Κι ακόμη η χάρη, η αρμονία κι η τεχνική στο πέταγμα αυτού του χαρισματικού πουλιού έγινε θέμα κινηματογραφικής ταινίας με καταπληκτική φωτογραφία, που οι σύγχρονες τεχνικές και γνώσεις δε κατάφεραν ακόμη να αντιγράψουν.
Είναι οι σπαθάτες, κάτασπρες φτερούγες τους με φόντο το γαλάζιο ουρανό που προκαλούν το δέος και το θαυμασμό στο πέταγμά τους.
Όμως, παρόλη τη λεπτεπίλεπτη μορφή του, ο γλάρος είναι ένα σκληροτράχηλο πουλί, με επινοητικότητα και αυξημένη προσαρμοστικότητα, που τον βοήθησε να ενταχθεί στη σύγχρονη κοινωνία μας, των αποβλήτων.
Επωφελούμενοι από τα βρωμερά σκουπίδια μας, προτιμούν τις χωματερές με τις τεράστιες συγκεντρώσεις, όπου βρίσκουν πάντα πρώτης ποιότητας τροφή.
Είναι παρατηρημένο, πως οι γλάροι των μεγαλουπόλεων ανατρέφουν περισσότερους απογόνους από τους νησιώτες, για παράδειγμα, όπου η τροφή δεν είναι το ίδιο εύκολο να βρεθεί.
Ο γλάρος ή λάρος είναι η κοινή ονομασία για τα πιο πολλά είδη της οικογένειας των Λαριδών, με αντιπροσωπευτικότερο τον αργυρόχρου, το πολυπληθέστερο είδος, που απομακρύνεται από τις ακτές αναζητώντας «στέγη» για τη φωλιά του.
Στις περιοχές που ζευγαρώνουν οι γλάροι, τα σμήνη σχηματίζονται ομοειδώς και συγκεντρώνονται χωριστά, αποτελώντας ένα καλά οργανωμένο κοινωνικό σύστημα.
Τα πολυπληθέστερα είναι και τα πλέον ασφαλή, παρέχοντας ειδικά προνόμια στις υψηλές θέσεις της ιεραρχίας. Γι’ αυτό , τα αρσενικά τσακώνονται συνεχώς διεκδικώντας την αρχηγία.
Για παράδειγμα, όταν ένα αρσενικό καταλάβει το υψηλότερο σημείο και κουρνιάσει, αμέσως ένα δεύτερο θα προσπαθήσει να το διώξει καταλαμβάνοντας αυτό τη θέση που υποδηλώνει τον αρχηγό.
Αν το καταφέρει παίρνει τη θέση μέχρι κάποιος άλλος να το αμφισβητήσει.
Ένα από τα συναρπαστικότερα θεάματα, είναι οι αερομαχίες των γλάρων για ένα κομμάτι τροφής.
Στροφές, βουτιές, εφορμήσεις και ελιγμοί γίνονται με φοβερή ταχύτητα και εκπληκτική δεξιοτεχνία.
Οι ειδικοί επιστήμονες χρονομέτρησαν το πέταγμα του γλάρου στο φυσικό του περιβάλλον, τον αέρα και βρήκαν ότι μπορεί να ξεπεράσει τα 80 χλμ ανά ώρα, ενώ μετρήσεις σε αεροδυναμική σήραγγα μετρήθηκαν στα 50 χλμ ανά ώρα.
Η «υπηρεσιακή» ταχύτητα για «πτήσεις» μεγάλων αποστάσεων είναι 30 χλμ ανά ώρα.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, πως η αναλογία ενέργειας που καταναλίσκουν για την κάλυψη συγκεκριμένης απόστασης είναι καλύτερη από ότι ενός αλόγου ή ενός αυτοκινήτου.
Πέρα από την ικανότητα της εξοικονόμησης ενέργειας, οι γλάροι έχουν την ικανότητα να τεντώνουν τα μακριά φτερά τους και να ανεμοπορούν επί ώρες.
Όπως είπαμε και πριν, παρά τα τεχνικά μέσα και τα μηχανολογικά επιτεύγματα, ο άνθρωπος δεν έχει καταφέρει να κατασκευάσει κάτι που να διαθέτει τις ίδιες αεροδυναμικές ιδιότητες με τα φτερά του γλάρου.
Κι ας μη ξεχνάμε πως το φαινόμενο τον απασχολεί από τον καιρό του Δαίδαλου.
Όταν σηκώνεται αύρα οι γλάροι μπορούν και πλανάρουν λες και είναι καρφωμένοι στον ουρανό, χρησιμοποιώντας τα ανοδικά θερμά ή άλλα ρεύματα.
