Σαν σήμερα έφυγε η Φιλιώ Χαϊδεμένου : H γυναίκα που κράτησε ζωντανό τον πολιτιστικό πλούτο του Μικρασιατικού Ελληνισμού

 

Όσο ζω κι αναπνέω δεν θα σταματήσω ποτέ να μιλώ για όσα ζήσαμε οι Ελληνες της Σμύρνης, της Μικράς Ασίας, με τη Φωτιά, τον διωγμό, τον ξεριζωμό μας από τα άγια χώματα, την καταδίκη σε προσφυγιά…. 

Αυτά τα μάτια ώσπου να κλείσουν, θα βλέπουν μπροστά τους τα όσα έγιναν, και δεν συμφέρουν, και το στόμα μου θα μιλά για το άδικο του Ελληνισμού και θα ζητά την επιστροφή εκεί που είδαμε το φως, που μεγαλώσαμε, προκόψαμε, για να χαθούν όλα μέσα στον καπνό και στη φωτιά»…. Στις 6 Ιουνίου 2007 "έφυγε" από τη ζωή στα 108 της χρόνια, η γιαγιά Φιλιώ, η γυναίκα που έγινε σύμβολο του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας.

Η Φιλιώ Χαϊδεμένου γεννήθηκε από Ναξιώτη στην καταγωγή πατέρα και μητέρα Σμυρνιά, στα Βουρλά της Μικράς Ασίας το 1899. Πρόσφυγας πρώτης γενιάς έβαλε σκοπό της ζωής της να διασώσει όσα κειμήλια της πατρίδας της, της Μ. Ασίας μπορούσε.  

Σωσμένα αντικείμενα, φορεσιές, κειμήλια, κάθε τι που είχε σωθεί στον Μεγάλο ξεριζωμό και είχαν φέρει διασώζοντας τα οι εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, έγιναν κτήμα του Μουσείου Μικρασιατικού ελληνισμού "ΦΙΛΙΩ ΧΑΙΔΕΜΕΝΟΥ", ένα όνειρο της που έγινε πραγματικότητα και πλέον φιλοξενεί πάνω από 500 εκθέματα. 

 Όλη της την σύνταξη την ξόδευε σε εισιτήρια λεωφορείων και πλοίων για να οργώνει την Ελλάδα, όπου υπάρχει μικρασιατικός ελληνισμός, και να μαζεύει αντικείμενα, όπως έγγραφα, ενδύματα, βιβλία, στολές, ακόμη και έπιπλα.

"Ο νους μου φεύγει ξανά και πηγαίνει σε μέρη πού με πονάνε, σε μέρη που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Ο πόνος θα σταματήσει μόνο όταν πεθάνω. 

Το σώμα μου βρίσκεται εδώ, στο τώρα, αλλά το μυαλό μου συνεχίζει στο τότε, στην αγαπημένη πατρίδα που δεν ξέχασα ούτε στιγμή...", έγραψε σε κάποιο σημείο του αυτοβιογραφικού βιβλίου της "ΤΡΕΙΣ ΑΙΩΝΕΣ, ΜΙΑ ΖΩΗ" που εκδόθηκε από τις εκδ. Λιβάνη.

Στο βιβλίο περιγράφονται με γλαφυρό τρόποοι διωγμοί και οι θηριωδίες σε βάρος των Ελλήνων. «Καπνοί, φωτιές, ρημαγμένο τοπίο, σκηνές Κόλασης καίνε τα μάτια μου και τ' αυτιά μου ακόμα βουίζουν από τις σπαρακτικές κραυγές που γεμίζουν το δειλινό» έγραφε η γιαγιά Φιλιώ.

«Η Μικρασιατική Καταστροφή δεν είναι η μεγαλύτερη του αιώνα μας, αλλά η μεγαλύτερη των αιώνων, διότι τέτοια καταστροφή, μαζική σφαγή, φωτιά και καταστροφή, εγώ τουλάχιστον που διάβαζα από παιδί και παρακολουθούσα, δεν έχει γίνει.  

Εχουν γίνει πολλές καταστροφές στους αιώνες, όμως τόσο μαζική καταστροφή, πολλών ατόμων μαζί, δεν έχει γίνει, ούτε και με τέτοιο τρόπο που έγινε η καταστροφή αυτή η δική μας, η Μικρασιατική Καταστροφή», είχε πει σε συνέντευξή της.

Η Φιλιώ Χαϊδεμένου με δυναμισμό που χαρακτηρίζει τις γενιές των Ελλήνων προσφύγων, έθεσε ως στόχο ζωής -και το πέτυχε- να συμβάλει προσωπικά και ουσιαστικά στο να μείνουν ζωντανά η ιστορική μνήμη και ο πολιτιστικός πλούτος του Μικρασιατικού Ελληνισμού.

 

Περισσότερα »

15 Οκτωβρίου Παγκόσμια Ημέρα Πλυσίματος Χεριών

Παγκόσμια Ημέρα Πλυσίματος Χεριών 

Η Παγκόσμια Ημέρα Πλυσίματος Χεριών γιορτάζεται από το 2008, στις 15 Οκτωβρίου κάθε χρόνου.

Η πρωτοβουλία ανήκει στη Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα για το Πλύσιμο των Χεριών (PPPHW), που συσπειρώνει δημόσιους φορείς και γνωστές πολυεθνικές εταιρείες του ιδιωτικού τομέα (Unilever, Procter&Gamble), που κατασκευάζουν προϊόντα ατομικής υγιεινής.

