Η λεπτοσπείρωση είναι μια ιδιαίτερα επικίνδυνη νόσος που σχετίζεται με τα τρωκτικά, και προσβάλλει όχι μόνον υγιή ζώα αλλά ακόμη και τον ίδιο τον άνθρωπο, με δυσάρεστες ορισμένες φορές συνέπειες.
Το βακτηρίδιό της ζει κυρίως στα νεφρά και αποβάλλεται με τα ούρα των ποντικών αλλά και πολλών άλλων ζώων, που νόσησαν, επέζησαν και μεταβλήθηκαν σε φορείς, αποβάλλοντας το μικρόβιο για μήνες ή και για χρόνια.
Σήμερα, ένα από τα γνωστότερα νοσολογικά προβλήματα που σχετίζονται με τα επιβλαβή τρωκτικά είναι η λεπτοσπείρωση, της οποίας παρατηρούνται σποραδικά κρούσματα σε ανθρώπους και σε ζώα.
Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι πέρα των παραπάνω, τα ποντίκια μπορεί να είναι φορείς ή φυσικές αποθήκες και πολλών άλλων νοσολογικών παραγόντων.
Η λεπτοσπείρωση οφείλεται σε μια ποικιλία ειδών - στελεχών ενός βακτηριδίου που ανήκει στην οικογένεια των σπειροχαιτών και στο γένος Leptospira sp. Οπως φαίνεται και από τα δύο συνθετικά, που είναι ελληνικές λέξεις, το βακτηρίδιο αυτό μοιάζει με μια λεπτή σπείρα (ελατήριο). Εχει αυτόνομη κίνηση και στη φύση επιβιώνει συνήθως σε υγρό περιβάλλον (στάσιμα ύδατα). Κυρίως όμως βρίσκεται στα νεφρά και τα ούρα των ποντικών (φυσικοί φορείς), αλλά και πολλών άλλων ζώων που νόσησαν, επέζησαν και τα οποία για μήνες ή και χρόνια απεκκρίνουν με τα ούρα τους το μικρόβιο.
Από κλινική άποψη, στον άνθρωπο και τα ζώα τα διάφορα στελέχη της λεπτόσπειρας προκαλούν, κατά κανόνα, μια οξεία εμπύρετη νόσο. Συχνά, στον άνθρωπο και κυρίως κατά την εισβολή της νόσου, τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά μιας οξείας εμπύρετης γριπώδους συνδρομής.
Η νόσος, στην εξέλιξή της, μεταπίπτει σ' ένα βαρύ σηψαιμικό νόσημα, που απολήγει σε ηπατονεφρικό σύνδρομο. Σε περίπτωση που η διάγνωση καθυστερήσει, η απόληξη μπορεί να είναι θανατηφόρος.
Θα πρέπει ακόμη να σημειωθεί ότι στον άνθρωπο τα κρούσματα είναι σχετικά σπάνια, και κυρίως σχετίζονται με την επαγγελματική τους δραστηριότητα (γεωργοί, κτηνοτρόφοι κ.ά.).
Εύκολα λοιπόν η λεπτοσπείρωση μπορεί να εκληφθεί ως γριπώδης συνδρομή και για το λόγο αυτόν τα περισσότερα από τα περιστατικά παρατηρούνται, όπως και η γρίπη, τη μεταβατική, από άποψη θερμοκρασίας και υγρασίας, εποχή του φθινοπώρου. Εξάλλου πέρα από τις μετεωρολογικές συνθήκες που ευνοούν τη διατήρηση (επιβίωση) της λεπτόσπειρας στο περιβάλλον, η εποχή αυτή συμπίπτει και με το μέγιστο αριθμό των τρωκτικών.
