι στην Άγκυρα ξεκινά με τους απαισιότερους οιωνούς. Λυτοί και δεμένοι έχουν «πέσει» σαν τα κοράκια να μας κατασπαράξουν.

            Ο Πρωθυπουργός σύρεται στην Τουρκία σε εντελώς ακατάλληλη ώρα με ολοφάνερα ψυχολογική βία προκειμένου να προβεί εκεί σε «βραχεία χειρί» παράδοση των ανταλλαγμάτων που έταξε το Βερολίνο στον «σουλτάνο», αναλώμασι της Ελλάδος. Απιθάνου θράσους και πολιτικής μωρίας οι δηλώσεις Γιουνκέρ «πού ζούμε, θα τσακωνόμαστε τώρα για δέκα χιλιόμετρα θαλάσσιου πλάτους;» 

            Δυστυχώς δεν ζούμε εκεί που ζείτε εσείς, κύριε. Με ποιους συνορεύετε εσείς και η καγκελάριος;  Καταπατεί, ή έστω αμφισβητεί κάποιος από τους ομόρους σας τα σύνορά σας; Ουδείς!

            Ελάτε στα καθ’ ημάς. Αντιμετωπίζουμε έναν δόλιο, αρπακτικό, γείτονα που προσβάλλει έργω και σφετερίζεται την εθνική μας κυριαρχία.  Κόντρα στο δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο μας εμποδίζει με casus belli (ούτε αυτού η άρση τέθηκε ως όρος του ταξιδιού) να ασκήσουμε τα αδιαπραγμάτευτα δικαιώματά μας σε Υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Είναι  δύναμη Εισβολής, Κατοχής και Εποικισμού στην Κύπρο. Λειτουργεί ως σεσημασμένος κακοποιός.

            Νέο διαπραγματευτικό του όπλο το λεγόμενο «προσφυγικό». Λεγόμενο καθώς, όσο περνάει ο καιρός οι πρόσφυγες είναι σταγόνα στον ωκεανό (5% υπολογίζονται τώρα), οι υπόλοιποι είναι λαθρομετανάστες.  Μέρκελ – Βρυξέλλες βρήκαν τη «λύση»:  να στηθούν στην ελληνική Θράκη «Κέντρα φιλοξενίας μεταναστών». Ψευδωνύμως προσωρινά. Είναι διάχυτο στα διπλωματικά σαλόνια των Αθηνών ότι στόχος των ξένων  εξουσιαστών είναι η δημιουργία «Ισλαμικής Ουδέτερης Ζώνης» στη Θράκη με αυτονοήτως βαρύτατες συνέπειες για την ελληνικότητά της. Εφ’ ω και το επίμονο αίτημα «να πέσει ο φράχτης του Έβρου». Το διακινούν ποικιλώνυμοι ελληνόφωνοι «πρόθυμοι».Το αποκρούουν, ευτυχώς, ως εθνικό εφιάλτη γνωρίζοντες και υποψιασμένοι.

            Υπάρχουν μουσουλμανικές αραβικές χώρες που κολυμπούν στα πετροδολλάρια, Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Μπαχρέιν, καθώς και η Αίγυπτος. Όμαιμες, ομόθρησκες, ομόγλωσσες με κοινό πολιτισμό και ιστορία.  Γιατί οι πλούσιοι αραβομουσουλμάνοι δεν απορροφούν τους λιμοκτονούντες αδελφούς τους και προπαντός δεν τους στηρίζουν να μην ξεσπιτωθούν και να προκόψουν στις ίδιες τις πατρίδες τους;  Η απάντηση είναι απλή: οι Άραβες ζουν στη χλιδή τους, τα δυτικά αφεντικά χρειάζονται φτηνό εργατικό δυναμικό, μετακυλίοντας τις χονδρές δαπάνες του σε ενδιάμεσους (π.χ. Ελλάδα).

            Οι δουλέμποροι στοιβάζουν κτηνωδώς στα αυτοβυθιζόμενα πλεούμενά τους κατακαημένους αφροασιάτες αφού πιούν αίμα και χρήμα τους. Η Άγκυρα, η μόνη δυνάμενη και υποχρεούμενη να κόψει άπαξ δια παντός αυτή τη ροή, προστατεύει τους δουλεμπόρους και καρπώνεται τα προϊόντα του εγκλήματος. Μέρκελ και γραφειοκρατία των Βρυξελλών, αντί να στρώνουν χαλιά υποδοχής στο «σουλτάνο», να τον πειθαναγκάσουν σε συμμόρφωση του διεθνούς νόμου.

            Πονηρά αλώπηξ ο Σόιμπλε τετραγώνισε προχθές (10.11.15) τον κύκλο στο Ecofin εισηγούμενος: «αν έχετε προβλήματα με την ανάπτυξη, δεχθείτε απλώς περισσότερους πρόσφυγες»!

            Ο πρωτοσύμβουλός του Χανς Βέρνερ Σιν μάς ενημέρωσε νωρίτερα:

• Το χρέος μας από 200% οδεύει στα 240%.
• Η κρίση στην Ευρωζώνη θα τραβήξει τουλάχιστον άλλα δέκα χρόνια.[Ζήσε μαύρε να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι].
• Το ευρώ δεν μπορεί να λειτουργήσει σε καθεστώς Ε.Ε. ανεξάρτητων κρατών, άρα να μετασχηματιστεί αυτή σε ενιαίο κράτος.