Πετούν με τα πόδια διπλωμένα μέσα στα φτερά της ουράς τους κι έτσι μειώνουν την αντίσταση.
Τα φτερά τους είναι τοποθετημένα σε στρώματα προσφέροντας έτσι εξαιρετική μόνωση, ενώ τα πόδια είναι εφοδιασμένα με ειδικές βαλβίδες που τρομπάρουν ζεστό αίμα στα δάκτυλα , που συνδέονται μεταξύ τους με τη νηκτική μεμβράνη.
Η ποικιλία της τροφής των γλάρων είναι κάτι το ασύλληπτο. Ελάχιστα ζώα στον πλανήτη έχουν την ικανότητα να δέχονται την ποικιλία που τρώει ο γλάρος.
Από βατόμουρα και μύδια μέχρι σκνίπες και κολοκυθόσπορους. Το 1948 στη Γιούτα των Η.Π.Α., κοπάδια γλάρων έφαγαν τα σμήνη των ακρίδων που καταβρόχθιζαν την γεωργική παραγωγή της περιοχής.
Από το γεγονός αυτό είναι εμπνευσμένο το άγαλμα που έφτιαξαν οι Μορμόνοι στο Salt Lake City, στην κορυφή του οποίου κάθονται δύο γλάροι.
Για να φθάσει η τροφή στο στομάχι του γλάρου, αυτή τη μηχανή που αλέθει τα πάντα, περνάει από ένα ορθάνοιχτο ράμφος κι ένα πελώριο οισοφάγο που μπορεί να χωρέσει μονομιάς τροφή ίσου όγκου με το ένα τρίτο του βάρους του.
Κάποια είδη γλάρων είναι αδίστακτα αρπακτικά που φτάνουν στο σημείο να κάνουν επιδρομές στις φωλιές του ίδιου τους του είδους.
Ακόμη έχουν την ικανότητα να πίνουν το αλμυρό νερό της θάλασσας, μέσω ενός ειδικού αδένα στο κεφάλι, ο οποίος αφαιρεί το αλάτι και το αποβάλει από το ράμφος τους.
Ένα από τα πιο κωμικά θεάματα της παραλίας είναι να βλέπεις τους γλάρους να περπατούν μία μπροστά και μία πίσω, στο ρυθμό των κυμάτων, όσο ψάχνουν για καβούρια ή άλλα συναφή που ξεβράζει η θάλασσα, δείγμα της επινοητικότητάς τους.
Πικρή πείρα με τα σημάδια στα αυτοκίνητά τους έχουν οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων που σταθμεύουν σε παραθαλάσσιους χώρους στάθμευσης από τις αχιβάδες που ρίχνουν οι γλάροι από ψηλά, προσπαθώντας να τις ανοίξουν.
Ευτυχώς στη χώρα μας είναι σπάνιο φαινόμενο, απλά γιατί δεν υπάρχουν αρκετοί χώροι στάθμευσης και ειδικά σε παραθαλάσσιες περιοχές.
Την εποχή που ζευγαρώνουν, την άνοιξη, μαζεύονται σε σμήνη για μεγαλύτερη ασφάλεια.
Διαλέγουν μία απομονωμένη ακτή με κατάλληλη υποδομή και οργανώνουν την πολιτεία τους με όρια, φύλακες και περιοχές.
Οι γεροντότεροι καταλαμβάνουν τις προνομιούχες θέσεις στο κέντρο της περιοχής, ενώ γύρω τους οι τσακωμοί κι οι αντεκδικήσεις για τις υπόλοιπες θέσεις μαίνονται.
Μόλις το σμήνος φθάσει στον επιλεγμένο χώρο, κάθε αρσενικός διαλέγει το χωράφι του κι όταν βρεθεί το θηλυκό ταίρι, ζευγαρώνουν.
Στη συνέχεια φτιάχνουν τη φωλιά σκαλίζοντας στο χώμα.
Συνήθως μονογαμικός για όλη του τη ζωή ο γλαρος, προβλημάτησε τους μελετητές με την ικανότητα να αναγνωρίζει το ταίρι του ανάμεσα σε μεγάλους πληθυσμούς. Ανακάλυψαν τελικά, ότι βοηθούνται από ένα χρωματιστό κύκλο γύρω από το μάτι τους.
Όταν άλλαξαν τους χρωματισμούς σε ορισμένα πειράματα, απλά κατάφεραν να αποπροσανατολίσουν ευτυχισμένα ζευγάρια.
Αν ο αρσενικός είναι νεαρός ή νεοφερμένος, πρέπει να περιμένει για το ζευγάρωμα. Οι ελεύθερες θηλυκές κάνουν βόλτες πάνω από την περιοχή, διαλέγοντας το αρσενικό. Όταν επιλέξουν, προσγειώνονται πλάι του, κουνώντας τα φτερά της ουράς και τον κορμό πάνω κάτω.
