Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας και οι βουλευτές

Τι θα λέγατε αν στην επόμενη Βουλή των Ελλήνων ένα μέρος των βουλευτών προέκυπταν με... κλήρωση; 

Κι όμως, αυτό ακριβώς προτείνουν ιταλοί ερευνητές, οι οποίοι ανέπτυξαν ένα μαθηματικό μοντέλο που επιτρέπει την πρόβλεψη της αποτελεσματικότητας του βουλευτικού σώματος με βάση τα ποσοστά βουλευτών που προέρχονται από κόμματα και ανεξάρτητων κληρωτών βουλευτών.

Πιο αποτελεσματικό έργο με...κλήρωση!

Οπως υποστηρίζουν η εισαγωγή τυχαίου ανεξάρτητου πολιτικού δείγματος θα αύξανε κατακόρυφα την αποτελεσματικότητα του κοινοβουλευτικού έργου. Τι εννοούν με τον όρο «αποτελεσματικότητα»; Οτι οι αποφάσεις θα ήταν προς το καλό του κοινωνικού συνόλου (κατ' αντιδιαστολή με το προσωπικό όφελος των εκλεγμένων αντιπροσώπων μας).

Μιλώντας στο ΒΗΜΑScience (www.tovima.gr) οι ιταλοί ερευνητές του Πανεπιστημίου της Κατάνια αποκάλυψαν ότι το μυστικό το είχε ήδη αντιληφθεί ο... Περικλής! Είναι χαρακτηριστικό ότι το άρθρο τους ξεκινάει με την υπενθύμιση ότι «Στην αρχαία Ελλάδα, στο λίκνο της δημοκρατίας, κυβερνητικά σώματα επιλέγονταν εν πολλοίς με κλήρωση». Τι σχέση όμως μπορεί να έχει η άμεση δημοκρατία των αρχαίων Ελλήνων με τη σημερινή πραγματικότητα;

Οι καθηγητές Αστροφυσικής Alessandro Pluchino και Αndrea Rapisarda καθώς και οι συνεργάτες τους Cesare Garofalo S. Spagano και M. Caserta καθηγητές Οικονομικών και Πολιτικής Οικονομίας που υπογράφουν το άρθρο, εκτιμούν ότι έστω και αν η άμεση δημοκρατία δεν είναι εφικτή στις ημέρες μας, η σοφία της εισαγωγής του τυχαίου στον κοινοβουλευτισμό είναι διαχρονική.

Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας!

Για τη μοντελοποίηση της ιδέας τους οι ιταλοί επιστήμονες εμπνεύστηκαν από τον ιστορικό της Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ και συμπατριώτη τους Carlo Maria Cipolla (1922-2000). Στη διάσημη χιουμοριστική μονογραφία του «The basic laws of human stupidity» (Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας) ο Cipolla χωρίζει τους ανθρώπους σε τέσσερις κατηγορίες οι οποίες προκύπτουν από τη θέση (διασπορά) τους σε έναν καρτεσιανό άξονα συντεταγμένων.

Ετσι, με τον άξονα των χ να αντιπροσωπεύει το προσωπικό όφελος και τον άξονα των ψ το κοινό όφελος, τα άτομα που εμπίπτουν στο πάνω δεξιά τεταρτημόριο (δικό τους όφελος και κοινό όφελος) είναι τα έξυπνα άτομα, τα άτομα που εμπίπτουν στο πάνω αριστερά τεταρτημόριο (δικό τους κακό, κοινή ωφέλεια) είναι τα αφελή άτομα, τα άτομα που εμπίπτουν στο κάτω δεξιά τεταρτημόριο (δικό τους καλό, κοινό κακό) είναι οι ληστές και, τέλος, εκείνα που εμπίπτουν στο κάτω αριστερό τεταρτημόριο είναι οι ηλίθιοι (κακό δικό τους και του κοινού). 

Βάσει αυτής της κατηγοριοποίησης ο Cipolla δίνει τον ορισμό του ηλιθίου: «ένα άτομο είναι ηλίθιο αν μπορεί να προκαλέσει βλάβη σε ένα άλλο άτομο ή ομάδα ατόμων χωρίς να έχει κανένα προσωπικό όφελος ή ακόμη χειρότερα, να προκαλέσει και δική του βλάβη κατά τη διαδικασία».

Η κομματική πειθαρχία βλάπτει σοβαρά τον λαό!

Οι ιταλοί ερευνητές θεωρούν ότι το διάγραμμα του Cipolla μπορεί να έχει εφαρμογή σε ένα κοινοβούλιο όπου οι βουλευτές, ως είθισται, αναμένεται να προτείνουν σχέδια νόμου και να ψηφίζουν. 

Για το μοντέλο τους, οι ιταλοί επιστήμονες αποδέχονται την ύπαρξη ενός κοινοβουλίου με 500 αντιπροσώπους οι οποίοι ανήκουν σε δύο κόμματα ή συμμαχίες και εξετάζουν την αποτελεσματικότητα αυτού του κοινοβουλίου με βάση το κοινωνικό όφελος όπως αυτό προκύπτει από τα σχέδια νόμου που ψηφίζονται και γίνονται αποδεκτά.

Επίσης, οι ιταλοί ερευνητές αποδέχονται ότι όσο μεγαλύτερη είναι η κομματική πειθαρχία τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να περάσουν αντικοινωνικά μέτρα καθώς η ψήφος δεν θα ήταν κατά συνείδηση αλλά βάσει κομματικής γραμμής.

Να μην οφείλουν τίποτε σε κανέναν...

Πόσο τυχαίοι όμως θα ήταν οι κληρωτοί βουλευτές; «Στην κληρωτίδα θα έμπαινε όποιος εξεδήλωνε την επιθυμία και με εξαίρεση το καθαρό ποινικό μητρώο δεν νομίζω ότι θα έπρεπε να υπάρχει άλλη προϋπόθεση» λέει ο Pluchino και προσθέτει: «Στην πράξη θα συνέβαινε ό,τι συμβαίνει με την κλήρωση ενόρκων. Οι κληρωτοί βουλευτές θα μπορούσαν να είναι κάθε ηλικίας, φύλου, οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου. Να είναι πραγματικά ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της κοινωνίας».

Στη συζήτηση του άρθρου, οι ερευνητές αναλύουν τα πλεονεκτήματα των κληρωτών βουλευτών οι οποίοι «δεν οφείλουν τίποτε σε κανέναν και έτσι δεν έχουν παρά να είναι πιστοί μόνο στη συνείδησή τους και σε κανένα κόμμα. 

Επίσης δεν έχουν να ενδιαφερθούν για την επανεκλογή τους. Επιπροσθέτως, η κλήρωση είναι μια διαδικασία η οποία μπορεί να περιφρουρηθεί ευκολότερα από τις εκλογές. Είναι εύκολο να εξασφαλιστεί μια απολύτως δίκαιη διαδικασία κλήρωσης. Αντίθετα, η εκλογική διαδικασία μπορεί να μεθοδευτεί με χρήματα ή άλλα μέσα».

Για μας που έχουμε γαλουχηθεί με την ιδέα ότι η δημοκρατία είναι ταυτόσημη των εκλογών, ίσως τα συμπεράσματα των ιταλών επιστημόνων να ακούγονται εξωπραγματικά. Είναι όμως;

Πηγή: www.tovima.gr, pyles.tv