Τελικά, κατά τη φωνή του κυρίου του: «η καλύτερη λύση για την Ελλάδα, να βγει από το ευρώ με διπλό νόμισμα», έμμονη ιδέα του προϊσταμένου του.

Ο λαός μας είναι (πολυ)παθός από το παταγωδώς αποτυχημένο ευρωπείραμα. Συζητήσιμο  κατά πόσον είναι και μαθός. Πριν πάντως από αυτό η βιομηχανική  μας παραγωγή συνεισέφερε το 23% στο ΑΕΠ, τώρα μόλις το 8%. Πρίν η γεωργική μας παραγωγή απασχολούσε το 40% του πληθυσμού εισφέροντας το 15% στο ΑΕΠ, σήμερα το 6%. Η ΚΑΠ την κατέστρεψε κυριολεκτικά, ενώ εξαχρείωσε με τις επιδοτήσεις τους αγρότες μας.

Επιπολλάζουσα νόσος ο εθνομηδενισμός. «Τα του Φίλη τω Φίλη» σχολίασε ο Αρχιεπίσκοπος! Αλλά ο δράστης ξαναχτύπησε. Όχι την ιστορία, την κυβέρνησή του τραυμάτισε βαρύτατα ο καψερός. Λειτουργεί σε διατεταγμένη υπηρεσία αποπροσανατολισμού; To απευχόμαστε. Θα αυτοπροστατευόταν οπωσδήποτε η κυβέρνηση με μία άμεση μετακίνησή του, π.χ. στο Γεωργίας, όπου θα ήταν λιγότερο επικίνδυνος,        ίσως και χρήσιμος για τα …ζαρζαβατικά και τα …μοσχάρια.

Τυχόν  εμμονή  στην  «φίλια» συμπεριφορά θα αποδεικθεί μοιραία.

Τα ολίγιστα Σκόπια «έφτυσαν» τα ΜΟΕ του κ. Κοτζιά: μετονόμασαν το μουσείο  τους σε «Αλέξανδρος ο Μακεδών». Ελλαδική αντίδραση: αναφορά στην Ε.Ε-ΝΑΤΟ. Ώδινεν όρος και έτεκε μυν!

Θέλουμε αποτέλεσμα;  Κάντε το όπως οι Βούλγαροι: οι σκοπιανοί έστησαν ανδριάντα του Συμεών Ράντεφ που οι Βούλγαροι θεωρούν ήρωά τους. Τούς  «έτριξαν τα δόντια» και ο ανδριάντας άρον-άρον αποκαθηλώθηκε. 

Και για τον σημερινό καίτοι αδρανούντα Έλληνα ισχύει το μακρυγιάννειον:

«Όταν μου πειράζουν την πατρίδα μου και τη θρησκεία μου, θα μιλήσω, θα ΄νεργήσω κι ό,τι θέλουν ας μου κάνουν».

Περισσότερα »

20 Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά της Οστεοπόρωσης

20 Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά της Οστεοπόρωσης
LIVE ΣΤΟ RADIO ROUMELI NEWS "ΠΑΡΕΑ ΜΕ ΤΟ ΝΙΚΟ "
1) www.radioroumelinews.blogspot.gr
2) www.radioroumelinews.caster.fm

Μια εκπομπή ελεύθερου σχολιασμού για όλα όσα μάς καίνε.
Αν αγαπάτε το αληθινό ραδιόφωνο ,αν βαρεθήκατε να ακούτε συνέχεια τα ίδια...
Aν το ραδιόφωνο για σας,σημαίνει ενημέρωση, επικοινωνία, διασκέδαση και κυρίως σεβασμός στον ακροατή.. τότε.. ελάτε στην όμορφη παρέα μας..!
Kάθε βράδυ, το ταξίδι... ξεκινά στις 22:00 συντονιστείτε..!!!
Δεύτερα έως Παρασκευή στο Radio Roumeli News fm 98.00 Λαμία .
Eσωτερική παραγωγή - επιμέλεια παρουσίαση Νίκος Σαμούρκας
Eποπτεία:Βασιλική Μπάκα
Γραμμή επικοινωνίας 6975675005
e-mail rumelifm@otenet.gr

Η οστεοπόρωση είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα του οστού που οδηγεί σε αυξημένη ευθραυστότητα και συνεπώς σε αυξημένο κίνδυνο κατάγματος.

Η οστεοπόρωση είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα του οστού που οδηγεί σε αυξημένη ευθραυστότητα και συνεπώς σε αυξημένο κίνδυνο κατάγματος. Επηρεάζει περίπου το 50% των γυναικών άνω των 45 ετών και το 90% αυτών που είναι άνω των 75 ετών.

Η οστεοπόρωση δεν είναι αποκλειστικά «γυναικεία» πάθηση, αλλά προσβάλλει σημαντικό ποσοστό των ανδρών (προσβάλει 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 12 άνδρες). Δεν αφορά μόνο στην τρίτη ηλικία, αλλά μπορεί να πλήξει και νεαρά άτομα όταν υπάρχουν ιδιαίτερες καταστάσεις όπως οι διαταραχές διατροφής, συστηματικά νοσήματα κ.α. Η ασθένεια δεν δίνει συμπτώματα, ενώ όταν πλέον εκδηλωθεί είναι αργά.

