Δυστυχώς σήμερα η νηστεία έχει πολύ παραμεριστεί. Ελάχιστοι μάλιστα δίδουν σημασία στην κανονική νηστεία. Η αξία της όμως, όπως την τονίζει ο Μέγας Βασίλειος, είναι πολύ μεγάλη:
«Η νηστεία έχει ηλικία ίση με την ανθρωπότητα, διότι νομοθετήθηκε στον Παράδεισο. Από τον καρπόν του δένδρου... δεν θα φάγετε είπε ο Θεός στους Πρωτοπλάστους. Και επειδή δεν τηρήθηκε ή νηστεία αυτή, εκδιωχθήκαμε από τον Παράδεισο...
Ο Μωυσής μετά από νηστεία έλαβε τις πλάκες του Νόμου στο Σινά. Ο Ησαύ για λίγο φαγητό επώλησε τα πρωτοτόκια στον Ιακώβ. Η νηστεία έκανε ακατανίκητο τον Σαμψών.
Η νηστεία γεννά Προφήτες, κάμνει ισχυρότερους τους ισχυρούς, κάμνει σοφούς τους νομοθέτες. Η νηστεία αγιάζει τον αφιερωμένο στον Θεό και καθιστά τον Ιερέα ικανό να προσφέρει θυσίαν. Η νηστεία έσβησε τη δύναμη του πυρός, έφραξε στόματα λεόντων, αναβιβάζει την προσευχή στον ουρανό. Η νηστεία είναι πρόοδος των οίκων, μητέρα της υγείας, παιδαγωγός των νέων, στολισμός των πρεσβυτέρων...
Του νηστεύοντος οι οφθαλμοί είναι ήρεμοι, το βάδισμα σεμνό, το πρόσωπο σοβαρό, οι λόγοι του μετρημένοι, η καρδία του καθαρά... Αν θέλεις να κάνεις ισχυρό το πνεύμα σου, χαλιναγώγησε με νηστεία την σάρκα σου... Μην νομίσεις ότι η νηστεία περιορίζεται στις τροφές. Πραγματική νηστεία είναι η νηστεία των πέντε αισθήσεων. Τι το όφελος να νηστεύεις από τροφές και να ευρίσκεσαι σε φιλονικίες ή διαμάχες με τους δικούς σου, να κατατρώγεις τον αδελφόν σου με την γλώσσα σου, να βλέπεις άσεμνα θεάματα, να ακούεις μουσική ή πράγματα που σε βλάπτουν και να μεθά ή ψυχή σου όχι με οίνο, αλλά με θυμόν!...».
«Η νηστεία έχει ηλικία ίση με την ανθρωπότητα, διότι νομοθετήθηκε στον Παράδεισο. Από τον καρπόν του δένδρου... δεν θα φάγετε είπε ο Θεός στους Πρωτοπλάστους. Και επειδή δεν τηρήθηκε ή νηστεία αυτή, εκδιωχθήκαμε από τον Παράδεισο...
Ο Μωυσής μετά από νηστεία έλαβε τις πλάκες του Νόμου στο Σινά. Ο Ησαύ για λίγο φαγητό επώλησε τα πρωτοτόκια στον Ιακώβ. Η νηστεία έκανε ακατανίκητο τον Σαμψών.
Η νηστεία γεννά Προφήτες, κάμνει ισχυρότερους τους ισχυρούς, κάμνει σοφούς τους νομοθέτες. Η νηστεία αγιάζει τον αφιερωμένο στον Θεό και καθιστά τον Ιερέα ικανό να προσφέρει θυσίαν. Η νηστεία έσβησε τη δύναμη του πυρός, έφραξε στόματα λεόντων, αναβιβάζει την προσευχή στον ουρανό. Η νηστεία είναι πρόοδος των οίκων, μητέρα της υγείας, παιδαγωγός των νέων, στολισμός των πρεσβυτέρων...
