Η χρήση της φράσης από τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Βαγγέλη Διαμαντόπουλο προκάλεσε αντιδράσεις και συγκρουόμενες ερμηνείες.
Η μία πλευρά χαρακτήρισε τα λόγια «εμφυλιοπολεμικό κάλεσμα», επισημαίνοντας το διχαστικό πλαίσιο στο οποίο ειπώθηκαν.
Η αναζήτηση όμως του ιστορικού νήματος της φράσης που αποδίδεται στον αρχικαπετάνιο του ΕΛΑΣ Άρη Βελουχιώτη δεν δικαιώνει καμία από τις δύο πλευρές, σύμφωνα με μελετητές της περιόδου.
Ήταν, λένε οι ειδικοί, μια απαισιόδοξη οπτική του Βελουχιώτη - και συναγωνιστών του - στους συμβιβασμούς της εποχής.
Ένας από τους πρώτους που τεκμηρίωσαν τη χρήση της φράσης -αποδίδοντάς την όμως σε άλλο καπετάνιο του ΕΛΑΣ- ήταν ο Γιώργος Χουλιάρας, γνωστός ως Καπετάν Περικλής, συναγωνιστής του Βελουχιώτη.
Στην ταινία του Φώτου Λαμπρινού «Το δίλημμα» (δείτε βίντεο) ο Χουλιάρας εξιστορεί όσα ακολούθησαν μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας.
Η συμφωνία προέβλεπε παράδοση των όπλων και διάλυση του ΕΛΑΣ.
Ο Βελουχιώτης αντιτάχθηκε σε αυτή την εξέλιξη και συγκρούστηκε με το ΚΚΕ, του οποίου ήταν μέλος.
Θεωρούσε προδοτική την παύση του αγώνα.
«Εσύ, Περικλή, καλύτερα να φύγεις. Καλή αντάμωση στα γουναράδικα»
Λίγες ημέρες μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, στις αρχές του 1945, ο Χουλιάρας συνάντησε τον Βελουχιώτη και άλλους καπετάνιους στην Μπρούφλιανη Φθιώτιδας.
Σύμφωνα με τη διήγηση του Χουλιάρα, όσο ο επικεφαλής του ΕΛΑΣ ενημερωνόταν για ένα σημείωμα του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ οι μαυροσκούφηδες (οι αντάρτες του Άρη) συζητούσαν για το μέλλον του αγώνα.
«Μπρος σπαθί και πίσω ρέμα», φέρεται να είπε τότε ο Καπετάν Πελοπίδας στον διστακτικό Χουλιάρα.
«Εμείς που θα ακολουθήσουμε τον Άρη κακό χερόβολο και εσείς κακό δεμάτι. Εσύ, Περικλή, καλύτερα να φύγεις.
Καλή αντάμωση στα γουναράδικα», πρόσθεσε αποχαιρετώντας τον ο Πελοπίδας.
Καλή αντάμωση στα γουναράδικα», πρόσθεσε αποχαιρετώντας τον ο Πελοπίδας.
«Αντέγραφε τα λεγόμενα του Βελουχιώτη. Βρισκόταν άλλωστε στον ίδιο στενό κύκλο των καπεταναίων καιείχαν παρόμοιο τρόπο σκέψης», παρατηρεί ο ιστορικός βιογράφος του Βελουχιώτη Διονύσης Χαριτόπουλος.
Ο επικεφαλής του ΕΛΑΣ φέρεται να είπε τη φράση με το τέλος της Κατοχής.
«Έβλεπε από ένα σημείο και μετά με πολύ σκεπτικισμό την τροπή της Αντίστασης.
Ο επικεφαλής του ΕΛΑΣ φέρεται να είπε τη φράση με το τέλος της Κατοχής.
«Έβλεπε από ένα σημείο και μετά με πολύ σκεπτικισμό την τροπή της Αντίστασης.
Εννοούσε ότι θα απελευθερώσουν την Ελλάδα και για ανταμοιβή θα τους γδάρουν το τομάρι, όπως συνέβαινε με τους λύκους και τις αλεπούδες στα βυρσοδεψεία της εποχής.
Δεν ήταν λόγια επιθετικά.
Ούτε δείγμα αυταπάρνησης.
Ήταν μια απαισιόδοξη στάση.
Ο Βελουχιώτης άλλωστε ήταν άνθρωπος πεισιθάνατος», εξηγεί ο κ. Χαριτόπουλος.