Η οστεοπόρωση, λοιπόν, είναι μία πάθηση που επιταχύνει τη φυσική απώλεια της οστικής μάζας -που συνοδεύει την ηλικία- μέχρι ο σκελετός γίνει τόσο πορώδης και εύθραυστος, ώστε τα οστά του να παθαίνουν κατάγματα με το παραμικρό ζόρισμα (π.χ. όταν σηκώσει κάποιος ένα βαρύ αντικείμενο) ή και αυτόματα κατάγματα χωρίς να προκληθούν από ένα σοβαρό τραύμα ή χτύπημα.

Πολλοί παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης. Απ΄ αυτούς, κάποιοι μπορούν να ελεγχθούν ενώ κάποιοι άλλοι, δυστυχώς, δεν μπορούν.

Τροποποιήσιμοι παράγοντες
• Χαμηλό σωματικό βάρος
• Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• Μειωμένη φυσική δραστηριότητα
• Κάπνισμα
• Διαταραχές τροφής (νευρογενής ανορεξία, γυναικεία αθλητική τριάδα)
• Μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου (λόγω λανθασμένων διατροφικών συνηθειών ή δυσανοχής στη λακτόζη)

Μη τροποποιήσιμοι παράγοντες
• Θετικό κληρονομικό ιστορικό
• Ηλικία
• Φύλο (γυναίκες)
• Εμμηνόπαυση
• Προηγούμενο ιστορικό καταγμάτων
• Φαρμακευτική αγωγή (κορτικοστεροειδή)

Να τονίσουμε ότι η υγεία των οστών ξεκινά από την παιδική ηλικία. Η ποσότητα του ασβεστίου που χρειάζονται τα παιδιά ηλικίας 3-8 ετών είναι 800 mgr την ημέρα, ενώ για παιδιά ηλικίας 9-17 ετών ανέρχεται στα 1.300 mgr την ημέρα. Δυστυχώς, οι στατιστικές δείχνουν ότι μόνο το 25% των αγοριών και το 10% των κοριτσιών λαμβάνουν από τη διατροφή τους το ασβέστιο που είναι απαραίτητο για την ηλικία τους. Η βιταμίνη D παίζει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο στην υγεία των οστών διότι συμβάλλει στην απορρόφηση ασβεστίου από τη διατροφή.

Πίνακας: Απαιτήσεις του οργανισμού για ασβέστιο μεταφρασμένες σε φλιτζάνια γάλα σε κάθε ηλικιακή ομάδα (Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων).

Τρόφιμα που είναι πλούσια σε ασβέστιο είναι:

• Γαλακτοκομικά: γάλα, γιαούρτι, παγωτό, τυριά (προτιμήστε αυτά που είναι χαμηλά σε λιπαρά)
• Πράσινα φυλλώδη λαχανικά: μπρόκολο, σπανάκι κα
• Μικρά ψάρια με το κόκκαλο, π.χ. σαρδέλες
• Αμύγδαλα και άλλοι ξηροί καρποί
• Τρόφιμα εμπλουτισμένα σε ασβέστιο: γάλα, δημητριακά, ψωμί, χυμοί κα.
nutrimed.gr

ΚΑΙ Η ΑΛΛΗ ΑΠΟΨΗ :

από τον Bruce Friedrich 
"Ο μύθος ότι η οστεοπόρωση προκαλείται από την ανεπάρκεια ασβεστίου δημιουργήθηκε για να πωλήσει τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα συμπληρώματα ασβεστίου.Δεν υπάρχει καμία αλήθεια σ’αυτόν. Οι Αμερικανίδες είναι μεταξύ των μεγαλύτερων καταναλωτών ασβεστίου στον κόσμο, και παρ’όλα αυτά έχουν ένα από τα πιό υψηλά επίπεδα οστεοπόρωσης στον κόσμο. 
Και η κατανάλωση ακόμα περισσότερων γαλακτοκομικών προϊόντων και συμπληρωμάτων ασβεστίου δεν πρόκειται να αλλάξει αυτό το γεγονός." 
- Δρ John McDougall Το πρόγραμμα McDougall για τις γυναίκες (2000) 

Η οστεοπόρωση είναι μια ασθένεια που επιφέρει εξασθένιση και χαρακτηρίζεται από χαμηλή μάζα οστών και την επιδείνωση του ιστού των οστών που έχει επιπτώσεις σε δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανών και προκαλεί 1,5 εκατομμύριο σπασίματα κάθε χρόνο. Το ετήσιο κόστος θεραπείας ανέρχεται συνολικά σε περισσότερα από $10 δισεκατομμύρια. Ενώ μερικοί άνθρωποι που πάσχουν από οστεοπόρωση αισθάνονται επαναλαμβανόμενο πόνο στην πλάτη,έχουν απώλεια ύψους και νωτιαίες παραμορφώσεις, πολλοί δεν ξέρουν ακόμη και ότι έχουν την ασθένεια αυτή έως ότου εμφανιστεί ένα σπάσιμο οστών.

