Νόμιμο, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, έκρινε το Συμβούλιο της Επικρατείας, το πρόστιμο των 200 ευρώ που επιβάλλεται σε όσους αρνούνται να πληρώνουν τα διόδια ή ανεβάζουν τις μπάρες για να περάσουν "δωρεάν" τα αυτοκίνητα.
Στο πλαίσιο αυτό οι σύμβουλοι Επικρατείας με μια "πιλοτική"
δίκη (Ν. 3900/2010) απέρριψαν την προσφυγή του δημάρχου Ωρωπού Ι.
Οικονομάκου, ο οποίος ζητούσε να ακυρωθεί το πρόστιμο των 200 ευρώ που
του επιβλήθηκε.
Ειδικότερα, ο κ. Οικονομάκος το μεσημέρι της 19ης Μαρτίου 2011 οδηγώντας αυτοκίνητο του Δήμου Ωρωπού στα διόδια Αφιδνών δεν πλήρωσε τα διόδια, σήκωσε την μπάρα και πέρασε, ενώ η Αστυνομία του επέβαλε σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), πρόστιμο των 200 ευρώ.
Αναλυτικότερα, το Δ' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ' αριθμ. 690/2013 απόφασή του (πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος Σωτ. Ρίζος και εισηγητής ο πάρεδρος Ηλ. Μάζος) υπογραμμίζει ότι η επιβολή προστίμου σε περίπτωση μη καταβολής διοδίων, «θεσπίστηκε για λόγους δημοσίου συμφέροντος», συναπτόμενους με «την ομαλή διεξαγωγή της κυκλοφορίας των οχημάτων, την ασφάλεια και την λειτουργία των συγκοινωνιακών εγκαταστάσεων, αλλά και την προαγωγή της εμπιστοσύνης των πολιτών στην έννομη τάξη, που αποτελεί πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας και όχι όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται, προς ικανοποίηση των συμφερόντων των ιδιωτικών φορέων, δοθέντος, άλλωστε, ότι αφ' ενός κατά νόμο τα έσοδα από τα εισπραττόμενα πρόστιμα διατίθενται στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοικήσεως και αφ' ετέρου η θεσπιζόμενη με το άρθρο 17 του ν. 3920/2011 ρύθμιση, η οποία καταλαμβάνει όχι μόνο τα διόδια που εισπράττονται από τους παραχωρησιούχους ιδιωτικούς φορείς, αλλά και τα διόδια που επιβάλλονται τόσο από την διάδοχο του Ταμείου Εθνικής Οδοποιίας, ‘'Ανώνυμη Εταιρεία Εκμετάλλευσης και Διαχείρισης Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων'' (‘'Τ.Ε.Ο. Α.Ε.''), όσο και από τις Ανώνυμες Εταιρείες που (όπως η ‘'ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.''), έχουν ιδρυθεί από το Δημόσιο με σκοπό την μελέτη, κατασκευή, συντήρηση και εκμετάλλευση έργων οδοποιίας».
Εξ άλλου, συνεχίζουν οι δικαστές, «η τυχόν αύξηση των εσόδων των παραχωρησιούχων (σ.σ.: εταιρειών εκμετάλλευσης αυτοκινητόδρομων) από τον περιορισμό του φαινομένου της άρνησης και της αποφυγής καταβολής των οφειλομένων διοδίων, δεν αναιρεί τον δημόσιο σκοπό, ο οποίος επιδιώκεται πρωτίστως».
Είναι, συνεπώς, προσθέτει το ΣτΕ, απορριπτέοι οι ισχυρισμοί του δημάρχου ότι παραβιάζεται το άρθρο 5 του Συντάγματος και η συνταγματική αρχή της αναλογικότητας.