Του νηστεύοντος οι οφθαλμοί είναι ήρεμοι, το βάδισμα σεμνό, το πρόσωπο σοβαρό, οι λόγοι του μετρημένοι, η καρδία του καθαρά... Αν θέλεις να κάνεις ισχυρό το πνεύμα σου, χαλιναγώγησε με νηστεία την σάρκα σου... Μην νομίσεις ότι η νηστεία περιορίζεται στις τροφές. Πραγματική νηστεία είναι η νηστεία των πέντε αισθήσεων. Τι το όφελος να νηστεύεις από τροφές και να ευρίσκεσαι σε φιλονικίες ή διαμάχες με τους δικούς σου, να κατατρώγεις τον αδελφόν σου με την γλώσσα σου, να βλέπεις άσεμνα θεάματα, να ακούεις μουσική ή πράγματα που σε βλάπτουν και να μεθά ή ψυχή σου όχι με οίνο, αλλά με θυμόν!...».
Δεν είναι τυχαίο που η θρησκεία δίνει μεγάλη σημασία στη νηστεία. Οι αξίες της είναι πολλές τόσο για την ψυχή όσο και για το σώμα. Ενδυναμώνει τη θέληση, την υπομονή, προάγει ηθικές και θρησκευτικές αξίες, την εγκράτεια, την αποχή από πειρασμούς, άσχημες σκέψεις και καταχρήσεις. Οι υπηρεσίες που προσφέρει στο σώμα είναι πολύτιμες.
Το χαρακτηριστικό της νηστείας, είναι η αποχή από τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Η πρόσληψη κορεσμένων λιπών, τριγλυκερίδιων, χοληστερόλης και ζωικών πρωτεϊνών, μειώνεται ουσιαστικά. Αυξάνεται η πρόσληψη ακόρεστων λιπών, φυτικών ινών, βιταμινών, φυτοχημικών ουσιών με ευεργετικές δράσεις.
Χρειάζεται συμβουλή γιατρού πριν από νηστεία για το εάν επιτρέπεται κάποιος να την κάνει. Η νηστεία συμβάλλει στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων και παχυσαρκίας. Η μείωση της κακής χοληστερόλης στο αίμα και η αύξηση των φυτοχημικών ουσιών, μειώνουν τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης, στένωσης ή απόφραξης ζωτικών αρτηριών της καρδίας και του εγκεφάλου.
Η σωστή νηστεία, με τήρηση των ημερήσιων θερμίδων που πρέπει να λαμβάνονται, χωρίς υπερκατανάλωση ζυμαρικών, ψωμιού, ρυζιού ή ελαιόλαδου, συμβάλλει στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και του διαβήτη. Οι φυτικές ίνες της νηστείας βοηθούν εναντίον της δυσκοιλιότητας και στη μείωση της χοληστερόλης. Είναι από τα σημαντικότερα οφέλη της νηστείας. Επίσης έρευνες δείχνουν ότι διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και φτωχή σε ζωικά λίπη, συμβάλλει στη μείωση κινδύνου προσβολής από καρκίνο παχέος εντέρου.
Ποιες είναι οι ωφέλιμες φυτοχημικές ουσίες και βιταμίνες που αυξάνονται στο σώμα λόγω νηστείας; Μια διατροφή με 5 έως 7 μερίδες φρούτων, λαχανικών, οσπρίων ή ξηρών καρπών ημερησίως (1 μερίδα = 80 γραμμάρια), προσφέρει πολλούς ισχυρούς παράγοντες που προφυλάσσουν τον οργανισμό από ασθένειες, του δίνουν δύναμη να αντεπεξέρχεται στις καθημερινές προκλήσεις και να αντιστέκεται καλύτερα στις φθορές του χρόνου. Σε αυτές περιλαμβάνονται φλαβονοειδείς και καροτινοειδείς ουσίες, ισοφλαβόνες, σουλφίδια, λυκοπένιο, βιταμίνες Β, C, Ε, Α, Κ και άλλες.
Τι γίνεται με πρωτεΐνες, ασβέστιο και σίδηρο; Οι πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης είναι υψηλότερης διατροφικής αξίας. Στη νηστεία, ο συνδυασμός τροφίμων (όσπρια, θαλασσινά), δίνει εξίσου καλές πρωτεΐνες. Ο σίδηρος φυτικής προέλευσης με τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη C (φρούτα, λαχανικά), απορροφάται τόσο καλά όσο ο ζωικός σίδηρος. Το ασβέστιο που στερείται ο οργανισμός στη νηστεία λόγω αποχής από γαλακτοκομικά, μπορεί να αντικατασταθεί από ασβέστιο συνδυασμού τροφίμων (λαχανικά, ξηροί καρποί).