Σύμφωνα με το εθνικό ίδρυμα οστεοπόρωσης,η μία στις δύο γυναίκες μετά την ηλικία των 50, και ένας στους οκτώ άνδρες, θα δοκιμάσει ένα σπάσιμο που σχετίζεται με την οστεοπόρωση. Η γαλακτοκομική βιομηχανία έχει μια ισχυρή λαβή στη βιομηχανία διατροφής σε αυτήν την χώρα. Πληρώνει τεράστιους αριθμούς διαιτολόγων, γιατρών, και ερευνητών για να προωθήσει τα γαλακτοκομικά, και ξοδεύει περισσότερα από $300 εκατομμύρια ετησίως, σε εθνικό επίπεδο, για να διατηρήσει μια αγορά για τα προϊόντα της. Η γαλακτοκομική βιομηχανία έχει διεισδύσει στα σχολεία, έχει εξαγοράσει αστέρια του αθλητισμού, προσωπικότητες, και πολιτικούς, και προωθεί συνεχώς μια ημερήσια ατζέντα βασισμένη στο κέρδος παρά στη δημόσια υγεία. 

Ο Δρ walter Willett, ένας ερευνητής διατροφής παλαιμάχων στη σχολή δημόσιας υγείας του Χάρβαρντ, λέει ότι η κατανάλωση ασβεστίου "έχει γίνει μια θρησκευτική σταυροφορία," που επισκιάζει τα αληθινά προληπτικά μέτρα όπως η σωματική άσκηση. Ακούγοντας τη γαλακτοκομική βιομηχανία να λέει ότι, εάν καταναλώνετε τρία ποτήρια γάλακτος καθημερινά, τα κόκκαλά σας θα είναι ισχυρότερα, εφυσηχάζεστε ότι η οστεοπόρωση δεν θα είναι το μέλλον σας. 

Παρά τη χρηματοδότηση από την γαλακτοκομική βιομηχανία αλλεπάλληλων μελετών που προσπαθούν να αποδείξουν τις αξιώσεις της, ο Δρ John McDougall, αφού εξέτασε όλες τις διαθέσιμες διατροφικές μελέτες και στοιχεία, ολοκληρώνει: 
"Η αρχική αιτία της οστεοπόρωσης είναι η υψηλή σε πρωτεΐνη διατροφή που οι περισσότεροι Αμερικανοί καταναλώνουν σήμερα. Όπως είπε ένας κύριος ερευνητής σε αυτό το θέμα, "Τρώγοντας μια υψηλή σε πρωτεΐνη διατροφή είναι σαν έκχυση όξινης βροχής στα κόκκαλά σας." Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, εάν τα γαλακτοκομικά έχουν οποιαδήποτε επίδραση,αυτή είναι ότι και κλινικές αποδείξεις αλλά και τα στοιχεία πληθυσμών εμπλέκουν έντονα τα γαλακτοκομικά στην πρόκληση παρά στην παρεμπόδιση της οστεοπόρωσης.Το να στρέφει η γαλακτοκομική βιομηχανία ανυποψίαστες γυναίκες και παιδιά στον εφυσηχασμό λέγοντας τους, ουσιαστικά, να πίνουν περισσότερο γάλα και τα κόκκαλά τους θα είναι μια χαρά, μπορεί να έχει καλό επιχειρηματικό νόημα, αλλά κάνει ένα σοβαρό κακό στο κοινό. 

Οι περισσότεροι από τους λαούς της υφηλίου δεν καταναλώνουν γάλα αγελάδας, και όμως το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου δεν δοκιμάζει τα υψηλά ποσοστά οστεοπόρωσης που βρίσκονται στη δύση. Στις ασιατικές χώρες, παραδείγματος χάριν, όπου η κατανάλωση γαλακτοκομικών είναι χαμηλή (και πού οι γυναίκες τείνουν να είναι λεπτές και με μικρά κόκαλα, παγκοσμίως αποδεκτοί παράγοντες κινδύνου για την οστεοπόρωση), τα ποσοστά σπασίματος είναι πολύ χαμηλότερα από ότι είναι στις Ηνωμένες Πολιτείες και στις Σκανδιναβικές χώρες, όπου κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων είναι αρκετά μεγαλύτερη. 

Αλλά μην ακούτε εμάς. Εξετάστε την επιστήμη μόνοι σας: 

Μια μελέτη, που χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Γαλακτοκομικό Συμβούλιο, αφορούσε το δόσιμο σε μια ομάδα μετεμμηνοπαυσικών γυναικών τριών ποτηριών των 240 γρ. γάλακτος ανά ημέρα για δύο χρόνια και τη σύγκριση των οστών τους με τις γυναίκες μιας άλλης ομάδας ελέγχου που δεν έπιναν γάλα. Η γαλακτοκομική ομάδα κατανάλωνε 1.400 mg ασβεστίου ανά ημέρα και έχανε μάζα οστών δύο φορές το ποσοστό της άλλης ομάδας. Σύμφωνα με τους ερευνητές, "αυτό μπορεί να οφειλόταν στη μέση αύξηση 30 τοις εκατό στην πρωτεϊνική εισαγωγή κατά τη διάρκεια της συμπληρωματικής διατροφής με γάλα... Η δυσμενής συνέπεια της αυξήμένης πρωτεϊνικής εισαγωγής στην ισορροπία ασβεστίου έχει αναφερθεί από διάφορα εργαστήρια, συμπεριλαμβανομένου του δικού μας "(αναφέρουν έπειτα 10 άλλες μελέτες). 
Ο McDougall λέει, "Περιττό να σας πούμε ότι, αυτή η είδηση δεν έφθασε στις ειδήσεις των έξι." 