Αλλά η διαδικασία δεν τελειώνει εδώ. Αν δεν είναι του γούστου του αρσενικού, την κάνει πέρα.
Στην περίπτωση που όλα πάνε καλά, αρχίζουν οι περιπτύξεις.
Η θηλυκιά γουργουρίζει τρυφερά και τρίβει το κεφάλι της πάνω στο κεφάλι του αρσενικού, τσιμπώντας τον ελαφρά κάτω από το ράμφος.
Στην αρχή εκείνος κάνει το δύσκολο, όμως τελικά ενδίδει με ιδιόμορφο τρόπο.
Κάνει εμετό.
Στη συνέχεια, της προσφέρι τροφή, σημάδι πως θα την φροντίζει όταν εκείνη δε θα μπορεί.
Μετά ζευγαρώνουν και σε τρεις εβδομάδες το θηλυκό γεννάει τρία αυγά.
Η εκκόλαψη διαρκεί ένα μήνα.
Όπως όλα τα νεογέννητα, κινδυνεύουν από μύριους κινδύνους. Σκαντζόχοιρους, φίδια, αλεπούδες, νυφίτσες, κοράκια, γεράκια, αλλά και από τους ίδιους τους γλάρους.
Επιβιώνει μόλις το 1/3 της παραγωγής.
Οι νεοσσοί, τσιμπούν το ράμφος των γονιών σε συγκεκριμένο σημείο, σημάδι πως πρέπει να αφήσουν την τροφή που κρατούν φυλαγμένη.
Όταν φθάσει η ώρα, ο μικρός γλάρος αφήνει την πατρική στέγη και ανεξαρτητοποιείται. Το χρώμα του ακόμα είναι καφετί και θα χρειαστεί τρία χρόνια για να γίνει άσπρο ή γκρι, σημάδι ενήλικα.
Πέρα από τα πρώτα βήματα της ζωής του, ο γλάρος δεν έχει εχθρούς στην υπόλοιπη ζωή του, που διαρκεί κάπου είκοσι χρόνια.
Μοναδική απειλή, οι αρπακτικοί του είδους που όπως παντού, ενοχλούν τα μικρότερα είδη της οικογένειας, τα γλαρόνια.
Σποραδικά έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες να ελεγχθούν οι επιδρομές στις περιοχές που ζευγαρώνουν τα γλαρόνια, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία.
Σε αντίθεση με άλλα ζώα του πλανήτη μας, έμαθαν μόνοι τους να αποφεύγουν τις δηλητηριασμένες τροφές.
Όμως οι γλάροι έχουν δημιουργήσει, άθελά τους, προβλήματα ακόμη και στο μεγαλύτερο ευεργέτη τους, τον άνθρωπο.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που προκλήθηκαν δυστυχήματα σε αεροπλάνα γιατί γλάροι έφραξαν τις τουρμπίνες των κινητήρων τους.
Στον αντίποδα, συλλέγοντας τροφές από παντού, βοηθούν στον καθαρισμό των ακτών από τα σκουπίδια, ενώ οι κουτσουλιές τους αποτελούν πρώτης τάξεως λίπασμα.
Είναι σπάνιο φαινόμενο, τα κατάλοιπα του πολιτισμού μας να είναι τόσο ευεργετικά γι΄ αυτό το σπάνιας ομορφιάς πουλί, που μας κάνει συντροφιά στα θαλασσινά ταξίδια μας και που ο άνθρωπος ακόμη δεν κατάφερε να αντιγράψει.
Χαλάλι του.
Το
βέβαιο για ένα από τα λαμπρότερα μυαλά των φυσικών επιστημών είναι πως
τα τελευταία 50 χρόνια η οπτική μας για το σύμπαν άλλαξε πολύ. «Θα είμαι ευτυχής εάν θα έχω συμβάλει κι εγώ σε αυτήν την αλλαγή» γράφει ο Χόκινγκ και συνεχίζει με μια θέρμη φιλοσοφικής ενατένισης: «Μία
από τις μεγάλες αποκαλύψεις της διαστημικής εποχής είναι η νέα οπτική
κάτω από την οποία η ανθρωπότητα έμαθε να κοιτάζει τον εαυτό της: όταν
παρατηρούμε τη Γη από το Διάστημα, βλέπουμε ένα ενιαίο σύνολο.
Αντιλαμβανόμαστε την ενότητα, όχι τις διαιρέσεις. Είναι μια εικόνα που
μέσα στην τεράστια απλότητά της μεταδίδει ένα πολύ δυνατό μήνυμα: ένας
μοναδικός πλανήτης, μία και μόνο ανθρώπινη φυλή».
