Οι υπηρεσίες του υπ. Πολιτισμού τού είπαν ότι δεν αποτελεί κειμήλιο και δεν τους ενδιαφέρει και έτσι ο ελληνικός αυτός θησαυρός θα βγει στο σφυρί από τον οίκο Christie’s...
«Δεν αποτελεί κειμήλιο το κύπελλο. Δεν βρίσκεται πουθενά καταγεγραμμένο στα κειμήλια, οπότε μπορείτε να το πουλήσετε όπου θέλετε».
Αυτή ήταν η απάντηση που έδωσε το υπουργείο Πολιτισμού, στις 8 Φεβρουαρίου 2012, στο τελευταίο κι «απελπισμένο αίτημα» του συνονόματου εγγονού του Σπύρου Λούη για τη διάσωση του πρώτου θρυλικού Ολυμπιακού κυπέλλου της Ελλάδας.
Το 1896, το «ασημένιο-χρυσάφι» σήκωσε στα χέρια του, με δάκρυα στα μάτια, ο μαραθωνοδρόμος Σπύρος Λούης, στο Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας.
Ο ελληνικός αυτός θησαυρός, εδώ και δύο εβδομάδες, βρίσκεται μακριά από το σπίτι του, στον βρετανικό οίκο δημοπρασιών «Christie’s», όπου στις 18 Απριλίου, παρουσία διάσημων συλλεκτών, θα στηθεί… στον πάγκο της εκποίησης!
Εσχατη λύση...
Το ασημένιο Ολυμπιακό κύπελλο του Σπύρου Λούη… στα χέρια του οίκου Christie’s.
«Είμαι πολύ ταραγμένος τώρα που σας μιλάω. Αυτές τις μέρες ανεβαίνω κι εγώ τον Γολγοθά μου. Η απόφασή μου δεν ήταν καθόλου εύκολη. Το συζητήσαμε με την οικογένειά μου και καταλήξαμε σε αυτή την έσχατη λύση, αφού δεν είχαμε άλλη διέξοδο. Απευθύνθηκα σε όλους τους επίσημους φορείς, υπουργεία κι όπου αλλού μπορούσα. Τις ίδιες απέλπιδες προσπάθειες έκανε και ο πρώην δήμαρχος Μαραθώνα και φίλος μου, Σπύρος Ζαγάρης. Κι εκείνος βρήκε κλειστές πόρτες. Ολοι επικαλέστηκαν έλλειψη χρημάτων», λέει μιλώντας στο «Εθνος της Κυριακής» ο κ. Σπύρος Λούης, 72 ετών, συνταξιούχος από την πρώην Αμερικανική Βάση στη Νέα Μάκρη. Αυτές τις μέρες βρίσκεται εκτός Αθηνών, φιλοξενούμενος στο σπίτι της κόρης του.
Ποιοι είναι οι πραγματικοί λόγοι που σας ώθησαν στην πώληση του κυπέλλου;
Θα μου επιτρέψετε να κρατήσω για μένα τους πολύ προσωπικούς λόγους που με οδήγησαν εκεί. Νομίζω ότι καταλαβαίνουν όλοι το γιατί. Αρκεί μόνο να σας πω ότι, εάν δεν υπήρχε η οικονομική κρίση, δεν θα χρειαζόταν ενδεχομένως να προβώ σε αυτή την κίνηση. Δεν μπορούσα όμως να κάνω αλλιώς.
Η ανάγκη με υποχρεώνει να το αποχωριστώ. Ηταν η τελευταία μου ελπίδα. Υπάρχουν οικογενειακοί λόγοι… και πονάμε όλοι για αυτό. Το κύπελλο, ως αντικείμενο, ήταν συνυφασμένο με τη ζωή μας, στο σπίτι στο Μαρούσι. Τα παιδιά μου μεγάλωσαν βλέποντάς το… Μόνη μας ελπίδα είναι τώρα πια να περάσει σε χέρια Ελληνα συλλέκτη. Ο δήμαρχος Αμαρουσίου, ο Γ. Πατούλης, κάνει κάποιες κινήσεις μήπως βρεθούν χρηματοδότες.