Αφού εξέτασαν 34 δημοσιευμένες μελέτες σε 16 χώρες, οι ερευνητές στο πανεπιστήμιο Yale διαπίστωσαν ότι οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά οστεοπόρωσης "συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Σουηδίας, και της Φινλανδίας" είναι εκείνες στις οποίες οι άνθρωποι καταναλώνουν το περισσότερο κρέας, γάλα, και άλλα ζωικά τρόφιμα. Αυτή η μελέτη επίσης έδειξε ότι αφρικανικοί Αμερικανοί, που καταναλώνουν, κατά μέσον όρο, περισσότερα από 1.000 mg ασβεστίου ανά ημέρα, είναι εννέα φορές πιθανότερο να πάθουν σπασίμο των ισχίων από ότι είναι οι νοτιοαφρικανικοί Μαύροι,των οποίων η καθημερινή πρόσληψη ασβεστίου είναι μόνο 196 mg. Λέει ο McDougall, " από έθνος-σε-έθνος,οι άνθρωποι που καταναλώνουν περισσότερο ασβέστιο έχουν τα πιό αδύνατα κόκκαλα και τα υψηλότερα ποσοστά οστεοπόρωσης... Μόνο σε εκείνες τις περιοχές όπου το ασβέστιο και η πρωτεΐνη τρώγονται σε σχετικά υψηλές ποσότητες υπάρχει ανεπάρκεια ασβεστίου των οστών, λόγω της υπερβολής της ζωικής πρωτεΐνης." 

Η μελέτη ορόσημο του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ για την υγεία των νοσοκόμων, που παρακολούθησε 78.000 γυναίκες κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 12 ετών, διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που κατανάλωσαν το περισσότερο ασβέστιο από τα γαλακτοκομικά τρόφιμα έσπασαν περισσότερα κόκκαλα από εκείνες που έπιναν σπάνια γάλα. Συνοψίζοντας αυτήν την μελέτη, η Lunar Osteoporosis Update (Νοέμβριος 1997) εξήγησε: "Αυτός ο αυξανόμενος κίνδυνος σπασίματος ισχίων συνδέθηκε με το γαλακτοκομικό ασβέστιο.Εάν αυτό ήταν ένα οποιοσδήποτε άλλο πράγμα εκτός από το γάλα, το οποίο τόσο επιθετικά έχει προωθηθεί από τα γαλακτοκομικά συμφέροντα, αναμφισβήτητα θα θεωρούταν σημαντικός παράγοντας κινδύνου." 

Τα εθνικά ιδρύματα μελέτης υγείας από το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικό της κλινικής διατροφής (2001), βρήκαν ότι 
"Οι γυναίκες που έφαγαν το μεγαλύτερο μέρος της πρωτεΐνης τους από ζωικές πηγές είχαν τρεις φορές το ποσοστό απώλειας κόκκαλων και 3,7 φορές το ποσοστό σπασιμάτων ισχίων των γυναικών που έφαγαν το μεγαλύτερο μέρος της πρωτεΐνης τους από φυτικές πηγές." Αν και οι ερευνητές έλαβαν υπ’οψιν " όλα όσα σκεφτήκαμε ότι θα μπορούσαν να εξηγήσουν αυτή τη σχέση,αυτό δεν άλλαξε τα αποτελέσματα." Το συμπέρασμα της μελέτης: "Η αύξηση της φυτικής και η μείωση της ζωικής πρωτεϊνικής πρόσληψης μπορούν να μειώσουν την απώλεια οστών και τον κίνδυνο σπασίματος ισχίων." 

Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικό της κλινικής διατροφής (2000) εξέτασε όλους τους τομείς της διατροφής και της υγείας των οστών και διαπίστωσε ότι η μεγάλη κατανάλωση φρούτων και τα λαχανικά έχουν θετικές επιπτώσεις στην υγεία των οστών ενώ η γαλακτοκομική κατανάλωση όχι. Τέτοια συμπεράσματα δεν εκπλήσσουν τους διατροφικούς ερευνητές: Σύμφωνα με τον Δρ Neal Barnard, συγραφέα του βιβλίου Turn Off the Fat Genes (Σταματήστε τα γονίδια του πάχους 2001) και διάφορα άλλα βιβλία για την διατροφή και την υγεία, η απορρόφηση ασβεστίου από τα λαχανικά είναι εξ ίσου καλή ή και καλύτερη από αυτή του γάλακτος. Η απορρόφηση ασβεστίου από το γάλα είναι περίπου 30 τοις εκατό, ενώ οι αριθμοί για το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το σινάπι, τις ρέβες, το κατσαρό λάχανο, και μερικά άλλα φυλλώδη πράσινα λαχανικά κυμαίνονται μεταξύ 40 έως 64 τοις εκατό. 