Σε άλλο σημείο της δικαστικής απόφασης αναφέρεται ότι η κατασκευή και συντήρηση του οδικού δικτύου της χώρας, το οποίο συνιστά αποστολή του Κράτους, μπορεί να ανατεθεί σε ιδιωτικούς φορείς, είτε με συμβάσεις εκτελέσεως έργων, είτε με συμβάσεις παραχωρήσεως.
Στη δεύτερη αυτή περίπτωση (παραχώρηση) το εργολαβικό αντάλλαγμα μπορεί να συνίσταται είτε αποκλειστικά στο δικαίωμα εκμεταλλεύσεως του έργου (υπό τους όρους του νόμου και υπό την εποπτεία της αρμόδιας δημόσιας αρχής), είτε στο δικαίωμα εκμεταλλεύσεως του έργου σε συνδυασμό με την καταβολή αμοιβής.
Μάλιστα, το δικαίωμα εκμεταλλεύσεως του έργου περιλαμβάνει και την είσπραξη διοδίων σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν. 2052/1992, συμπληρώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας.
Παράλληλα, το ΣτΕ το απασχόλησε το επιχείρημα του δημάρχου ότι επιβαρύνονται καθημερινά με διόδια οι κάτοικοι του Δήμου Ωρωπού λόγω των μετακινήσεών τους μεταξύ των πλησίων πόλεων και της μεταβίβασής του στην πρωτεύουσα.
Όμως, όπως προέκυψε από τα έγγραφα που προσκόμισε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στο δικαστήριο, υπάρχει εκτός της εθνικής οδού (οδικός άξονας Πατρών - Αθήνας - Θεσσαλονίκης - Ευζώνων - ΠΑΘΕ), «εναλλακτικό» οδικό δίκτυο, πλήρως ασφαλτοστρωμένο που διαθέτει δυο λωρίδες κυκλοφορίας, αλλά και παράπλευρο δίκτυο της ΠΑΘΕ, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι του Ωρωπού να έχουν πρόσβαση στην πρωτεύουσα χωρίς διόδια.
Εξάλλου, οι δικαστές σημειώνουν ότι ο καθορισμός του ύψους των διοδίων μπορεί να γίνεται με υπουργική απόφαση και όχι με Προεδρικό Διάταγμα, όπως υποστηρίζει ο κ. Οικονομάκος και, κατά συνέπεια, δεν παραβιάζεται το άρθρο 43 του Συντάγματος.
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
Ειδικότερα, ο κ. Οικονομάκος το μεσημέρι της 19ης Μαρτίου 2011 οδηγώντας αυτοκίνητο του Δήμου Ωρωπού στα διόδια Αφιδνών δεν πλήρωσε τα διόδια, σήκωσε την μπάρα και πέρασε, ενώ η Αστυνομία του επέβαλε σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), πρόστιμο των 200 ευρώ.
Αναλυτικότερα, το Δ' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ' αριθμ. 690/2013 απόφασή του (πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος Σωτ. Ρίζος και εισηγητής ο πάρεδρος Ηλ. Μάζος) υπογραμμίζει ότι η επιβολή προστίμου σε περίπτωση μη καταβολής διοδίων, «θεσπίστηκε για λόγους δημοσίου συμφέροντος», συναπτόμενους με «την ομαλή διεξαγωγή της κυκλοφορίας των οχημάτων, την ασφάλεια και την λειτουργία των συγκοινωνιακών εγκαταστάσεων, αλλά και την προαγωγή της εμπιστοσύνης των πολιτών στην έννομη τάξη, που αποτελεί πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας και όχι όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται, προς ικανοποίηση των συμφερόντων των ιδιωτικών φορέων, δοθέντος, άλλωστε, ότι αφ' ενός κατά νόμο τα έσοδα από τα εισπραττόμενα πρόστιμα διατίθενται στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοικήσεως και αφ' ετέρου η θεσπιζόμενη με το άρθρο 17 του ν. 3920/2011 ρύθμιση, η οποία καταλαμβάνει όχι μόνο τα διόδια που εισπράττονται από τους παραχωρησιούχους ιδιωτικούς φορείς, αλλά και τα διόδια που επιβάλλονται τόσο από την διάδοχο του Ταμείου Εθνικής Οδοποιίας, ‘'Ανώνυμη Εταιρεία Εκμετάλλευσης και Διαχείρισης Ελληνικών Αυτοκινητοδρόμων'' (‘'Τ.Ε.Ο. Α.Ε.''), όσο και από τις Ανώνυμες Εταιρείες που (όπως η ‘'ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.''), έχουν ιδρυθεί από το Δημόσιο με σκοπό την μελέτη, κατασκευή, συντήρηση και εκμετάλλευση έργων οδοποιίας».