Στόχος των εμπνευστών της, που έχουν την υποστήριξη του ΟΗΕ, είναι η διαφώτιση και η κινητοποίηση εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο για να πλένουν τα χέρια τους με σαπούνι, μια καθημερινή και απλή δραστηριότητα, που σώζει ζωές, κυρίως στον Τρίτο Κόσμο.

Σύμφωνα με έρευνες, το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι μειώνει κατά 50% τις πιθανότητες να προσβληθεί κάποιος από μολυσματικές ασθένειες, που στις φτωχές χώρες του πλανήτη είναι συχνά θανατηφόρες.

Περισσότερα »

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ : Το Ναυάγιο της Ζακύνθου

Το «Ναυάγιο» της Ζακύνθου 

Διάσημο τουριστικό αξιοθέατο της Ζακύνθου με χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. 

Πρόκειται για το ναυάγιο του λαθρεμπορικού πλοίου «Παναγιώτης», που συνέβη την 1η Οκτωβρίου 1980 στις βορειοδυτικές ακτές του νησιού.  

Η ιστορία του μότορσιπ «Παναγιώτης», 450 τόννων, ξεκινά το 1937 από τη Σκωτία, όπου ναυπηγήθηκε με το όνομα «Saint Bedan». 

Το 1964 περνά σε ελληνικά χέρια (Μ. Γκιγκιλίνης) και μετονομάζεται σε «Μερόπη». 

Δύο χρόνια αργότερα αλλάζει ιδιοκτησία και μετονομάστηκε σε «Χάρις» από τον νέο του ιδιοκτήτη Ν. Κάλφα. 

Το 1975 μεταπωλείται για τρίτη φορά και αλλάζει το όνομά του σε «Παναγιώτης» από την πλοιοκτήτρια εταιρεία «P. Lisicatos & Company» με έδρα τον Πειραιά.  

Λίγες ημέρες πριν από το ναυάγιο, το «Παναγιώτης» εντοπίζεται από το Λιμενικό στ’ ανοιχτά της Ζακύνθου να μεταφέρει λαθραία τσιγάρα για λογαριασμό της ιταλικής Μαφίας. 

Στην προσπάθειά του να ξεφύγει και εξ αιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών, προσάραξε στα αβαθή ενός μικρού γραφικού κόλπου στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. 

Το πλήρωμά του πλοίου, αποτελούμενο στην πλειονότητά του από έλληνες ναυτικούς, το εγκατέλειψε, αλλά συνελήφθη λίγες ημέρες αργότερα.  

Το «Ναυάγιο» με την πάροδο του χρόνου θα γίνει ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της Ζακύνθου. 

Θρυλείται ότι οι ντόπιοι επωφελήθηκαν από το φορτίο του πλοίου και για τα επόμενα τέσσερα χρόνια κανένα νόμιμο καπνικό προϊόν δεν πουλήθηκε στο νησί.  

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/838#ixzz3EvcLiEEL

Περισσότερα »

13 Σεπτεμβρίου 1922: Αρχίζει η καταστροφή της Σμύρνης από τους Τούρκους

Στις 13 Σεπτεμβρίου ξεκινά η μεγάλη καταστροφή της Σμύρνης με την έναρξη της μεγάλης πυρκαγιάς η οποία κατέκαψε την πόλη. Ο αριθμός των θυμάτων από την μεγάλη πυρκαγιά και τις σφαγές που ακολούθησαν δεν διευκρινίστηκε ποτέ.

Εκτιμάται πάντως πως ήταν μεταξύ 10.000 με 100.000 πολιτών Ελλήνων και Αρμενίων. Αποτέλεσμα της αφόρητης κατάστασης ήταν εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων και Αρμενίων να καταφύγουν  στο λιμάνι παραμένοντας εκεί για δύο περίπου εβδομάδες κάτω από αφόρητες συνθήκες (ο περίφημος «συνωστισμός» της Ρεπούση) την ίδια στιγμή που Τουρκικά στρατεύματα και άτακτοι προχωρούσαν σε σφαγές.

Η φωτιά εκδηλώθηκε αρχικά στην αρμενική συνοικία και συγκεκριμένα από την ανατίναξη της Αρμενικής Εκκλησίας του Αγίου Νκολάου, όπου είχαν καταφύγει τα γυναικόπαιδα και πολιορκούντο από τους Τούρκους. Την πολιορκία την έσπασε με το ασκέρι του ο Έλληνας καπετάνιος Σιδερής (Ισίδωρος) Πανταζόπουλος, που επί πολλά έτη πολεμούσε τους άτακτους Τσέτες ληστές στα γύρω βουνά.

Οι Έλληνες μπήκαν μέσα στην εκκλησία και έδωσαν νερό και τρόφιμα στους πολιορκημένους, όμως, οι πολυπληθέστεροι Τούρκοι γρήγορα ανασυντάχθηκαν και παίρνοντας πυρίτιδα από γειτονική πυριταδαποθήκη, περικύκλωσαν και πάλι την εκκλησία και την ανατίναξαν. Με τη βοήθεια του ευνοϊκού για τους Τούρκους ανέμου (που έπνεε αντίθετα από την τουρκική συνοικία) και της βενζίνης με την οποία οι Τούρκοι ράντιζαν τα σπίτια, η φωτιά κατέκαψε όλη την πόλη, εκτός από τη μουσουλμανική και την εβραϊκή συνοικία, και διήρκεσε από τις 13 έως τις 17 Σεπτεμβρίου του 1922, ενώ η φωτιά σταμάτησε να καίει στις 22 Σεπτεμβρίου.