Αφού αξιολόγησε τις μελέτες για τη σύνδεση μεταξύ πρωτεϊνικής εισαγωγής και ουρικής απώλειας ασβεστίου, ο διατροφολόγος ερευνητής Robert P. Heaney διαπίστωσε ότι καθώς η κατανάλωση πρωτεΐνης αυξάνεται, εξ ίσου αυξάνεται το ποσό ασβεστίου που χάνεται στα ούρα (περιοδικό της αμερικανικής διαιτητικής ένωσης, 1993): "Αυτή η επίδραση έχει τεκμηριωθεί σε διάφορα διαφορετικά σχέδια μελέτης για περισσότερο από 70 χρόνια," γράφει, προσθέτοντας, " η καθαρή επίδραση είναι τέτοια που εάν η πρωτεϊνική εισαγωγή διπλασιάζεται χωρίς μεταβαλλόμενη λήψη άλλων θρεπτικών ουσιών,η ουρική περιεκτικότητα σε ασβέστιο αυξάνεται κατά περίπου 50 τοις εκατό." 

Οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Σύδνευ και του νοσοκομείου Westmead ανακάλυψαν ότι η κατανάλωση γαλακτοκομικών τροφίμων, ιδιαίτερα νωρίς στη ζωή, αυξάνει τον κίνδυνο σπασιμάτων ισχίων στα γηρατειά (αμερικανικό περιοδικό της επιδημιολογίας, 1994). 

Τέλος, μια ανάλυση όλης της έρευνας που πραγματοποιήθηκε από το 1985,και δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό περιοδικό της κλινικής διατροφής (2000), συμπέρανε: 
"Εάν η πρόσληψη γαλακτοκομικών τροφίμων παρέχει υγεία οστών, κάποιος θα περίμενε αυτό να είναι προφανές από τις 57 εκβάσεις, οι οποίες περιελάμβαναν τυχαίες, ελεγχόμενες δοκιμές και τις διαχρονικές μελέτες ομάδων που ισοδυναμούσαν με 645.000 ανθρωποέτη." Οι ερευνητές συνεχίζουν μετα λύπης λέγοντας ότι "έχουν υπάρξει λίγες προσεκτικά σχεδιασμένες μελέτες των αποτελεσμάτων των γαλακτοκομικών τροφίμων στην υγεία των οστών," και έπειτα ολοκληρώνουν με τη χαρακτηριστική επιστημονική επιφύλαξη ότι: 
"Το σώμα των επιστημονικών στοιχείων εμφανίζεται ανεπαρκές να υποστηρίξει μια σύσταση για καθημερινή πρόσληψη γαλακτοκομικών τροφίμων για να προωθήσει την υγεία των οστών στον ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ πληθυσμό." 

Αυτό που ξέρουμε είναι ότι τα ποσοστά οστεοπόρωσης μειώνονται εμφανώς όταν το βάρος του σώματος,η άσκηση, και θερμιδική πρόσληψη αυξάνονται. Επιβεβαιώνοντας την λύπη των ερευνητών για τις κακές μελέτες, μόνο τρεις μελέτες έχουν τη θερμιδική πρόσληψη στην ανάλυση.Δύο από αυτές δεν βρήκαν κανέναν συσχετισμό μεταξύ της γαλακτοκομικής πρόσληψης και της οστεοπόρωσης. Η άλλη βρήκε μια θετική σύνδεση δηλαδή όσο περισσότερο γάλα καταναλώνεται, τόσο υψηλότερος ο κίνδυνος σπασίματος (η μελέτη για τις νοσοκόμες του Χάρβαρντ, δέστε παραπάνω). 

Το αμερικανικό περιοδικό της κλινικής μελέτης διατροφής (2000) που αναφέρθηκε παραπάνω υποστήριξε ότι αφού ξέρουμε σίγουρα ότι η συνολική θερμιδική πρόσληψη και το βάρος του σώματος συνδέονται θετικά με τη μάζα των οστών, τέτοιοι παράγοντες είναι "ιδιαίτερα σημαντικοί" σε οποιαδήποτε μελέτη της οστεοπόρωσης και της μάζας των οστών. 

Αγνοεί άραγε σκόπιμα η γαλακτοκομική βιομηχανία αυτούς τους παράγοντες στις κλινικές μελέτες της, ίσως επειδή οι καταναλωτές γαλακτοκομικών τείνουν να είναι βαρύτεροι και καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες από εκείνους που καταναλώνουν λιγότερα (ή καθόλου) γαλακτοκομικά προϊόντα; Είναι αξιοπρόσεκτο ότι η γαλακτοκομική βιομηχανία δεν μπορεί να πάρει τα αποτελέσματα που ψάχνει, δεδομένου ότι η γαλακτοκομική κατανάλωση τείνει να κάνει τους ανθρώπους βαρύτερους. Ακόμα κι αν οι γαλακτοκομικοί ερευνητές αγνοούν αυτόν τον παράγοντα, οι περισσότερες μελέτες δεν παρουσιάζουν ακόμα καμία σχέση, και μερικές δείχνουν ότι το γάλα προκαλεί την οστεοπόρωση. Εάν η τάση εκείνων που καταναλώνουν περισσότερα γαλακτοκομικά να είναι βαρύτεροι και να καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες λαμβανόταν υπ’όψιν, οι μελέτες που δεν δείχνουν καμία σύνδεση θα έδειχναν, στην πραγματικότητα, ότι η πρόσληψη γαλακτοκομικών προκαλεί την οστεοπόρωση, όπως η μελέτη της σχολής δημόσιας υγείας του Χάρβαρντ; Αυτό θα εναρμόνιζε την κλινική ανάλυση με την ανάλυση πληθυσμών, η οποία σαφώς δηλώνει ότι η αυξανόμενη γαλακτοκομική κατανάλωση συνδέεται με αυξανόμενο κίνδυνο για οστεοπόρωση. 