«Χρησιμοποιήθηκε από τον Άρη για να δείξει τη διαφωνία του στους συμβιβασμούς»
Την ίδια ερμηνεία δίνει και ο καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Γιώργος Μαργαρίτης. «Αυτή η φράση που χρησιμοποιήθηκε από τον Βελουχιώτη ήταν ένας καλυμμένος τρόπος για να δείξει τη διαφωνία του στους συμβιβασμούς.
Έλεγε ότι οι αντάρτες θα καταλήξουν σαν τις αλεπούδες γδαρμένοι στα γουναράδικα», λέει στα «ΝΕΑ».
Όπως εξηγεί και ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός, δεν είναι εξακριβωμένο πότε ειπώθηκε για πρώτη φορά η φράση από τον Βελουχιώτη. «Με τα λόγια αυτά δήλωνε ουσιαστικά το αδιέξοδο του κινήματος», τονίζει και υπενθυμίζει την αντίδραση του αντάρτη κατά την απελευθέρωση της Λαμίας τον Οκτώβριο του 1944.
«Όταν όλοι οι μαυροσκούφηδες γλεντούσαν, ο Βελουχιώτης έβγαλε τον πιο απαισιόδοξο εαυτό του.
Τους προειδοποίησε για την κατάληξη που θα είχαν.
"Τώρα θα πουλήσουν τα κεφάλια σας", τους είπε. "Μία λίρα το κεφάλι"».
Στα επίσημα αρχεία του νομού Μαιν-ε-Λουάρ, σώζεται η κατάθεση τουΕιρηνοδίκη
Jean Humeau, από το Ponts-de-Ce, που αναφέρει τη λειτουργίαστην περιοχή του,
ενός από τα βυρσοδεψεία όπου οι ρεπουμπλικανοί έφτιαχναν παντελόνια και σέλλες
από το ανθρώπινο δέρμα τωνγδαρμένων θυμάτων τους!
Tο έργο του γδαρσίματος είχε αναλάβει ο αρχι-χειρουργός του 4ουΤάγματος Αρδεννών, Pequel, βοηθούμενος από απλούς στρατιώτες του. Ταδέρματα κατέληγαν σε ειδικευμένα βυρσοδεψεία, όπως αυτό τουPonts-de-Ce.
Έχουν σωθεί οι ανατριχιαστικές περιγραφές μαρτύρων από τις περιοχέςαπό όπου είχαν περάσει ο Pequel και οι άνδρες του: Τα γυμνά ανθρώπινακορμιά κείτονταν άταφα, γδαρμένα κατά κανόνα μόνο από τη μέση και κάτω, προκειμένου να φτιάξουν παντελόνια, με τέτοιον τρόπο, που απόμακριά οι νεκροί φαινόταν «σαν να ήταν γυμνοί μόνο πάνω από την μέση»-όπως αναφέρει μια από τις περιγραφές.
Ο Καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστημίου της Τουρ, και αντεπιστέλλονμέλος της Ακαδημίας, Raoul Merrier, έχει εκδώσει, στον μεσοπόλεμο, έναβιβλίο [7] στο οποίο εκτίθεται πληθώρα σχετικών μαρτυριών και ντοκουμέντων σχετικά με τη μακάβρια αυτή δραστηριότητα, αλλά και με τηχρήση τέτοιων παντελονιών από πολλούς ρεπουμπλικάνους στρατηγούς.
Εκτός από τους στρατηγούς τους, όμως, και αρκετοί Ιακωβίνοιβουλευτές φορούσαν τέτοια παντελόνια, εμφανιζόμενοι με αυτά στιςΕορτές του «Υπέρτατου Όντος» τους!
Μεταξύ άλλων, αυτό τοεπιβεβαιώνει στο διάσημο Ημερολόγιο της [8] και η Aimee de Coigny ηπνευματώδης και θαρραλέα γυναίκα των Γραμμάτων (που υπήρξε μούσα του Ελληνο-γάλλου ποιητή Αντρέ Σενιέ) Αυτή η μακάβρια φορεσιά ήταν δηλαδή, κατά κάποιον τρόπο, τα «κυριακάτικα» ρούχα τους, που σίγουρα πολύ ευαρεστούσαν το «Ον» τους, προς τιμήν του οποίου τα φόραγαν.