Στίχοι:  

Μάνος Ελευθερίου

Μουσική:  

Δήμος Μούτσης

1.

Δημήτρης Μητροπάνος

Στη Σμύρνη και στo Αϊβαλί
και σ’ όλη την Ανατολή
δεν είχε τύχη ν’ ακουστεί τέτοιο κακό
τέτοιο κακό και να γραφτεί

Είδα μαχαίρι και φωτιά
κι είδα παλάτια και γυφτιά
μα πολιτείες και χωριά
να ξεψυχούν, πρώτη φορά

Είδα κι αγάπες και ντροπές
να σβήνουνε σαν αστραπές
Είδα και ανθρώπους δίχως νου κι άλλους να κλαιν
κι άλλους να κλαιν και να πονούν

Στη Σμύρνη και στ’ Αϊβαλί
και σ’ όλη την Ανατολή

http://youtu.be/48wDyouvIak

Περισσότερα »

Σαν σήμερα ο χρόνος σταμάτησε: Το Enola Gay ρίχνει την πρώτη ατομική βόμβα στη Χιροσίμα (βίντεο)

Ο όρος gay δεν προξενεί ιδιαίτερα "χαρούμενους" συνειρμούς στο μυαλό των σκεπτόμενων ανθρώπων. Πέραν των σεξουαλικά διεστραμμένων, η λέξη αυτή μας φέρνει στο νου τον διάβολο του θανάτου που αφάνισε, σαν σήμερα 6 Αυγούστου, την Hirosima και τρεις μέρες μετά (9 Αυγούστου) το Nagasaki της Ιαπωνίας. 

Το "Enola gay" το απόγευμα της 5ης Αυγούστου του 1945 φόρτωσε το "little boy" (αγοράκι) του θανάτου. 

Για να δείτε πόσο διεστραμμένο είναι το μυαλό των πολεμόχαρων Αμερικανών! 

Το χειρότερο όπλο που χρησιμοποιήθηκε ποτέ από άνθρωπο σε άνθρωπο, το ονομάτισαν με ότι το πιο αθώο υπάρχει! Η διαστροφή σε όλο της το μεγαλείο. 

Το πρωί της 6ης Αυγούστου του 1945, ανήμερα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού, της μεγάλης αυτής γιορτής της χριστιανοσύνης, οι "χριστιανοί" Αμερικανοί αποφάσισαν να δείξουν στην ανθρωπότητα τον Θεό στον οποίο πιστεύουν: 

Τον "θεό" του θανάτου και της εκδίκησης.

Το "Enola gay" ξεκίνησε από το νησί Tinian με προορισμό την Ιαπωνία. Στόχος του ήταν η πόλη της Hirosima.

08:05' To "Enola gay" βρίσκεται πάνω από την Χιροσίμα.

08:13' To "Enola gay" παίρνει εντολή να αφήσει το "litlle boy"

08:15' Το "little boy" αποκολλάται από το αεροπλάνο κι αρχίζει να πέφτει αργά με αλεξίπτωτο προς την Hirosima.

08:16':02" Το "little boy" πυροδοτείται με ηλεκτρονικό μηχανισμό σε ύψος 600 μέτρων πάνω από την Hirosima. Η πρώτη ατομική βόμβα σκάει στον ουρανό της Ιαπωνικής πόλης σκορπίζοντας το θάνατο και τη φρίκη στην ανθρωπότητα...

Η σημερινή γιορτή μας μιλάει για το φως που είδαν οι μαθητές του Χριστού στο όρος Θαβώρ και τους γέμισε χαρά και ζωή. Το αντίστοιχο εκτυφλωτικό φως που έχει να επιδείξει ο άνθρωπος σκόρπισε το θάνατο, τη φρίκη και τον αποτροπιασμό! Οι μαρτυρίες των επιζώντων μιλούν για ένα εκτυφλωτικό έντονο φως. Μπορεί να υπήρξε και ήχος, αλλά κανείς δεν τον άκουσε... Η αρχική λάμψη έφερε μία σειρά από δεινά. Πρώτη ήρθε η θερμότητα. Κράτησε μονάχα μια στιγμή, αλλά ήταν τόσο έντονη που έλιωσε τα κεραμίδια στις στέγες, καρβούνιασε σε έκταση σχεδόν δύο μιλίων τους τηλεφωνικούς στύλους κι έκανε στάχτη τους ανθρώπους που βρίσκονταν εκεί κοντά σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μη μείνει τίποτε από αυτούς παρά μόνο οι σκιές τους καμένες πάνω στην άσφαλτο ή πάνω στους πέτρινους τοίχους. Σε μία ακτίνα τεσσάρων χιλιομέτρων κάηκε το γυμνό δέρμα όλων των ανθρώπων.