Τι μπορώ να κάνω λοιπόν για να έχω γερά κόκκαλα; 

Η οστεοπόρωση είναι μια φρικτή ασθένεια, και αν και τα στοιχεία είναι ακράδαντα ότι η κατανάλωση γαλακτοκομικών δεν την αποτρέπει, απλά κόβοντας τα γαλακτοκομικά προϊόντα δεν εξασφαλίζετε ότι δεν θα σας ταλαιπωρήσει. Και εάν, όπως οι περισσότεροι ανθρώποι που δεν καταναλώνουν καθόλου κρέας ή γαλακτοκομικά, είστε λεπτοί, πρέπει να φροντίσετε να κάνετε κάποιες σκέψεις (και προσπάθεια) για να κρατήσετε τα κόκκαλα σας υγειή. 

Αυτό που τα στοιχεία υπαγορεύουν ως χρήσιμο για γερά κόκκαλα είναι: 

- Να παίρνετε αρκετή βιταμίνη Δ (εάν δεν ξοδεύετε κάποιο διάστημα στον ήλιο, να τρώτε τα κατάλληλα τρόφιμα). 
- Να εξάλειψετε τη ζωική πρωτεΐνη (για ποικίλους λόγους,η ζωική πρωτεϊνη προκαλεί σοβαρή επιδείνωση των οστών). 
- Περιορισμός της κατανάλωσης οινοπνεύματος (το οινόπνευμα είναι τοξικό για τα κύτταρα που σχηματίζουν τα οστά και εμποδίζει την απορρόφηση του ασβεστίου). 
- Περιορισμός της πρόσληψης αλατιού (το νάτριο τραβάει το ασβέστιο από τα κόκκαλα) 
- Μην καπνίζετε (μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες που καπνίζουν ένα πακέτο την ημέρα έχουν 5 έως 10 τοις εκατό λιγότερη πυκνότητα οστών στην εμμηνόπαυση από τις μη καπνίζοντες). 
- Να κάνετε αρκετή άσκηση. Οι μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η σωματική άσκηση είναι το κλειδί στην οικοδόμηση ισχυρών οστών (ο σημαντικότερος από οποιοδήποτε άλλο παράγοντα).Παραδείγματος χάριν, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal, που παρακολούθησε 1.400 άνδρες και γυναίκες κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 15 ετών, διαπίστωσε ότι η άσκηση μπορεί να είναι η καλύτερη προστασία ενάντια στα σπασίματα ισχίων και ότι η "μειωμένη πρόσληψη διαιτητικού ασβεστίου δεν φαίνεται να είναι παράγοντας κινδύνου." Και οι ερευνητές του κρατικού πανεπιστημίου Penn διαπίστωσαν ότι η πυκνότητα των οστών επηρεάζεται σημαντικά από το πόση άσκηση κάνουν τα κορίτσια κατά τη διάρκεια της εφηβείας, όταν αναπτύσσεται το 40 έως 50 τοις εκατό της σκελετικής μάζας τους. Σύμφωνη με την προηγούμενη έρευνα, η μελέτη του Penn, που δημοσιεύθηκε στην Παιδιατρική (2000), το περιοδικό της αμερικανικής ακαδημίας παιδιατρικής, έδειξε ότι η πρόσληψη ασβεστίου, που κυμάνθηκε από 500 έως 1.500 mg ανά ημέρα, δεν έχει καμία μόνιμη επίδραση στην υγεία των οστών. 

"Είχαμε υποθέσει ότι η αυξημένη πρόσληψη ασβεστίου θα οδηγούσε σε καλύτερο εφηβικό κέρδος στα κόκκαλα. Περιττό να πούμε ότι έκπλαγήκαμε όταν είδαμε την υπόθεσή μας να αντικρούεται, " εξήγησε ένας ερευνητής. 

Συμπέρασμα:
Το να πίνει κανείς γάλα χτίζει τα κέρδη των γαλακτοκομικών παραγωγών, αλλά όπως δείχνουν οι παραπάνω μελέτες, είναι πιθανότερο να βλάψει τα κόκκαλά σας παρά να τα βοηθήσει. Και τα γαλακτοκομικά τρόφιμα συνδέονται με όλα τα είδη άλλων προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας, των καρδιακών παθήσεων και του καρκίνου (συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού και του καρκίνου του προστάτη).Επίσης είναι πιθανό να είναι μολυσμένα με επίπεδα ιχνών αντιβιοτικών, ορμονών, και άλλων χημικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένης της διοξίνης, μια από τις τοξικότερες ουσίες που είναι γνωστές στους ανθρώπους (η Washington Post ανέφερε ότι "η πιό πρόσφατη μελέτη της EPA καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν ακόμη και μικρά ποσά διοξίνης στα λιπαρά τρόφιμα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα αντιμετωπίζουν έναν κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου 1 στα 100. Μπορούν επίσης να αναπτύξουν άλλα προβλήματα, όπως η διαταραχή της προσοχής, οι μαθησιακές δυσκολίες, ευαισθησία στις μολύνσεις και τις διαταραχές του συκωτιού "(12 Απριλίου ..2001). 