Οι λόγοι τελικά ήταν μόνο οικονομικοί;
Φυσικά. Εάν ήθελα να το πουλήσω, γενικώς, θα το είχα κάνει στην Ολυμπιάδα του 2004, που είχα άπειρες και καλές ευκαιρίες. Θυμάμαι, μου το ζητούσαν επίμονα οι Ιάπωνες. Είχα δώσει τότε 42 συνεντεύξεις για αυτό, σε όλα τα δίκτυα.
Το υπουργείο Πολιτισμού πώς αντέδρασε;
Ισως θα έπρεπε για αυτό να ερωτηθεί ο κ. Γερουλάνος. Κάποια στιγμή… στον μαραθώνιο που έκανα για να μείνει το κύπελλο στη χώρα, τους είπα, κι αναρωτήθηκα συγχρόνως: από τα τόσα κέρδη του ΟΠΑΠ, δεν θα μπορούσε να βρεθεί κάτι;
Αδιέξοδο...
H πώληση του κυπέλλου ήταν πλέον μονόδρομος
Ενας ευπατρίδης, ευγενής άνθρωπος είναι ο Σπύρος Λούης. Σήμερα, στα 72 του χρόνια, μοιάζει πολύ περισσότερο στις φωτογραφίες του παππού του, μεγάλωσε τα δυο παιδιά του δουλεύοντας στην πρώην Αμερικανική Βάση, και ουδέποτε θέλησε να δώσει με τη ζωή του… λαβή για σχόλια.
Είναι χαμηλών τόνων και περνά τον χρόνο του ως ένας απλός συνταξιούχος που περπατά άγνωστος μεταξύ αγνώστων στα σοκάκια του Αμαρουσίου, όπου είναι και το πατρικό σπίτι της οικογένειας Λούη.Γι’ αυτό και ποτέ δεν θέλησε να γίνει γνωστό το πρόβλημα που βαραίνει καιρό τους ώμους του.
Οπως όμως έχει εξομολογηθεί σε συνομιλητές του, ο λόγος που τον ανάγκασε να βάλει το πωλητήριο είναι ότι πρόσωπο του στενού περιβάλλοντός του βρίσκεται σε οικονομικό αδιέξοδο. Το κύπελλο και η αξία του… είναι μονόδρομος για εκείνον.
«Δυστυχώς, δεν είχαμε την τύχη να συναντηθούμε» λέει μιλώντας για τον παππού του στον συνάδελφο Γιώργο Αποστολίδη το 2004:
«Πέθανε στις 26 Μαρτίου του 1941 και εγώ γεννήθηκα 16 ημέρες αργότερα, στα δύσκολα χρόνια του πόλεμου. Ο παππούς ζούσε στο σπίτι μας. Γεννήθηκε φτωχός, ασχολήθηκε με τα χωράφια, έκανε τον νερουλά και τον αγωγιάτη.
Με τη γιαγιά μου την Ελένη έζησαν 38 χρόνια αγαπημένοι, μέχρι τον θάνατό της το 1935. Αυτό στοίχισε πολύ στον παππού. Ηταν 25 Μαρτίου όταν ο Σπύρος Λούης έφυγε από τη ζωή. Επαθε κρίση καρδιάς και υπέκυψε την επομένη».
Το πατρικό σπίτι...
Εκεί, στα στενά δρομάκια στο κέντρο του παλαιού Αμαρουσίου έζησε ο Λούης, γύρω από την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Το παλιό πλίνθινο σπίτι όπου κατοικούσε κατεδαφίστηκε πριν από 20 χρόνια για να τα φέρει βόλτα η οικογένεια.
Σήμερα στα ίδια μέρη ζουν οι απευθείας απόγονοι (τρία εγγόνια και αρκετά δισέγγονα), αλλά και μακροσυγγενείς της οικογένειας Λούη. Λίγα τετράγωνα πιο κάτω, στο Λαογραφικό Μουσείο, η ιστορία του Ολυμπιονίκη ξεδιπλώνεται μέσα από τις φωτογραφίες που φέρνουν στη μνήμη την εποχή της πρώτης Ολυμπιάδας.
Φίλος της οικογένειας...
Ολα τα ιδρύματα έλεγαν πως έχουν άλλες προτεραιότητες
Hταν σχεδόν από τους πρώτους ανθρώπους στους οποίους απευθύνθηκε για τη διάσωση του κυπέλλου ο εγγονός του θρυλικού μαραθωνοδρόμου κ. Σπύρος Λούης.