Μετά το κάψιμο ήρθε η έκρηξη. Έκρηξη σαρωτική με κίνηση απομακρύνσεως από την πύρινη σφαίρα, με τη δύναμη ενός ανέμου 800 χιλιομέτρων την ώρα. Μόνο τα αντικείμενα που παρουσίαζαν ελάχιστη επιφάνεια αντιστάσεως (οι κουπαστές στις γέφυρες, οι σωλήνες, οι στύλοι) παρέμειναν στην θέση τους. Μέσα σ' έναν γιγάντιο κύκλο με διάμετρο 3,5 χιλιομέτρων τα πάντα είχαν γίνει συντρίμμια. Η θερμότητα και η έκρηξη προκάλεσαν και τροφοδότησαν φωτιές σε χιλιάδες σημεία μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Λίγα λεπτά μετά την έκρηξη, άρχισε να πέφτει μια παράξενη βροχή. Οι σταγόνες ήταν μεγάλες σαν καρύδια και μαύρες! Το τρομακτικό αυτό φαινόμενο προέκυψε από την εξάτμιση της υγρασίας της πύρινης σφαίρας και την συμπύκνωσή της στο σύννεφο που ανάβλυζε από αυτή. Καθώς το σύννεφο που είχε σχηματισθεί από τους υδρατμούς και τον κονιορτό της Hirosima έφτασε σε μεγαλύτερο ύψος και σε ψυχρότερα στρώματα αέρα, οι υδρατμοί συμπυκνώθηκαν και έπεσαν κάτω σαν βροχή. Μετά την βροχή ήρθε ο μεγάλος "άνεμος της φωτιάς" που φύσαγε προς το κέντρο της καταστροφής, στροβιλιζόταν και μεγάλωνε την έντασή του καθώς θερμαινόταν ολοένα και περισσότερο από τις μεγάλες φωτιές. Ο άνεμος φυσούσε τόσο ορμητικά που ξερίζωνε πελώρια δέντρα από τα πάρκα στα οποία είχαν καταφύγει όσοι είχαν επιζήσει.

Ο απολογισμός ήταν τρομακτικός. Το "little boy" είχε σκοτώσει μέσα σε ελάχιστα λεπτά 78.150 ανθρώπους και είχε τραυματίσει 9.284. Άλλοι 13.939 άνθρωποι εξαφανίστηκαν εντελώς (κάηκαν, εξατμίστηκαν, έλιωσαν) και η επίσημη ανόητη ανθρώπινη στατιστική τους θεωρεί... "αγνοούμενους"! Η ατομική βόμβα στην Χιροσίμα εκτοξεύτηκε με την πεποίθηση ότι οι Ιάπωνες θα συνθηκολογούσαν αμέσως κι έτσι θα τελείωνε ο πόλεμος και θα αποφευγόταν η άσκοπη ... αιματοχυσία. Οι Ιάπωνες, όμως, δεν συνθηκολόγησαν. Στις 9 Αυγούστου του 1945 στις 12 το μεσημέρι οι Αμερικανοί έριξαν και δεύτερη ατομική βόμβα, αυτή τη φορά στο Nagasaki. Ο φρικτός απολογισμός: 36.000 νεκροί, 40.000 τραυματίες και το Nagasaki πλήρως ισοπεδωμένο.

Ένας από τους ανθρώπους που αμφισβητώ έντονα θεωρώντας πως η όλη συζήτηση γύρω από το πρόσωπό του είναι προϊόν διαφήμισης 100% κατασκευασμένο, είναι ο Albert Einstein. Ο εμπνευστής της συμφοράς (εάν και εφόσον αληθεύει η συμμετοχή του την οποία προσωπικά αμφισβητώ) είχε πει λίγο μετά την έκρηξη: «Δεν ξέρω πως θα γίνει ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος. Αυτό που ξέρω είναι ότι ο Δ' Παγκόσμιος Πόλεμος θα γίνει με πέτρες». Εξυπνάδες έχουν λεχθεί πολλές και από πολλούς. Αυτό που μένει είναι τα έργα. Δυστυχώς, τα έργα των ανθρώπων, τα έργα όλων μας, είναι στάχτη και φρίκη κι αυτό, από ότι φαίνεται, δεν μας προβληματίζει... 

http://voloudakis.blogspot.gr

Περισσότερα »

50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΙΝΙ ΦΟΥΣΤΑ ΚΥΡΙΕΣ ΜΟΥΥΥΥΥ

Η εμφάνιση της μίνι φούστας (mini-skirt) θεωρήθηκε μία ακόμη ανατρεπτική πράξη, από τις πολλές που έφερε η δεκαετία του '60. 

Το μίνι εκδημοκρατικοποίησε τη μόδα, απελευθέρωσε τη γυναίκα και προκάλεσε τα πρώτα «εγκεφαλικά» στους άνδρες. 

Τα συντηρητικά πνεύματα αντέδρασαν έντονα στην αρχή, αλλά στο τέλος υποκλήθηκαν στη νέα μόδα. 

Μέχρι και η δική μας χούντα προσπάθησε δια του Στυλιανού Παττακού να απαγορεύσει το μίνι, αλλά πολύ γρήγορα αναγνώρισε το μάταιο της προσπάθειάς της. 

Η μίνι φούστα είχε γίνει καθεστώς.

Το μίνι δεν είναι ανακάλυψη της δεκαετίας του '60. Μινιφορούσες υπήρχαν στην Αρχαία Σπάρτη («φαινομηρίδες»), σε φυλές της Κίνας και της Αφρικής από τα μεσαιωνικά χρόνια. 

Κάποιοι ιστορικοί της μόδας εντάσσουν και την ένδοξη φουστανέλα στην κατηγορία του μίνι. Το 1926 η αμερικανίδα τραγουδίστρια Ζοζεφίν Μπέικερ τόλμησε να εμφανισθεί σε κλαμπ του Παρισιού μ’ ένα καυτό μίνι, φτιαγμένο από μπανάνες. 

