Όλοι θα γίνουμε δότες οργάνων μετά θάνατον!

Το πρόβλημα της δωρεάς οργάνων επιχειρεί να δώσει το υπουργείο Υγείας, το οποίο προωθεί νομοσχέδιο, σύμφωνα με το οποίο ο καθένας από εμάς θα είναι δότης, εκτός και αν δηλώσει εγγράφως ότι δεν το επιθυμεί.

Όπως αναφέρει το προσχέδιο νόμου, από τούδε και στο εξής θα πραγματοποιείται η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από νεκρό ενήλικο, εφόσον δεν είχε εκφράσει την αντίθεση του, πράγμα που μπορεί να το πράξει (όσο ζει) με δήλωση στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων.

Ο κάθε πολίτης θα προσφεύγει στον Οργανισμό και η σχετική δήλωση θα πρέπει να φέρει βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής.

Στην ουσία δηλαδή, αντιστρέφεται η κατάσταση, αφού μέχρι τώρα ο πολίτης έκανε δήλωση επιθυμίας και όχι άρνησης.

Στο ίδιο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται και οι περιπτώσεις μεταμόσχευσης οργάνων από ζωντανό δότη, που αφορούν κυρίως τους νεφρούς, το ήπαρ και τον μυελό των οστών.

Στο νομοσχέδιο αυτό, η μεταμόσχευση θα επιτρέπεται μόνο ανάμεσα σε συζύγους, ζευγάρια που έχουν υπογράψει σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης και σε συγγενείς μέχρι 4ου βαθμού εξ αίματος και 2ου βαθμού εξ αγχιστείας.
Ειδική άδεια θα δίδεται σε ανθρώπους που έχουν προσωπική και συναισθηματική σχέση με τον ασθενή, όπου θα χορηγείται με δικαστική απόφαση και θα ελέγχεται η κατάσταση της ψυχικής υγείας του δότη.

«Εικαζόμενη συναίνεση»

Ειδικότερα και όπως αναφέρεται στο άρθρο 9 παρ. 2 του προσχεδίου νόμου «Δωρεά και Μεταμόσχευση Οργάνων και άλλες διατάξεις» που κοινοποιήθηκε χθες, «η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεσή του. Πρόκειται για ‘‘εικαζόμενη συναίνεση’’».

Πρόκειται για ρύθμιση που ανατρέπει πλήρως ό,τι ισχύει τον τομέα των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας, καθώς σήμερα δωρητές οργάνων θεωρούνται όσοι έχουν εκφράσει γραπτώς την επιθυμία τους στον ΕΟΜ. Ωστόσο, τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής σε ό,τι αφορά τη δωρεά οργάνων είναι πενιχρά: μόλις το 0,9% των Ελλήνων πολιτών έχει δηλωθεί ως δωρητές οργάνων.

Σύμφωνα με το προσχέδιο, στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων τηρείται αρχείο όπου καταχωρούνται οι δηλώσεις των πολιτών περί αντίθεσής τους στην αφαίρεση οργάνων τους μετά θάνατον. Κάθε ενήλικος πολίτης μπορεί να αποστέλλει στον ΕΟΜ σχετική δήλωση με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής.

Επιτρεπτή η δωρεά οργάνων εκτός οικογένειας

Επιπλέον, το προσχέδιο δίνει το πράσινο φως για δωρεά οργάνων (π.χ. νεφρό) από ζώντες δότες με κριτήριο, εκτός από τη συγγενική, και τη συναισθηματική σχέση μεταξύ δωρητή και λήπτη. Μάλιστα, νομιμοποιείται η δωρεά οργάνων και μεταξύ των ανθρώπων που συνδέονται με σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης.

Ειδικότερα, στο άρθρο 8, παρ. 1 αναφέρεται ότι «η αφαίρεση οργάνων από ζώντα δότη επιτρέπεται μόνον όταν πρόκειται να γίνει μεταμόσχευση α) στον σύζυγό του, β) σε ασθενή με τον οποίο ο δότης συνδέεται με το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, γ) σε συγγενή μέχρι και τον τέταρτο βαθμό εξ αίματος, σε ευθεία ή πλάγια γραμμή, δ) σε συγγενή μέχρι τον δεύτερο βαθμό εξ αγχιστείας, ε) σε πρόσωπο με το οποίο έχει προσωπική σχέση και συνδέεται συναισθηματικά».

Ορίζεται δε ως προϋπόθεση για την αφαίρεση οργάνων απόφαση δικαστηρίου η οποία εκδίδεται κατόπιν ελέγχου όλων των προϋποθέσεων,  βιολογικών αλλά και ψυχολογικών του δυνητικού δότη. Αλλες παράμετροι σημαντικές είναι η προσωπική σχέση και ο συναισθηματικός δεσμός του δωρητή με τον υποψήφιο λήπτη, όπως και η ανιδιοτέλεια της προσφοράς.