Οι χιονοπτώσεις μπορεί να είναι τοπικές ή να επηρεάσουν μεγάλο μέρος της χώρας. Συνήθως, οι ισχυρότερες χιονοπτώσεις σημειώνονται στις βόρειες και ορεινές περιοχές της χώρας, όπου το χιόνι παραμένει για όλη σχεδόν τη χειμερινή περίοδο.
Χιονοθύελλα θεωρείται μια ισχυρή χιονόπτωση με παράλληλη επικράτηση πολύ ισχυρών ανέμων, που παρασύρουν το χιόνι με αποτέλεσμα την πολύ χαμηλή ορατότητα.
Το χιόνι δημιουργείται όταν οι παγοκρύσταλλοι οι οποίοι βρίσκονται σε νέφη όπου η θερμοκρασία βρίσκεται κάτω των 0°C, αρχίζουν να πέφτουν προς το έδαφος. Αν η θερμοκρασία του αέρα δεν είναι πολύ κάτω από το μηδέν, η εξωτερική επιφάνεια των παγοκρυστάλλων διατηρείται υγρή κι έτσι κατά την σύγκρουσή τους δημιουργούνται νιφάδες χιονιού ακανόνιστου σχήματος, ενίοτε αρκετών εκατοστών, οι οποίες πέφτουν με αργό ρυθμό.
Σε πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες (π.χ. στις πολικές περιοχές, στα μεγάλα υψόμετρα κ.α.), οι κρύσταλλοι δε σχηματίζουν νιφάδες, αλλά φτάνουν στο έδαφος με μορφή μικρών κόκκων πάγου. Αντίθετα, υψηλότερες θερμοκρασίες θα προκαλέσουν το λιώσιμο των νιφάδων, που θα φτάσουν στο έδαφος σαν βροχή ή σαν χιονόνερο.
Οι χιονοπτώσεις και οι χαμηλές θερμοκρασίες είναι δυνατόν να διαταράξουν έντονα την καθημερινή ζωή και να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στις μετακινήσεις, στη γεωργία και στην κτηνοτροφία καθώς και προβλήματα στην ηλεκτροδότηση, στην υδροδότηση και τις τηλεπικοινωνίες κυρίως των απομακρυσμένων περιοχών.
Οι χιονοπτώσεις είναι συχνά επικίνδυνες τόσο για την οδήγηση όσο και για το βάδισμα. Τα περισσότερα ατυχήματα κατά τη διάρκεια μιας χιονόπτωσης αφορούν ατυχήματα μεταφοράς και πτώσεις πεζών λόγω της ολισθηρότητας.
Η καταπόνηση του οργανισμού και η πρόκληση καρδιακών προσβολών λόγω υπερβολικής άσκησης είναι επίσης δύο πιθανές αιτίες θανάτων που συνδέονται με την έντονη χιονόπτωση και τις χαμηλές θερμοκρασίες. Στους ηλικιωμένους, που ζουν μόνοι τους και συχνά κάτω από άσχημες συνθήκες διαβίωσης, αναφέρεται και το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων από υποθερμία ή από ασφυξία από τη χρήση ακατάλληλων θερμαντικών σωμάτων, που κατά την καύση εκπέμπουν μονοξείδιο του άνθρακα.
Δεν είναι σπάνια η εμφάνιση πυρκαγιάς σε σπίτια λόγω της χρήσης εναλλακτικών πηγών θέρμανσης (άναμμα φωτιάς χωρίς τα κατάλληλα μέτρα προφύλαξης, απομάκρυνση της στάχτης χωρίς να έχει σβήσει, λειτουργία θερμαντικών σωμάτων σε ακατάλληλα σημεία του σπιτιού, κ.α.). Η κατάσβεση μιας πυρκαγιάς κατά τη διάρκεια τόσο έντονων καιρικών φαινομένων είναι πολύ δύσκολη, αφού το νερό μπορεί να έχει παγώσει στους σωλήνες ή μπορεί να είναι αδύνατη η πρόσβαση των πυροσβεστών στο σημείο.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΟ
Λόγω
των εκτεταμένων προβλημάτων με απόφαση της Γενικής Γραμματείας
Πολιτικής Προστασίας κηρύχθηκαν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης οι νομοί
Αττικής, Βοιωτίας, Εύβοιας, Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου
Οι περιοχές που επηρεάστηκαν περισσότερο ήταν η Θεσσαλία, η Στερεά Ελλάδα, η Πελοπόννησος, οι Κυκλάδες, η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα. Κύρια χαρακτηριστικά της κακοκαιρίας ήταν οι έντονες και συνεχείς χιονοπτώσεις, οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, ακόμα και στις παράκτιες και νησιωτικές περιοχές και οι θυελλώδεις βορειοανατολικοί άνεμοι στο Αιγαίο.
Λόγω των έντονων χιονοπτώσεων και των χαμηλών θερμοκρασιών δημιουργήθηκαν πολλά προβλήματα όπως:
- Διακοπές της κυκλοφορίας των οχημάτων τόσο στο επαρχιακό όσο και στο εθνικό οδικό δίκτυο, ακόμα και σε περιοχές της Βόρειας και Ανατολικής Αττικής.
- Διακοπές στα σιδηροδρομικά δρομολόγια στην Αν. και Ν. χώρα
- Διακοπές στην ηλεκτροδότηση, στις τηλεπικοινωνίες και στην υδροδότηση.
- Αποκλεισμοί χωριών.
- Καταστροφές στις καλλιέργειες λόγω παγετού και καταρρεύσεις θερμοκηπίων από το χιόνι.
- Κλείσιμο για λίγες ώρες του Αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος».
- Αποκλεισμός οχημάτων στην Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας.