Τη δεκαετία του '50 μπορούσε να δει κάποιος μινιφορούσες σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας, στα γήπεδα του τένις και στα παγοδρόμια. Μίνι φορούσαν οι χορεύτριες και οι τσιρλίντερς.

Η επιβολή και η διάδοση της μίνι φούστας είναι συνδεδεμένη με την αγγλίδα σχεδιάστρια και επιχειρηματία Μαίρη Κουάντ (γ. 1934). 

Η Κουάντ διατηρούσε την μπουτίκ Bazaar στο Τσέλσι του Λονδίνου και από τα τέλη της δεκαετίας του '50 άρχισε να πειραματίζεται με το μήκος της φούστας. 

Η ληξιαρχική πράξη γέννησης του μίνι θεωρείται η 10η Ιουλίου 1964, όταν η 30χρονη Κουάντ παρουσίασε την πρώτη της ολοκληρωμένη της κολεξιόν με μίνι φούστες και προκάλεσε μεγάλο θόρυβο στον κόσμο της μόδας. 

Η ονομασία «μίνι» προέρχεται από το αγαπημένο της αυτοκίνητο, μάρκας Μίνι Κούπερ.

Επιδίωξη της Κουάντ ήταν να φτιάξει ένα πρακτικό και συνάμα απελευθερωτικό ρούχο για τη γυναίκα, που «να τις επιτρέπει να τρέξει για να προλάβει το λεωφορείο». 

Η ίδια αναγνωρίζει ότι το μίνι το ανακάλυψαν οι πελάτισσές της. «Έρχονταν στο μαγαζί για να προβάρουν μια φούστα και μου έλεγαν να την κάνω όλο και πιο κοντή». 

Την πατρότητα του μίνι διεκδίκησαν και διεκδικούν ακόμη δύο σχεδιαστές, ο γάλλος Αντρέ Κουρέζ (γ. 1923) και ο άγγλος Τζον Μπέιτς (γ. 1938).

Τη δεκαετία του '70 η βιομηχανία της μόδας ξαναγύρισε στα πιο μακριά φορέματα, το μίντι και το μάξι, αλλά από τα μέσα της δεκαετίας του '80 το μίνι επέστρεψε δυναμικά. 

Το μόνο που αμφισβητεί την κυριαρχία του στις μέρες μας είναι το «καυτό σορτς» (hot pants), δημιουργία κι αυτό της Μαίρης Κουάντ από τη δεκαετία του '60.

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/798#ixzz376KBZrH2

Περισσότερα »

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ : Γρηγόρης Λαμπράκης 1912 – 1963

Γιατρός, αθλητής, πολιτικός, μα πάνω απ' όλα αγωνιστής της Δημοκρατίας και της Ειρήνης. Γεννήθηκε στην Κερασίτσα Αρκαδίας στις 3 Απριλίου 1912. 

Μετά το τέλος των εγκύκλιων σπουδών του μετέβη στην Αθήνα και εισήλθε στην Ιατρική. Από τα εφηβικά του χρόνια ασχολήθηκε με τον αθλητισμό και αναδείχθηκε δέκα φορές βαλκανιονίκης στο άλμα εις μήκος, ενώ επί 23 χρόνια (1936-1959) κατείχε το πανελλήνιο ρεκόρ του αγωνίσματος.


Έλαβε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση, κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής. Το 1943 ίδρυσε την «Ένωση των Ελλήνων Αθλητών» και διοργάνωσε αγώνες, από τα έσοδα των οποίων τροφοδοτούσε τα λαϊκά συσσίτια. Μετά την απελευθέρωση ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιατρική και το 1950 αναγορεύθηκε υφηγητής στην έδρα της Μαιευτικής και Γυναικολογίας.

Στις εκλογές «της βίας και της νοθείας», όπως έμεινε στην ιστορία η εκλογική διαδικασία της 29ης Οκτωβρίου 1961, πολιτεύθηκε με το ΠΑΜΕ (Πανδημοκρατικό Αγροτικό Μέτωπο Ελλάδος), έναν συνασπισμό αριστερών δυνάμεων με επικεφαλής την ΕΔΑ και εξελέγη βουλευτής Πειραιά. Τον ίδιο χρόνο δραστηριοποιήθηκε στο ειρηνιστικό κίνημα και με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε η «Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη» (ΕΕΔΥΕ).

Στις 21 Απριλίου 1963 η ΕΕΔΥΕ διοργάνωσε Πορεία Ειρήνης από τον Μαραθώνα στην Αθήνα. Η αστυνομία απαγόρευσε την πορεία και συνέλαβε πολλούς από τους διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων και τον Μίκη Θεοδωράκη. Ο Λαμπράκης προστατευόμενος από τη βουλευτική του ασυλία, πραγματοποίησε μόνος την πορεία, κρατώντας ένα μικρό πανό με το σύμβολο της ειρήνης. Αμέσως μετά συνελήφθη από την αστυνομία.