Η νηστεία για ορισμένα χρονικά διαστήματα, όταν γίνεται σωστά, χωρίς ακρότητες, συμβάλει στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών. Είναι ευεργετική για λόγους θρησκευτικούς και ψυχικούς. Ταυτόχρονα προσφέρει στον οργανισμό πολύτιμες προστατευτικές και θρεπτικές ουσίες από το φυτικό βασίλειο.
Το χαρακτηριστικό της νηστείας, είναι η αποχή από τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Η πρόσληψη κορεσμένων λιπών, τριγλυκερίδιων, χοληστερόλης και ζωικών πρωτεϊνών, μειώνεται ουσιαστικά. Αυξάνεται η πρόσληψη ακόρεστων λιπών, φυτικών ινών, βιταμινών, φυτοχημικών ουσιών με ευεργετικές δράσεις.
Χρειάζεται συμβουλή γιατρού πριν από νηστεία για το εάν επιτρέπεται κάποιος να την κάνει. Η νηστεία συμβάλλει στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων και παχυσαρκίας. Η μείωση της κακής χοληστερόλης στο αίμα και η αύξηση των φυτοχημικών ουσιών, μειώνουν τον κίνδυνο αθηρωμάτωσης, στένωσης ή απόφραξης ζωτικών αρτηριών της καρδίας και του εγκεφάλου.
Η σωστή νηστεία, με τήρηση των ημερήσιων θερμίδων που πρέπει να λαμβάνονται, χωρίς υπερκατανάλωση ζυμαρικών, ψωμιού, ρυζιού ή ελαιόλαδου, συμβάλλει στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και του διαβήτη. Οι φυτικές ίνες της νηστείας βοηθούν εναντίον της δυσκοιλιότητας και στη μείωση της χοληστερόλης. Είναι από τα σημαντικότερα οφέλη της νηστείας. Επίσης έρευνες δείχνουν ότι διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και φτωχή σε ζωικά λίπη, συμβάλλει στη μείωση κινδύνου προσβολής από καρκίνο παχέος εντέρου.
Ποιες είναι οι ωφέλιμες φυτοχημικές ουσίες και βιταμίνες που αυξάνονται στο σώμα λόγω νηστείας; Μια διατροφή με 5 έως 7 μερίδες φρούτων, λαχανικών, οσπρίων ή ξηρών καρπών ημερησίως (1 μερίδα = 80 γραμμάρια), προσφέρει πολλούς ισχυρούς παράγοντες που προφυλάσσουν τον οργανισμό από ασθένειες, του δίνουν δύναμη να αντεπεξέρχεται στις καθημερινές προκλήσεις και να αντιστέκεται καλύτερα στις φθορές του χρόνου. Σε αυτές περιλαμβάνονται φλαβονοειδείς και καροτινοειδείς ουσίες, ισοφλαβόνες, σουλφίδια, λυκοπένιο, βιταμίνες Β, C, Ε, Α, Κ και άλλες.
Τι γίνεται με πρωτεΐνες, ασβέστιο και σίδηρο; Οι πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης είναι υψηλότερης διατροφικής αξίας. Στη νηστεία, ο συνδυασμός τροφίμων (όσπρια, θαλασσινά), δίνει εξίσου καλές πρωτεΐνες. Ο σίδηρος φυτικής προέλευσης με τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη C (φρούτα, λαχανικά), απορροφάται τόσο καλά όσο ο ζωικός σίδηρος. Το ασβέστιο που στερείται ο οργανισμός στη νηστεία λόγω αποχής από γαλακτοκομικά, μπορεί να αντικατασταθεί από ασβέστιο συνδυασμού τροφίμων (λαχανικά, ξηροί καρποί).
Η νηστεία για ορισμένα χρονικά διαστήματα, όταν γίνεται σωστά, χωρίς ακρότητες, συμβάλει στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών. Είναι ευεργετική για λόγους θρησκευτικούς και ψυχικούς. Ταυτόχρονα προσφέρει στον οργανισμό πολύτιμες προστατευτικές και θρεπτικές ουσίες από το φυτικό βασίλειο.