Εξ άλλου, συνεχίζουν οι δικαστές, «η τυχόν αύξηση των εσόδων των παραχωρησιούχων (σ.σ.: εταιρειών εκμετάλλευσης αυτοκινητόδρομων) από τον περιορισμό του φαινομένου της άρνησης και της αποφυγής καταβολής των οφειλομένων διοδίων, δεν αναιρεί τον δημόσιο σκοπό, ο οποίος επιδιώκεται πρωτίστως».
Είναι, συνεπώς, προσθέτει το ΣτΕ, απορριπτέοι οι ισχυρισμοί του δημάρχου ότι παραβιάζεται το άρθρο 5 του Συντάγματος και η συνταγματική αρχή της αναλογικότητας.
Σε άλλο σημείο της δικαστικής απόφασης αναφέρεται ότι η κατασκευή και συντήρηση του οδικού δικτύου της χώρας, το οποίο συνιστά αποστολή του Κράτους, μπορεί να ανατεθεί σε ιδιωτικούς φορείς, είτε με συμβάσεις εκτελέσεως έργων, είτε με συμβάσεις παραχωρήσεως.
Στη δεύτερη αυτή περίπτωση (παραχώρηση) το εργολαβικό αντάλλαγμα μπορεί να συνίσταται είτε αποκλειστικά στο δικαίωμα εκμεταλλεύσεως του έργου (υπό τους όρους του νόμου και υπό την εποπτεία της αρμόδιας δημόσιας αρχής), είτε στο δικαίωμα εκμεταλλεύσεως του έργου σε συνδυασμό με την καταβολή αμοιβής.
Μάλιστα, το δικαίωμα εκμεταλλεύσεως του έργου περιλαμβάνει και την είσπραξη διοδίων σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν. 2052/1992, συμπληρώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας.
Παράλληλα, το ΣτΕ το απασχόλησε το επιχείρημα του δημάρχου ότι επιβαρύνονται καθημερινά με διόδια οι κάτοικοι του Δήμου Ωρωπού λόγω των μετακινήσεών τους μεταξύ των πλησίων πόλεων και της μεταβίβασής του στην πρωτεύουσα.
Όμως, όπως προέκυψε από τα έγγραφα που προσκόμισε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στο δικαστήριο, υπάρχει εκτός της εθνικής οδού (οδικός άξονας Πατρών - Αθήνας - Θεσσαλονίκης - Ευζώνων - ΠΑΘΕ), «εναλλακτικό» οδικό δίκτυο, πλήρως ασφαλτοστρωμένο που διαθέτει δυο λωρίδες κυκλοφορίας, αλλά και παράπλευρο δίκτυο της ΠΑΘΕ, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι του Ωρωπού να έχουν πρόσβαση στην πρωτεύουσα χωρίς διόδια.
Εξάλλου, οι δικαστές σημειώνουν ότι ο καθορισμός του ύψους των διοδίων μπορεί να γίνεται με υπουργική απόφαση και όχι με Προεδρικό Διάταγμα, όπως υποστηρίζει ο κ. Οικονομάκος και, κατά συνέπεια, δεν παραβιάζεται το άρθρο 43 του Συντάγματος.
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