Στις 22 Μαΐου 1963 ο Γρηγόρης Λαμπράκης παρέστη και μίλησε για την ειρήνη στη Θεσσαλονίκη. Μετά το τέλος της εκδήλωσης δέχθηκε δολοφονική επίθεση σε κεντρικό δρόμο της πόλης από τρίκυκλο, στο οποίο επέβαιναν οι ακροδεξιοί Σπύρος Γκοτζαμάνης και Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης. Τραυματίστηκε σοβαρά και πέθανε στις 27 Μαΐου 1963, σε ηλικία 51 ετών. 

Ο θάνατός του προκάλεσε αγανάκτηση στην κοινή γνώμη, οξύτατη πολιτική κρίση, αλλά και διεθνή κατακραυγή.
Την επομένη ένα πλήθος 500.000 ανθρώπων συγκεντρώθηκε στο Α' Νεκροταφείο για το «Ύστατο Χαίρε». Γρήγορα, η συγκέντρωση μετατράπηκε σε διαδήλωση καταδίκης της δεξιάς κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Παλατιού.

Φυσικοί αυτουργοί της δολοφονίας Λαμπράκη ήταν ο Σπύρος Γκοτζαμάνης και ο Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης, αλλά η δικαστική έρευνα που διεξήγαγαν ο εισαγγελέας Παύλος Δελαπόρτας και ο νεαρός ανακριτής Χρήστος Σαρτζετάκης έφεραν στο φως σχέσεις των αρχών με ένα ακροδεξιό παρακράτος. 

Ο ανακριτής Σαρτζετάκης απήγγειλε, μάλιστα, κατηγορίες και εναντίον ανώτατων αξιωματικών της Χωροφυλακής. 

Οι φυσικοί αυτουργοί καταδικάσθηκαν τον Δεκέμβριο του 1966 σε πολυετή φυλάκιση και απελευθερώθηκαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.

Η δολοφονία Λαμπράκη επιτάχυνε τις πολιτικές εξελίξεις. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, αφού διερωτήθηκε «Ποιος κυβερνάει αυτό τον τόπο;» εγκατέλειψε την πρωθυπουργία και την πολιτική τον Ιούνιο του 1963 και αποσύρθηκε στο Παρίσι. Χιλιάδες νέοι ίδρυσαν τον πολιτικό οργανισμό «Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη», που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο προοδευτικό κίνημα της δεκαετίας του '60. Πρώτος γραμματέας της οργάνωσης ανέλαβε ο Μίκης Θεοδωράκης.

Η ζωή και ο θάνατος του Γρηγόρη Λαμπράκη ενέπνευσε τον συγγραφέα Βασίλη Βασιλικό στο περίφημο πολιτικό του μυθιστόρημα με τον τίτλο Ζ (Εκδόσεις Λιβάνη). Το 1969 μεταφέρεται με μεγάλη επιτυχία στη μεγάλη οθόνη από τον σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά, με πρωταγωνιστές τον Υβ Μοντάν, τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν και την Ειρήνη Παπά.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης με την προσωπικότητα και τη δράση του παραμένει και σήμερα ένα σύμβολο της Δημοκρατίας και του αγωνιζόμενου ανθρώπου κατά της πολιτικής καταπίεσης.

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/biographies/164#ixzz32x2DwwbP

Περισσότερα »

5 ΜΑΙΟΥ ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ : Ο Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897

Πολεμική αναμέτρηση μεταξύ του Βασιλείου της Ελλάδας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με αφορμή το Κρητικό Ζήτημα. Η πρώτη τουφεκιά έπεσε στις 6 Απριλίου 1897 και οι πολεμικές συγκρούσεις τερματίστηκαν στις 8 Μαΐου του ίδιου χρόνου με ήττα της Ελλάδας.

Στις αρχές του 1896 την Ελλάδα κυβερνούσε ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, πολιτικός με δημαγωγικές τάσεις. Εκτός από τα μεγάλα και δυσεπίλυτα οικονομικά προβλήματα, είχε να αντιμετωπίσει και την κατάσταση στην Κρήτη, που βρισκόταν τότε υπό οθωμανικό ζυγό.

Η διακυβέρνηση της μεγαλονήσου από τον ελληνικής καταγωγής Καραθεοδωρή Πασά είχε στεφθεί από αποτυχία. Τα φιλελεύθερο και φιλοδίκαιο πνεύμα του εξόργισε τους Τουρκοκρητικούς, οι οποίοι αποφάσισαν να καταστήσουν αδύνατη την περαιτέρω παραμονή του στο νησί. Ταραχές εξερράγησαν και δολοφονίες χριστιανών προκρίτων σημειώθηκαν, όχι κάτι ασυνήθιστο στη μακραίωνα διαβίωση μουσουλμάνων και χριστιανών στην Κρήτη.

Τον Καραθεοδωρή Πασά διαδέχθηκε ο τουρκαλβανός Τουρχάν Πασάς, ο οποίος ούτε και αυτός έγινε αποδεκτός από τους ομοδόξους του.

Με προτροπή των μεγάλων δυνάμεων, τη διοίκηση της Κρήτης ανέλαβε ο χριστιανός Γεώργιος Βέροβιτς, πρώην διοικητής της Σάμου. Η κατάσταση, όμως, παρέμεινε έκρυθμη και το αίμα έρεε άφθονο. Οι χριστιανοί Έλληνες, που αποτελούσαν το 80% των κατοίκων της Κρήτης, είχαν ξεσηκωθεί και ζητούσαν αυτονομία για το νησί τους.