Φυσικά, το ασβέστιο είναι ένα ουσιαστικό μέταλλο, και είναι δυνατό να υπάρξει μια ανεπάρκεια ασβεστίου. Σύμφωνα με το Δρ Neal Barnard, Πρόεδρο της Επιτροπής Παθολόγων για Υπεύθυνη Ιατρική: 

"Το γάλα, ειδικότερα, είναι φτωχή διασφάλιση ενάντια στα σπασίματα των οστών.Οι υγιέστερες πηγές ασβεστίου είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και όσπρια.Δεν χρειάζεται να φάτε τεράστιες μερίδες λαχανικών ή φασολιών για να πάρετε αρκετό ασβέστιο, αλλά να περιλαμβάνετε και τα δύο στον κανονικό προγραμματισμό των διατροφικών επιλογών σας. Εάν ψάχνετε για πρόσθετο ασβέστιο,οι χυμοί γκρέιπφρουτ,πορτοκαλιού, μήλου είναι καλές επιλογές." 

Δεν έχει περισσότερο νόημα για τους ανθρώπους να καταναλώνουν το μητρικό γάλα αγελάδων απ'ό,τι να καταναλώσουν το μητρικό γάλα αρουραίων, γατών,σκυλιών, καμηλοπαρδάλεων, ή οποιουδήποτε άλλου θηλαστικού. Η φύση δημιούργησε το ανθρώπινο μητρικό γάλα για τα μωρά, το μητρικό γάλα των αγελάδων για τα μοσχαράκια, και ούτω καθ’εξής. 

Ο μακαρίτης Δρ Benjamin Spock, στο βιβλίο του Η μέριμνα μωρών και παίδων (το πιο καλοπουλημένο βιβλίο στις ΗΠΑ, εκτός από τη Βίβλο, κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 50 ετών), αφού συστήσει ότι κανένας δεν πρέπει να καταναλώνει το γάλα αγελάδας και καταχωρώντας έναν πλήθος δεινών που συνδέονται με την κατανάλωση γάλακτος (καρδιακές παθήσεις, καρκίνος, παχυσαρκία, αντιβιοτικό υπόλειμμα, ανεπάρκεια σιδήρου, άσθμα, μολύνσεις αυτιών, παθήσεις του δέρματος, πόνοι στομάχου, φούσκωμα, και διάρροια), ολοκληρώνει: 
"Στη φύση, τα ζώα δεν πίνουν γάλα μετά από την παιδική ηλικία, και αυτό είναι το κανονικό και για τους ανθρώπους, επίσης. Τα παιδιά μένουν στην καλύτερη ισορροπία ασβεστίου όταν η πρωτεΐνη τους προέρχεται από φυτικές πηγές." Ο Δρ Spock συστήνει το ανθρώπινο μητρικό γάλα για τα μωρά,έτσι όπως έχει προορίσει η φύση. 

Σύμφωνα με το Δρ Neal Barnard: "Είναι δύσκολο να δείς τηλεόραση χωρίς να ακούσεις διαφημίσεις που προτείνουν ότι το γάλα προάγει τα γερά κόκκαλα. Οι διαφημίσεις αυτές δεν επισημαίνουν ότι μόνο το 30 τοις εκατό του ασβεστίου του γάλακτος απορροφάται από το σώμα ή ότι η οστεοπόρωση είναι συνιθισμένη μεταξύ αυτών που πίνουν γάλα. Ούτε σας βοηθούν να διορθώσετε τις πραγματικές αιτίες της απώλειας οστών." 

Ο Δρ T. Colin Campbell , ο παγκόσμιος κορυφαίος επιδημιολογικός ερευνητής στον τομέα της διατροφής και της υγείας, λέει: 
"Οι άνθρωποι των γαλακτοκομικών εταιρειών, από τη δεκαετία του '20, έχουν επιτύχει πάρα πολύ στην καλλιέργεια ενός περιβάλλοντος μέσα ουσιαστικά σε όλα τα τμήματα της κοινωνίας "από την έρευνα και την εκπαίδευση έως τις δημόσιες σχέσεις και την πολιτική" για να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι το γάλα της αγελάδας και τα προϊόντα του είναι το μάννα από τον ουρανό. Μην κάνετε κανένα λάθος σχετικά με αυτό.Η γαλακτοκομική βιομηχανία ουσιαστικά είχε και έχει τον πλήρη έλεγχο οποιασδήποτε αλλά και όλων των πληροφοριών για την δημόσια υγεία που έχουν ποτέ έρθει στο επίπεδο δημόσιας διερεύνησης... Ο συσχετισμός μεταξύ της πρόσληψης ζωικών ποσοστών πρωτεΐνης και σπασίματος εμφανίζεται να είναι τόσο ισχυρός όσο η ένωση μεταξύ του καπνίσματος και του καρκίνου των πνευμόνων." - Δρ T. Colin Campbell 

" Τώρα φαίνεται ότι είναι σαφές πως το γάλα δεν είναι η λύση στη φτωχή πυκνότητα οστών.Το αντίθετο, είναι μέρος του προβλήματος." 
- Δρ. Charles Attwood

Περισσότερα »