«Θα είναι μεγάλη απώλεια για την Ελλάδα εάν τελικώς χαθεί το κύπελλο. Ο εγγονός του Λούη κατέβαλε πολλές προσπάθειες προκειμένου να βρεθεί ενδιαφερόμενος αγοραστής ώστε να παραμείνει εντός ελληνικών συνόρων. Το ίδιο κι εγώ, όταν έμαθα τις προθέσεις του. Aπευθύνθηκα σε όλα τα μεγάλα ιδρύματα της χώρας και όλα μου απάντησαν ότι φέτος διαθέτουν τα χρήματά τους σε πιο επείγουσες και σημαντικές ανάγκες. Για μένα, πάντως, αυτή είναι η πιο σημαντική απ’ όλες» λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο πρώην δήμαρχος Μαραθώνα κ. Σπύρος Ζαγάρης. Είναι ο άνθρωπος που κρύβεται πίσω από τη μεγάλη προσπάθεια να «αναστηθεί» ο Μαραθώνας και να τιμηθούν οι μαραθωνοδρόμοι του.
Ως μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής Κλασικού Μαραθωνίου πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Μουσείου Μαραθωνίου Δρόμου, όπου βρίσκονται κρυμμένοι οι θησαυροί του Στέλιου Κυριακίδη, του Γρηγόρη Λαμπράκη και όλων όσων πάλεψαν για το ακατόρθωτο…
«Ο Μαραθώνας είναι παγκόσμιο σύμβολο ειρήνης. Η μάχη του Μαραθώνα εκτός από τη συμβολή της στην εξέλιξη του πολιτισμού, άφησε παρακαταθήκη τον μαραθώνιο δρόμο, το μόνο ολυμπιακό αγώνισμα με ιστορικές καταβολές και τοπωνύμιο, που εξελίχθηκε σε τρόπο ζωής, με χιλιάδες διοργανώσεις σ’ όλο τον κόσμο» συμπληρώνει ο κ. Ζαγάρης.
Η εκτίμηση...
Μπορεί να ξεπεράσει και τις 250.000 ευρώ
Μια από τις καλύτερες ημέρες του αναμένεται… να ζήσει στις 18 Απριλίου, ο οίκος Christie’s, που χρόνια ποθούσε το ασημένιο ολυμπιακό κύπελλο, κι επιτέλους το απέκτησε! Συλλέκτες από όλο τον κόσμο αναμένεται να εισρεύσουν στην αίθουσα δημοπρασιών, όπου τη συγκεκριμένη ημερομηνία, με 144.000 ευρώ, τιμή εκκίνησης, βγαίνει… ο Λούης στο «σφυρί».
Η αξία του κυπέλλου υπολογίζεται στα 250.000 – 300.000 ευρώ. Το ασημένιο κύπελλο, είναι ύψους 21 εκ., και το ανάγλυφο σκάλισμά του απεικονίζει το έλος του Μαραθώνα και επάνω γράφει «Μαραθώνιον Αθλον έδωκεν», Μιχαήλ Μπρεάλ – Ολυμπιακοί Αγώνες 1896.
Ο Γάλλος φιλόλογος, Μισέλ Μπρεάλ, ήταν ο σχεδιαστής του κυπέλλου. Οι άνθρωποι που βρέθηκαν στον Μαραθώνα στις 2 το μεσημέρι της 29ης Μαρτίου του 1896, ήταν μάρτυρες της γέννησης ενός σπουδαίου αθλήματος. Ο ιστορικός Νίκος Πολίτης μάς διασώζει την περιγραφή του τερματισμού ως εξής: «Οταν από της εισόδου του Σταδίου εφάνη διερχόμενος την γέφυραν ο Λούης με την κυανόλευκην περιβολή, αι χιλιάδες του λαού ευρίσκοντο επί ποδός. Δάκρυα χαράς ύγραινον τους οφθαλμούς… Την επομένη της νίκης ο Σπύρος Λούης έστελνε στον Γεώργιο Αβέρωφ το εξής λιτό τηλεγράφημα: «Νενίκηκα Μαραθώνειον. Κλέος νίκης οφείλεται υμίν. Λούης Αμαρούσιον».