Η Αγγλία, η Γαλλία, η Ρωσία, η Αυστρία και η Ιταλία έστειλαν από ένα πλοίο στην Κρήτη για την προστασία των υπηκόων τους. Το ίδιο ήθελε να πράξει και η Ελλάδα, αλλά εμποδίστηκε από τις πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων στην Αθήνα.

Πάντως, βοήθεια έφθανε από την Ελλάδα στην Κρήτη, χάρη στην ιδιωτική πρωτοβουλία και συγκεκριμένα την Εθνική Εταιρεία, μια μεγαλοϊδεατική οργάνωση, με βαθιές ρίζες στην ελίτ της αθηναϊκής κοινωνίας και της ελληνικής διασποράς.

Η ενέργεια αυτή προκάλεσε την αντίδραση του Σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ, ενώ από την πλευρά τους οι Μεγάλες Δυνάμεις προσπαθούσαν να τον πείσουν να δώσει μεγαλύτερα προνόμια στην Κρήτη. Ο Σουλτάνος δέχθηκε ο διοικητής της Κρήτης να είναι πάντοτε χριστιανός και να διορίζεται με τη σύμφωνη γνώμη των μεγάλων Δυνάμεων, αλλά την ίδια ώρα ενθάρρυνε τους Τουρκοκρητικούς να γίνονται καθημερινά προκλητικότεροι.

Αναχώρηση ελληνικών στρατευμάτων για την Κρήτη

Στις 24 Ιανουαρίου 1897 οι μουσουλμάνοι προέβησαν σε σφαγές χριστιανών στα Χανιά.

Ο Δηληγιάννης, ευρισκόμενος σε δύσκολη θέση και υπό την πίεση των λαϊκών αντιδράσεων, αναγκάσθηκε να στείλει στρατιωτικές δυνάμεις στην Κρήτη, γνωρίζοντας ότι αυτό θα αποτελούσε αιτία πολέμου για την Υψηλή Πύλη. Στολίσκος πολεμικών πλοίων κατευθύνθηκε στο νησί υπό τον βασιλόπαιδα Γεώργιο, ενώ ο συνταγματάρχης Τιμολέων Βάσσος με χίλιους άνδρες αποβιβάσθηκε στον όρμο του Κολυμπαρίου (δυτικά των Χανίων), με εντολή να καταλάβει την Κρήτη εν ονόματι του Βασιλιά Γεωργίου Α'. Στις 7 Φεβρουαρίου είχε την πρώτη του επιτυχία, όταν κατανίκησε τετραπλάσια δύναμη τουρκοκρητών και οθωμανικών δυνάμεων. Στρατιωτικά αγήματα είχαν αποβιβάσει στο νησί και οι Μεγάλες Δυνάμεις, που απαγόρευσαν κάθε περαιτέρω επιθετική ενέργεια στον Βάσσο και τους άνδρες του. Με την παρουσία ελληνικών δυνάμεων στην Κρήτη, ο Σουλτάνος δεν είχε άλλη δυνατότητα, παρά να κηρύξει τον πόλεμο κατά της Ελλάδας. Το έπραξε στις 5 Απριλίου 1897.

Την εποχή εκείνη, η ελληνοτουρκική μεθόριος διέτρεχε τη γραμμή από την Άρτα έως τις νοτιοανατολικές προσβάσεις του Ολύμπου. Οι Οθωμανοί συγκέντρωσαν στρατιωτική δύναμη, αποτελούμενη από 121.500 άνδρες και 1.300 ιππείς, με αρχηγό τον Ετέμ Πασά και γερμανούς συμβούλους. Οι ελληνικές δυνάμεις παρέταξαν 54.000 άνδρες και 500 ιππείς, με επικεφαλής τον διάδοχο Κωνσταντίνο.

Η πρώτη εβδομάδα των πολεμικών επιχειρήσεων (6-11 Απριλίου) αναλώθηκε σε μάχη χαρακωμάτων κατά μήκος των Θεσσαλικών συνόρων. Στις 11 Απριλίου, ο Ετέμ Πασάς και οι άνδρες του εισήλθαν στο ελληνικό έδαφος από τα στενά της Μελούνας και διέσπασαν γρήγορα τις ελληνικές δυνάμεις στον Τύρναβο (12 Απριλίου). Οι έλληνες στρατιώτες υποχώρησαν άτακτα και συμπτύχθηκαν στα Φάρσαλα, όπου αντέταξαν νέα γραμμή άμυνας. Η Λάρισα αφέθηκε στην τύχη της και καταλήφθηκε από τους Τούρκους στις 13 Απριλίου, αφού προηγουμένως είχε εκκενωθεί από τους κατοίκους της. Την ίδια μέρα, τουρκική δύναμη κατευθύνθηκε στο Βελεστίνο, όπου αντιμετωπίστηκε από τον Συνταγματάρχη Σμολένσκη και την ταξιαρχία του.

Με πεσμένο το ηθικό, οι Έλληνες υπέστησαν και νέα ήττα στα Φάρσαλα, στις 24 Απριλίου, υποχωρώντας αυτή τη φορά με τάξη. Ο Σμολένσκης διατάχθηκε να εγκαταλείψει το Βελεστίνο και να μεταβεί με τις δυνάμεις του στον Δομοκό, όπου ο Έλληνες προετοίμαζαν νέα γραμμή άμυνας. Μάταια, όμως, αφού ο υπέρτερος τουρκικός στρατός πέτυχε μια ακόμη νίκη στις 5 Μαΐου, έχοντας πλέον ανοιχτό το δρόμο για την Αθήνα. Σε μια ύστατη προσπάθεια, ο Σμολένσκης, που αποδείχθηκε ο πιο αξιόπιστος στρατιωτικός, διατάχθηκε από τον Κωνσταντίνο να κρατήσει το πέρασμα στις Θερμοπύλες. Δεν χρειάστηκε, γιατί επενέβησαν οι Μεγάλες Δυνάμεις.