Αλλά αυτό που έχει πιο πολλή σημασία, είναι ότι η ενθάρρυνση και αυτής της κτηνωδίας προερχόταν από την πολιτική τους ηγεσία. To alter egoτου Ροβεσπιέρου, ο Σαιν Ζυστ, στην Έκθεση του της 14ης Αύγουστου του 1793 προς την Επιτροπή Έκτακτων Μέσων, έγραφε:
«Στο Meudon γίνεται κατεργασία του ανθρωπίνου δέρματος. Το δέρμα που προέρχεται από άνδρες έχει αντοχή και ποιότητα ανώτερη από αυτό της κατσίκας. Αυτό που προέρχεται από θηλυκά υποκείμενα (sic)είναι μεν πιο απαλό αλλά παρουσίαζε μικρότερη αντοχή»...
Αποσπάσματα απ’ την πολύ καλή έρευνα του κ. Σπύρου Αναγνώστου για την Γαλλική Επανάσταση στο περιοδικό Τρίτο Μάτι τεύχος 215. Προτείνουμε ανεπιφύλακτα το περιοδικό στο αναγνωστικό κοινό γιατί πράγματι κάνει εις βάθος μελέτες σημαντικών γεγονότων της ανθρωπότητας.
Tο έργο του γδαρσίματος είχε αναλάβει ο αρχι-χειρουργός του 4ουΤάγματος Αρδεννών, Pequel, βοηθούμενος από απλούς στρατιώτες του. Ταδέρματα κατέληγαν σε ειδικευμένα βυρσοδεψεία, όπως αυτό τουPonts-de-Ce.
Έχουν σωθεί οι ανατριχιαστικές περιγραφές μαρτύρων από τις περιοχέςαπό όπου είχαν περάσει ο Pequel και οι άνδρες του: Τα γυμνά ανθρώπινακορμιά κείτονταν άταφα, γδαρμένα κατά κανόνα μόνο από τη μέση και κάτω, προκειμένου να φτιάξουν παντελόνια, με τέτοιον τρόπο, που απόμακριά οι νεκροί φαινόταν «σαν να ήταν γυμνοί μόνο πάνω από την μέση»-όπως αναφέρει μια από τις περιγραφές.
Ο Καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστημίου της Τουρ, και αντεπιστέλλονμέλος της Ακαδημίας, Raoul Merrier, έχει εκδώσει, στον μεσοπόλεμο, έναβιβλίο [7] στο οποίο εκτίθεται πληθώρα σχετικών μαρτυριών και ντοκουμέντων σχετικά με τη μακάβρια αυτή δραστηριότητα, αλλά και με τηχρήση τέτοιων παντελονιών από πολλούς ρεπουμπλικάνους στρατηγούς.
Εκτός από τους στρατηγούς τους, όμως, και αρκετοί Ιακωβίνοιβουλευτές φορούσαν τέτοια παντελόνια, εμφανιζόμενοι με αυτά στιςΕορτές του «Υπέρτατου Όντος» τους!
Μεταξύ άλλων, αυτό τοεπιβεβαιώνει στο διάσημο Ημερολόγιο της [8] και η Aimee de Coigny ηπνευματώδης και θαρραλέα γυναίκα των Γραμμάτων (που υπήρξε μούσα του Ελληνο-γάλλου ποιητή Αντρέ Σενιέ) Αυτή η μακάβρια φορεσιά ήταν δηλαδή, κατά κάποιον τρόπο, τα «κυριακάτικα» ρούχα τους, που σίγουρα πολύ ευαρεστούσαν το «Ον» τους, προς τιμήν του οποίου τα φόραγαν.
Αλλά αυτό που έχει πιο πολλή σημασία, είναι ότι η ενθάρρυνση και αυτής της κτηνωδίας προερχόταν από την πολιτική τους ηγεσία. To alter egoτου Ροβεσπιέρου, ο Σαιν Ζυστ, στην Έκθεση του της 14ης Αύγουστου του 1793 προς την Επιτροπή Έκτακτων Μέσων, έγραφε:
«Στο Meudon γίνεται κατεργασία του ανθρωπίνου δέρματος. Το δέρμα που προέρχεται από άνδρες έχει αντοχή και ποιότητα ανώτερη από αυτό της κατσίκας. Αυτό που προέρχεται από θηλυκά υποκείμενα (sic)είναι μεν πιο απαλό αλλά παρουσίαζε μικρότερη αντοχή»...
Αποσπάσματα απ’ την πολύ καλή έρευνα του κ. Σπύρου Αναγνώστου για την Γαλλική Επανάσταση στο περιοδικό Τρίτο Μάτι τεύχος 215. Προτείνουμε ανεπιφύλακτα το περιοδικό στο αναγνωστικό κοινό γιατί πράγματι κάνει εις βάθος μελέτες σημαντικών γεγονότων της ανθρωπότητας.
