Ερευνητές του Καρκινικού Κέντρου Moores υπό τον A. M. Lowy του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο των ΗΠΑ ανακάλυψαν έναν λόγο για τον οποίο ο καρκίνος του παγκρέατος αντιστέκεται τόσο σθεναρά στη δράση χημειοθεραπευτικών φαρμακευτικών ουσιών.
Τα αποτελέσματα των ερευνών των δημοσιεύτηκαν στο τεύχος Φεβρουαρίου του περιοδικού Cancer Research, και είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς παρέχουν στην ιατρική κοινότητα στοιχεία που θα τη βοηθήσουν να προσδιορίσει νέες ατραπούς για την καταπολέμηση της υπό εξέταση νόσου.
Πάγκρεας ονομάζεται ο αδένας μήκους περίπου 15 εκατοστών που βρίσκεται στην κοιλιακή χώρα, όπισθεν του στομαχιού. Η εύρυθμη λειτουργία του είναι αποφασιστικής σημασίας για την πέψη της τροφής και τη θρέψη του οργανισμού, καθώς παράγει ένα πλούσιο σε ένζυμα υγρό που συμβάλλει στη χώνεψη. Παράλληλα, είναι η πηγή της ινσουλίνης, ορμόνης που βοηθά το σώμα να ρυθμίσει το σάκχαρό του και να αντλήσει ενέργεια.
Ο καρκίνος του παγκρέατος αποτελεί μία από τις δυσχερέστερες στην αντιμετώπιση μορφές καρκίνου: χαρακτηρίζεται από ταχύτατη ανάπτυξη και υψηλά ποσοστά θνησιμότητας (οι περισσότεροι ασθενείς καταλήγουν μερικούς μόνο μήνες μετά τη διάγνωσή του), και είναι δύσκολο να διαγνωστεί έγκαιρα, καθώς η αρχική του ανάπτυξη είναι συχνά ασυμπτωματική. Έχει συσχετιστεί με το κάπνισμα και φαίνεται πως πλήττει περισσότερο άτομα της τρίτης ηλικίας. Παρά τη σχετική σπανιότητά του, ιδιαίτερα στις μεσογειακές χώρες, ο καρκίνος στο πάγκρεας ανησυχεί ιδιαίτερα την ιατρική κοινότητα, λόγω της επιθετικής τους φύσης και της ανθεκτικότητάς του τόσο σε φαρμακευτικές αγωγές, όσο και στην ακτινοθεραπεία.
Η επιστημονική ομάδα του Moores θέλησε να ανακαλύψει γιατί συμβαίνει αυτό, προσδιορίζοντας ακριβέστερα τη λειτουργία μιας πρωτεΐνης που τύγχανε υπερπαραγωγής σε αρκετά προ – καρκινικά και καρκινικά κύτταρα του παγκρέατος. Αποδείχτηκε πως η πρωτεΐνη αυτή, γνωστή ως τυροσίνη κινάση ή RON, ουσιαστικά σηματοδοτεί την ενεργοποίηση μιας σειράς γονιδίων ζωτικών για την επιβίωση και την ανθεκτικότητα των κυττάρων. Συνεπώς, η μερική ή και ολική αναστολή της λειτουργίας της θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξόντωσή των καρκινικών κυττάρων.
Οι ερευνητές αποφάσισαν να ελέγξουν την αξία των συμπερασμάτων τους: ανέστειλαν πλήρως την παραγωγή της εν λόγω πρωτεΐνης σε μια ομάδα καρκινικών παγκρεατικών κυττάρων, και εν συνεχεία τα εισήγαγαν σε ποντίκια, τα οποία ανέπτυξαν καρκίνο στο πάγκρεας. Μετά, εφάρμοσαν σε αυτά τη συνήθη αντικαρκινική αγωγή για το πάγκρεας, διαπιστώνοντας πως οι υπό δοκιμή κακοήθεις όγκοι ήταν πολύ πιο ευαίσθητοι στη χημειοθεραπεία απ’ ότι συνήθως.
Η επιτυχία αυτή, ωστόσο, δεν χαροποίησε τους ερευνητές όσο θα περίμεναν. Έκπληκτοί παρατήρησαν πως τα καρκινικά κύτταρα «βρήκαν» τρόπο να παραγάγουν εκ νέου επαρκείς ποσότητες πρωτεΐνης RON, να ενεργοποιήσουν άλλες αυξητικές πρωτεΐνες και να συνεχίσουν να αναπτύσσονται.
Οι δοκιμές αυτές επιβεβαίωσαν πως, δυστυχώς, καμία μονομερώς στοχευμένη θεραπευτική αγωγή δε θα είναι αποτελεσματική κατά της παγκρεατικής νεοπλασίας. Θα πρέπει να προσδιοριστούν πλήρως όλες οι αυξητικές πρωτεΐνες και οι διαδικασίες μέσω των οποίων αυτές ενισχύουν τόσο δραστικά την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων και, στη συνέχεια, να εφαρμοστούν στοχευμένες αγωγές για την καθεμία από αυτές.
Ωστόσο, η αξία του πονήματος της ομάδας του A. M. Lowy δε μειώνεται από τη δυσκολία του εγχειρήματος και το μακρύ δρόμο που μένει να διανοιχτεί για την ολοκλήρωσή του. Αν μη τι άλλο, μπορεί να αποτελέσει το εφαλτήριο για τη σταδιακή ανακάλυψη μιας σύνθετης θεραπευτικής προσέγγισης, που θα μπορεί να αντιμετωπίσει ικανοποιητικά τον καρκίνο στο πάγκρεας.
Πηγή δεδομένων έρευνας: ScienceDaily (29/1/ 2010).