Μάχη στο Βελεστίνο

Ο τσάρος Νικόλαος Β', συγγενής εκ μητρός του έλληνα βασιλιά Γεωργίου Α', έπεισε τον Σουλτάνο να διατάξει κατάπαυση του πυρός. Το σχετικό πρωτόκολλο υπογράφτηκε στο χωριό Ταράτσα της Λαμίας στις 8 Μαΐου 1897, με τους Οθωμανούς να έχουν ανακαταλάβει όλη τη Θεσσαλία. Στο μέτωπο της Ηπείρου η ανακωχή έγινε μία μέρα νωρίτερα (7 Μαΐου 1897). Τα πράγματα εκεί είχαν εξελιχθεί καλύτερα για τον Ελληνικό Στρατό. Οι δυνάμεις του συνταγματάρχη Μάνου όχι μόνο κράτησαν στη γραμμή Άρτας - Πέτα, αλλά προήλασαν και μέσα στο τουρκικό έδαφος.

Οι απώλειες για την ελληνική πλευρά ήταν 672 νεκροί, 2.383 τραυματίες και 252 αιχμάλωτοι και για την τουρκική 1.111 νεκροί, 3.238 τραυματίες και 15 αιχμάλωτοι. Οι βασικότερες αιτίες για την εθνική ντροπή του 1897 ήταν η έλλειψη διορατικότητας από την πολιτική τάξη και το απαράσκευο του ελληνικού στρατού.

Η κυβέρνηση Δηλιγιάννη, για να αντιμετωπίσει το οικονομικό πρόβλημα της χώρας, είχε περικόψει τις στρατιωτικές δαπάνες, ενώ ο κομματισμός βασίλευε στο στρατό, με την προαγωγή στις ανώτερες θέσεις ανίκανων αξιωματικών.
Ο στρατηγός και μετέπειτα δικτάτωρ Θεόδωρος Πάγκαλος χαρακτηρίζει στα Απομνημονεύματά του «ένοπλο συρφετό» το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα και αναφέρει σχετικά: «Η κατάστασις του στρατού μας ήτο οικτρά…

Τα στελέχη του πεζικού, εκτός ολίγων, ήσαν τελείως αμαθή και ανίκανα. Η μεγίστη πλειοψηφία των ανωτέρων αξιωματικών απετελείτο από αγαθούς τύπους, των οποίων η στρατιωτική μόρφωσις περιωρίζετο εις την τακτικήν της καταδιώξεως, ληστών, φυγοδίκων και ζωοκλεπτών… Αυτός ήτο στρατός, διά του οποίου η ανεκδιήγητος εκείνη κυβέρνησις ενόμιζεν ότι θα νικήση την Τουρκική Αυτοκρατορία…».

Το οριστικό τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου γράφτηκε στις 22 Νοεμβρίου 1897 στην Κωνσταντινούπολη, με καταρρακωμένο το γόητρο της χώρας και την υπερηφάνεια των Ελλήνων. Ο Θεόδωρος Δηληγιάννης είχε παραιτηθεί υπό το βάρος της ήττας και τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης υπέγραψε ο Αλέξανδρος Ζαΐμης. Με τη συμφωνία, που επεξεργάστηκαν οι Μεγάλες Δυνάμεις, οι εδαφικές απώλειες για την Ελλάδα ήταν μικρές, αφού επανέκτησε τη Θεσσαλία, την οποία είχε χάσει στο πεδίο της μάχης.

Όμως, η Ελλάδα των τόσων οικονομικών προβλημάτων και του τρικούπειου «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν!» υποχρεώθηκε να καταβάλει μια υπέρογκη αποζημίωση στην Τουρκία (4.000.000 τουρκικές λίρες), ως πολεμική επανόρθωση. Αναγκάσθηκε να λάβει ένα ακόμη δάνειο και προκειμένου να ξεπληρώσει το δυσβάστακτο χρέος της τέθηκε υπό Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο. Αυτό είχε ως συνέπεια να εκχωρήσει πηγές των δημοσίων εσόδων στους πιστωτές της και να δημιουργηθούν έτσι τα περίφημα μονοπώλια στο τσιγαρόχαρτο, το αλάτι, το πετρέλαιο, τον καπνό, τα σπίρτα και τα τραπουλόχαρτα, που θα διατηρηθούν μέχρι την είσοδο της χώρας μας στην ΕΟΚ το 1981.

Το θετικό για τις εθνικές διεκδικήσεις ήταν η αποχώρηση των Οθωμανών από την Κρήτη, η οποία απέκτησε την αυτονομία της (1898), πρώτο στάδιο για την ενσωμάτωσή της στην Ελλάδα (1913). Η εθνική οργή θα απαλυνθεί με τον καιρό, η φτωχή Ελλάδα γρήγορα θα σηκώσει κεφάλι και 15 χρόνια αργότερα θα γραφτεί το έπος των Βαλκανικών Πολέμων του 1912-1913.

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/242#ixzz30sPvF2Q9

Περισσότερα »