Ως παράδειγμα αναφέρεται ότι ένα ζεύγος ποντικών που επιβίωσε το χειμώνα αρχίζει να αναπαράγεται την άνοιξη, με πιθανότητα οι απόγονοί του το φθινόπωρο να φτάσουν σε 10.000, αφού η αναπαραγωγή τους γίνεται με γεωμετρική πρόοδο.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΝΤΟΣ
Διδάκτωρ Κτηνιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. & Τέως
Επικ. Καθηγητής της Παθολογικής Κλινικής της
Καθηγητής στην Εθν. Σχολή Δημόσιας Υγείας
Αντιπρόεδρος στο Δ.Σ. της Ελλ. Κτην. Εταιρείας
Τί είναι η λεπτοσπείρωση
Η λεπτοσπείρωση ή η νόσος του Weil είναι μια ζωοανθρωπονόσος που οφείλεται σε διάφορα στελέχη του βακτηριδίου (σπειροχαίτης) Leptospira interrogans.Πώς μεταδίδεται η λεπτοσπείρωση
Η λεπτόσπειρα μεταδίδεται στον άνθρωπο μετά από έκθεση σε νερό ή έδαφος μολυσμένο από ζώα που είναι συνήθως φορείς του βακτηριδίου. Τα ζώα, στα οποία περιλαμβάνονται οι σκύλοι, τα τρωκτικά αλλά και τα μηρυκαστικά, αποτελούν πηγή μόλυνσης για τον άνθρωπο καθώς διασπείρουν το βακτηρίδιο με τα ούρα τους. Η λεπτόσπειρα εισέρχεται στον οργανισμό μέσω του στόματος, της μύτης, του επιπεφυκότα ( της μεμβράνης που καλύπτει εσωτερικά τον οφθαλμό και επεκτείνεται κάτω από τα βλέφαρα) και μέσω των μικροτραυματισμών του δέρματος.Πόσος χρόνος χρειάζεται για να επωαστεί
Ο χρόνος που χρειάζεται για να επωαστεί το βακτήριο που προκαλεί τη λεπτοσπείρωση κυμαίνεται από 3 έως 20 ημέρες και εξαρτάται από τον τρόπο μόλυνσης, τη δόση και τη λοιμογόνο δύναμη του στελέχους της λεπτόσπειρας.Ποιά είναι τα συμπτώματα της λεπτοσπείρωσης
Η λεπτοσπείρωση μπορεί να παρουσιάζει ανομοιογενή συμπτώματα και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι ασυμπτωματική, γενικότερα πάντως, τα συνήθη συμπτώματα που εκδηλώνονται είναι τα εξής:•ίκτερος, νεφρίτιδα
•υψηλός πυρετός, πονοκέφαλος
•κακουχία, μυϊκή αδυναμία
•βρογχίτιδα, βρογχοπνευμονία, πνευμονία
•αιμορραγία από τη μύτη, αναιμία
•αιμορραγίες από το δέρμα και τους βλεννογόνους
•επιπεφυκίτιδα, φωτοφοβία, ιριδοκυκλίτιδα (φλεγμονή στην ίριδα του ματιού)
•γαστρεντερίτιδα, ηπατίτιδα, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα
Πώς μπορεί να προληφθεί η λεπτοσπείρωση
•δηλώνοντας υποχρεωτικά το κρούσμα προκειμένου να παρέμβουν οι κτηνιατρικές υπηρεσίες•ελέγχοντας τη μόλυνση των ζώων ( με εμβολιασμό και απολύμανση)
•αποφεύγοντας την άμεση επαφή με μολυσμένα ζώα
•τηρώντας τα μέτρα προσωπικής υγιεινής και υγιεινής του περιβάλλοντος
•αποφεύγοντας την επαφή με την πρωινή πάχνη πάνω στα φύλλα των φυτών, ιδιαίτερα σε περιόδους υψηλής θερμοκρασίας και χαμηλής υγρασίας, επειδή η πάχνη μπορεί να είναι μολυσμένη με τα ούρα τρωκτικών -φορέων λεπτοσπείρωσης
•κάνοντας το εμβόλιο (κυρίως τα άτομα υψηλού κινδύνου που ζουν σε περιοχές όπου υπάρχει υψηλή συχνότητα λεπτοσπείρωσης στον άνθρωπο)
